ارتودنسی در بارداری

ارتودنسی در بارداری کاملاً ایمن است و اگر درمان را پیش از باردار شدن شروع کرده‌اید، حتماً پزشک را از این خبر  آگاه کنید تا وی با ایجاد تغییرات لازم در برنامه بتواند به خوبی روند درمان را مدیریت کند. اما نکته ضروری این است که شما باید دندان‌های خود را کاملاً تمیز نگه دارید و بهداشت دهان و دندان را به دقت رعایت کنید.

مشکلات ارتودنسی در بارداری

در طی دوران بلوغ (Puberty) و نیز بارداری، هیپرپلازی و یا بزرگ شدن بافت های لثه اتفاق می افتد. این بزرگ شدن لثه توسط چندین عامل شناخته شده سیستمیک و موضعی ایجاد می شود که مهمترین عامل سیستمیک، تغییرات هورمونی در طی بارداری می باشد. اگرچه حضور و وجود براکت های ارتودنسی به تنهایی عامل ایجاد التهاب لثه نمی باشد اما فاکتورهایی مثل حاملگی و نیز بهداشت ضعیف دندان در این دوران می تواند به همراه یکدیگر در ایجاد التهاب حاد لثه موثر باشد و حتی سبب پیشرفت به سوی بیماریهای پریودنتال گردد.

اگر بیماری بهداشت دهانی ضعیف و نیز التهاب لثه داشته داشته باشد، عاقلانه است که شروع درمان ارتودنسی در بارداری را به بعد از بارداری موکول گردد. زیرا براکت های ارتودنسی می توانند به عنوان عاملی در تجمع و نگهداری پلاک های میکروبی در فرد عمل نمایند و در حضور التهاب خفیف لثه ای در یک فرد باردار به دلیل تغییرات هورمونی، سبب بدتر شدن شرایط لثه گردند. در صورتی که بهداشت دهان مناسب باشد ارتودنسی هیچ گونه منافاتی با بارداری ندارد.

آیا باردار شدن در طول مدت استفاده از ابزارهای ارتودنسی بی خطر است؟

در صورتی که در طول دوره استفاده از ابزارهای ارتودنسی باردار شدید، اصلاً نگران نباشید! در حقیقت، همواره تعدادی از بیماران در هنگام استفاده از بریس‌ها باردار شده یا در دوره شیر دهی قرار دارند و به خاطر درمان ارتودنسی هیچ خطری آنها را تهدید نمی‌کند.

خانم‌هایی که درمان ارتودنسی آنها در طول دوره بارداری قرار دارد، می‌بایست اقدامات احتیاطی خاص را در این رابطه مورد توجه قرار دهند. بزرگترین مشکل در طول دوره بارداری ایجاد پوسیدگی دندان است که با التهاب و عفونت لثه‌های فرد همراه است. در این شرایط احتمالاً تمیز کردن مناسب دندان‌ها و پاک کردن باکتری‌های ایجاد شده بر روی خط لثه به خاطر استفاده از بریس‌های ارتودنسی دشوار است و به همین دلیل دندان‌های فرد بیشتر از حالت عادی در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرد. در نتیجه لازم است خانم‌های باردار در تمام طول دوره بارداری خود توجه مناسب را در ارتباط با رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان خود داشته باشند.

روش های انجام ارتودنسی برای بیماران

شیوه‌های مورد استفاده برای ارتودنسی در بیماران برحسب نیازها و انتخاب‌های فردی بیماران متفاوت است. برای برآورده شدن نیازها و خواسته‌های هر بیمار، متخصصین ارتودنسی شیوه‌های ارتودنسی متفاوتی را به بیماران پیشنهاد می‌کنند. در صورتی که برخی از این گزینه‌های درمانی برای ارتودنسی دندان‌های زنان باردار مناسب نباشد، متخصص ارتودنسی می‌تواند با استفاده از یکی از تکنیک‌های زیر به نحو مؤثر و ایمن، دندان‌های مادران را در طول دوران بارداری مرتب کنند.

1- بریس‌های فلزی

در ارتودنسی فلزی از براکت و سیم‌هایی برای اِعمال فشار بر روی دندان‌ها استفاده می‌شود. این فشار باعث می‌‌شود تا دندان‌ها به مرور زمان در جای مناسب خود قرار گیرند.

مسواک بین دندانی چه ویژگی هایی دارد حتما بخوانید : مسواک بین دندانی چه کاربردی دارد ؟

2- ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی روشی برای مرتب کردن دندانها است که در آن از چند ردیف‌کننده  پلاستیکی شفاف به منظور اِعمال فشار مورد نیاز برای حرکت دادن دندان‌ها استفاده می‌شود. این تراز کننده‌ها عملاً نامرئی هستند و بیمار می‌تواند آن‌ها را در هنگام خوردن غذا و شستن دندان‌ها بردارد. ارتودنسی نامرئی در مقایسه با ارتودنسی فلزی خارش و تحریک کمتری را بر روی لثه‌ها ایجاد می‌کند. از این رو استفاده از آن برای مرتب کردن دندان‌های زنان باردار سودمند است.

3- درمان تنها با استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی

گاهی میزان نامرتب بودن دندان‌ها کم است. در این موارد استفاده از یک نگهدارنده تغییرات لازم را برای صاف و مرتب کردن دندان‌ها و بهبود وضعت بایت ایجاد می‌کند. متخصصین ارتودنسی ما می‌توانند بعد از معاینه دندان‌های شما مناسب‌ترین روش درمانی ارتودنسی را برای مرتب‌سازی دندان‌هایتان پیشنهاد کنند و علاوه بر این هر گونه مشکلی که ممکن است با انجام ارتودنسی دندان‌ها در طول دوران بارداری برای شما به وجود بیاید، برای شما توضیح خواهند داد.

4- وضعیت بارداری هنگام ارتودنسی

اگر چند ماهی است که باردار هستید، از مراقبت کردن از دندان‌ها و لثه‌های خود در طول دوران بارداری غافل نشوید. بارداری تغییرات زیادی را در میزان هورمون‌های ترشح شده در بدن شما ایجاد می‌کند و افزایش میزان بزاق دهان، بوی بد دهان و شل شدن دندان‌ها را به دنبال دارد. با وجود این شما می‌توانید در طول دوران بارداری خود همان روند ارتودنسی گذشته یا یک روند جدید را دنبال کنید.

مراحل انجام ارتودنسی در بارداری چگونه است ؟

برخی از زنان ممکن است نگرانی‌هایی در مورد انجام معاینات پزشکی صورت و دهان خود با استفاده از روش‌های عکس‌برداری در هنگام بارداری داشته باشند. اما جای نگرانی نیست. زیرا متخصصین ارتودنسی دستگاه‌های محافظتی را بر روی ناحیه شکم زنان باردار می‌گذارند تا از این طریق از قرارگیری جنین در معرض تشعشعات جلوگیری کنند.

ویار بارداری و محدودیت‌های غذایی در ارتودنسی

به خاطر داشته باشید که وجود براکت‌ها در ارتودنسی فلزی باعث می‌شود که شما برای خوردن بعضی از غذاها محدودیت داشته باشید. خوشبختانه معمولاً ویار بارداری شامل غذاهای چسبنده و غذاهایی که به براکت‌ها صدمه می‌زنند، مانند ذرت بوداده (پاپ کورن)، آجیل، کرم کارامل و یخ، نمی‌شود. در واقع اغلب زنان باردار به غذاهای حاوی ویتامین، مواد معدنی و عناصر غذایی که در عمل به آن نیاز دارند ویار پیدا می‌کنند. ضمناً برای رفع ویار شدید می‌توان از مکمل‌ها یا مواد غذایی جایگزین سالم استفاده کرد.

اگر در زمان بارداری هوس آجیل کردید، ممکن است با مصرف یک جایگزین یا مکمل حاوی اسیدهای چرب ضروری بتوانید این هوس خود را رفع کنید. مکمل‌های امگا 3 و امگا 6 می‌تواند میل شدید به آجیل را برطرف کند. میل به جویدن یا مکیدن یخ معمولاً به خاطر تشنگی یا بی‌آب شدن بدن شماست، اما می‌تواند به علت کمبود آهن یا فولات یا ویتامین B12 هم باشد. برای رفع هوس شدید به جویدن یخ در دوران بارداری خود می‌توانید یک سری غذاها یا مکمل‌های حاوی آهن را با صلاحدید پزشک خود به رژیم غذاییتان اضافه کنید.

آیا تهوع در طول درمان ارتودنسی در بارداری اختلال ایجاد می کند ؟

عامل‌های دیگری نیز وجود دارد که باید در نظر بگیرید. احتمالاً در سه ماهه نخست حالت تهوع آزارتان خواهد داد، و این حالت با گذاشتن پلاک یا سیم ارتودنسی در ارتودنسی ثابت در دهان تشدید می‌شود. اما حالت تهوع صبحگاهی در پایان سه ماه اول به تدریج از بین می‌رود و می‌توانید درمان ارتودنسی را ادامه دهید.

مراجل قالب گیری ایمپلنت دندانی چگونه است ؟ حتما بخوانید : مراحل قالب گیری ایمپلنت دندانی چیست ؟

گاهی اوقات کشیدن دندان در طول ارتودنسی در بارداری ضرورت می‌یابد که جای نگرانی نیست و عملی بسیار ساده و ایمن است. با تقبل هزینه ارتودنسی ثابت  اجزای کوچکی به نام «براکت» توسط مواد دندانپزشکی روی سطح دندان چسبانده می شود و بدون اینکه به دندان آسیبی برساند، توسط سیم ها و کش هایی مخصوص، دندان ها به سمت مورد نظر سوق داده می شود.

در این روش همه این اجزا ثابت بوده و بیمار نمی تواند به صورت دلخواه آنها را از دهان خود خارج کند. این روش معمولا برای درمان های دندانی قابل اجراست، زیرا علاوه بر حرکت دادن دندان ها، ریشه های آنها را هم حرکت می دهد، بنابراین ارتودنتیست کنترل بیشتری روی دندان ها دارد.

به خاطر داشته باشید

نه تنها انجام ارتودنسی در بارداری ، بلکه برای انجام هر عمل دندان پزشکی ، ملاحظه نمودن موارد زیر در یک بیمار باردار بسیار مهم می باشد:

  1.  گرفتن تاریخچه دقیق پزشکی ، دندانی و روانی – اجتماعی بیمار
  2.  مشاوره با پزشک زنان در صورت وجود هرگونه مشکل در فرد باردار در طی بارداری و نیز در بارداری های قبلی
  3.  ثبت انگیزه و اشتیاق بیمار در حفظ بهداشت دهان در قبل و طی بارداری
  4.  عدم تجویز داروهای ضد درد غیر استروئیدی (تا حد امکان)
  5.  بررسی دندان های کشیده شده در بیمار و اینکه دندان به چه علت کشیده شده است (بهداشت نامناسب – تروما و غیره)
  6.  معاینه دقیق لثه و ثبت هرگونه خونریزی
  7.  دادن نوبت در فواصل کمتر برای کنترل بهتر و بیشتر بافت های لثه
  8.  اجتناب از تجویز رادیوگرافی در زمان بارداری
  9.  در طی 3 ماه اول بارداری بسیاری از خانم ها دچار عادات بد غذایی و احساس تهوع مخصوصا در طی صبح می باشند به همین علت باید از دادن نوبت به بیمار باردار در صبح خودداری نمود.

تماس با مطب دکتر پیام حیاتی