آمالگام دندانی چیست و چه کاربردی دارد ؟

آمالگام دندانی یا همان ماده پر کردنی نقره ای رنگ که در مطب های دندان پزشکی مورد استفاده است در واقع آلیاژی است که از ترکیب فلزاتی مثل جیوه، نقره، قلع و مس تولید میشود . دلیل استفاده گسترده از آمالگام ماندگاری رستوریشن‌های آمالگام برای مدت طولانی و ارزان‌تر بودن ترمیم آمالگام نسبت به ترمیم با سایر مواد دندانپزشکی از جمله کامپوزیت‌های هم‌ رنگ دندان است.

مزایا و معایت استفاده از آمالگام دندانی

استفاده از آمالگام دندانی در کنار مزایایی که برای دندان دارد ، دارای معایبی نیز می باشد که بهتر است هم مزایا و هم معایب را بدانید

– مزایای آمالگام

• از آنجا که ماندگاری این ماده پر کردنی نقره‌ای رنگ مناسب است، معمولاً در مواردی که پوسیدگی‌های وسیع دندان وجود دارد و یا دندان مورد ترمیم در عقب حفره دهان قرار گرفته و فشار زیادی حاصل از نیروی جویدن روی آن وارد می‌شود، بهترین انتخاب ترمیم آمالگام است.
• آمالگام به سرعت سخت می‌شود و بنابراین کاربرد آن در نواحی خاصی از دهان که ایزوله نگه داشتن یا به عبارتی خشک نگه داشتن دندان در زمان قرارگیری ماده ترمیمی دشوار است، بسیار سودمند است، مانند نواحی زیر خط لثه‌ ای.
• از سوی دیگر به دلیل آنکه زمان کوتاه‌تری جهت قرار دادن آمالگام نسبت به کامپوزیت مورد نیاز است، این ماده برای کودکان و افرادی که نیازمندی‌های درمانی خاصی دارند و قادر نیستند مدت زمان طولانی روی صندلی دندانپزشکی بنشینند، مناسب است.

– معایب آمالگام

• یکی از نکات منفی آمالگام ظاهر غیر طبیعی آن است. خصوصا اگر دندان پر شده با آمالگام درقسمتهای جلویی دندان یعنی جایی که هنگام صحبت کردن یا لبخند زدن دیده می‌شود نازیبا خواهد بود.
• یکی دیگر از نکات منفی آمالگام آن است که ممکن است دندانپزشک برای قرار دادن پر کردگی آمالگام نسج بیشتری از ساختمان دندان را بردارد . دلیل آن هم این است که ، برای آنکه آمالگام گیر و ثبات کافی داشته باشد، لازم است حفره آن به شکل خاصی آماده شود و بنابراین نسج بیشتری از دندان برداشته می­‌شود. حال آنکه در مورد کامپوزیت، در اغلب موارد تنها پوسیدگی حذف می‌شود و نیاز به تعبیه شکل خاصی از حفره برای قرارگیری آن نیست در نتیجه نسج بیشتری از دندان باقی خواهد ماند.

چرا از جیوه در آمالگام استفاده می شود؟

تقریبا نیمی از آمالگام را جیوه ی مایع و نیمی دیگر را یک آلیاژ پودری متشکل از نقره، قلع و مس تشکیل می دهد. جیوه برای اتصال ذرات آلیاژ به یکدیگر و ایجاد ماده ای قوی، با دوام  و جامد استفاده می شود. خواص منحصر به فرد جیوه که در دمای اتاق مایع است و بخوبی با پودر آلیاژ اتصال می یابد، آن را به یک جزء مهمی از آمالگام دندانی که منجر به دوام آن می شود، تبدیل کرده است.

حتما بخوانید : ترمیم دندان با لیزر چگونه میشود ؟

آیا آمالگام حساسیت زا میباشد ؟

تعداد بسیار کمی از بیماران ممکن است به ترمیم‌های آمالگامی حساسیت داشته باشند. این افراد انگشت شمارند و تاکنون تنها حدود یک درصد مورد حساسیت به آمالگام گزارش شده است. واکنش‌های آلرژیک به آمالگام معمولا مشابه سایر حساسیت‌های پوستی است و ممکن است ضایعات کهیر مانندی در پوست و یا ضایعات قرمزی در دهان در مجاورت ترمیم‌های آمالگام ایجاد شود. در افرادی که به آمالگام حساسیت دارند، ترمیم‌های آمالگام باید توسط مواد ترمیمی دیگری جایگزین شوند.

آیا برای آمالگام جایگزینی است ؟

در پوسیدگی های دندانی میتوان از موارد پرکردنی دیگری به جای آمالگام استفاده کرد  و پوسیدگی های ایجاد شده بر روی دندان را اصطلاحا پر کرد. جایگزینهای آمالگام عبارتند از :

• رزین کامپوزیت فیلینگ
• سمان گلاس آینومر فیلینگ

البته هر کدام از این مواد نیز در جایگاه خود دارای مزایا و معایبی هستند.

1- کامپوزیت رزین فیلینگ

کامپوزیت رزین فیلینگ رایج ترین جایگزین برای آمالگام دندانی است و گاهی  به دلیل رنگ آن به نام مواد “همرنگ دندان” و یا ” سفید” شناخته می شوند .رنگ رزین های کامپوزیتی میتواند سفارشی و با مطابقت با رنگ دندان انتخاب شود. کامپوزیت رزین ها اغلب با استفاده از نور آبی (لایت کیور) در لایه هایی سفت می شوند تا ترمیم نهایی تکمیل شود.

از جمله مزایایی که باعث میشود اکثر افراد این نوع پرکردنی را استفاده کنند میتوان به :

• همرنگ بودن با دندان
• استحکام بالا
• نیاز به حداقل حذف ساختار سالم دندان برای قرار دادن آن اشاره کرد .
  

هر چند در کنار مزایایی که گفته شد این نوع از پرکردنی دندان شامل معایبی نیز هست ، مثل :

• قرار دادن آن در دندان آماده سازی آن ، سخت تر از آمالگام دندانی است.
• ممکن است دوام کمتری نسبت به آمالگام داشته و نیاز به تعویض بیشتری داشته باشد.
• و شاید قابل توجه ترین مشکل آن هزینه ی بالاتر آن نسبت به آمالگام است .

حتما بخوانید : مواد پرکردنی دندان کدام است

2- سمان گلاس آینومر فیلینگ

سمان های گلاس آینومرحاوی اسیدهای آلی مانند اوژنول(eugenol) و بازهایی مانند اکسید روی است همچنین ممکن است شامل رزین های اکریلیک باشد. مانند برخی از رزینهای کامپوزیتی، سمان گلاس آینومر شامل یک جزء پرکننده ی شیشه ای است که در طول زمان فلوراید آزاد می کند، همچنین مانند رزینهای کامپوزیتی، سمان گلاس آینومر، همرنگ دندان است.

ترکیب و خواص سمان گلاس آینومر، آنرا برای ترمیم های بسیار کوچک مناسب کرده است. بر خلاف کامپوزیت رزین، سمان گلاس آینومر معمولا نیاز به لایت کیور برای سفت شدن ندارد. از مزایای استفاده از سمان های گلاس آینومر سهولت استفاده و ظاهرآنها است و نقطه ضعف اصلی آنها اینست که محدود به استفاده در ترمیم های کوچک هستند زیرا از قدرت و سختی کمی برخوردارند و عمدتاً جهت پر کردگی های سطحی بر روی سطوح پروگزیمال دندانهای قدامی و پر کردن نواحی سائیده شده ی لبه لثه استفاده می شود.

ترمیم دندان با آمالگام چگونه انجام میشود ؟

درترمیم دندان و بخش های پوسیده دندان ابتدا لازم است تا پوسیدگی های دندان بطور کامل و درست برداشته شود ، بعد از برداشتن این پوسیدگی ها بادی آن ناحیه تمیز گردد ، آن هم به این علت است که بعد از برداشتن پوسیدگی دندانپزشک به کانال های داخل ریشه میرسد و حتما لازم است این ناحیه بطور کامل تمیز و میکروب زدایی شود و توسط فایل ها فرم لازم به آن داده میشود و در انتهای کار عصب کشی انجام میشود و دندان بیمار آماده پر شدن توسط آمالگام دندانی است .

بهتر است بدانید که :