دندان پیش چه کاربرد و وظایفی به عهده دارد ؟

دندان پیش کدام است ؟

دندان پیش همان دندان های پیشین می باشند، در فک بالا و پایین 8 دندان پیشین وجود دارد یعنی در هر فک 4 دندان و هر نیم فک 2 دندان پیشین موجود است. هر کدام از این دندان ها به گونه مخصوصی کنارهم قرار گرفته اند، شکل قرار گیری دندان های پیشین میانی در بالا که نزدیک به مرکز لب ها می باشد، دندانهای پیش کناری در بالا که در دو سوی دندانهای پیش مرکزی هستند.

به همین ترتیب در آرواره پایین نیز دندان پیش وجود دارد. دندانهای پیشین به دندان های دائمی معروف هستند. به طور کلی در انسان ها 8 دندان پیشین وجود دارد. این دندان ها از اولین دندان هایی هستند که رشد می کنند. اصلی ترین کاری که دندانهای پیشین انجام می دهند گاز زدن خوراکی ها می باشد. این دندان ها تقریبا بزرگ و تخت می باشند که دارای لبه ی تیز و باریک هستند و کاربرد آن ها بریدن لقمه است و برای این کار بسیار مناسب هستند.

رویش دندان در انسان

آغاز فرآیند رویش دندان در انسان شامل مراحل مختلفی است که بدو و شروع آن به زمانی بر می گردد که انسان را جنین نام نهاده اند .  درواقع دندان ها قبل از تولد و  زمانی که جنین 6 ماه دارد رشد خود را آغاز می کنند. اما در زیر پوست لثه قرار داشته و فروان نکرده اند . با این حال موارد استثنائی نیز وجود دارد که نوزاد حین تولد دندان داشته و دندان هایش از زیر لثه سر بیرون آورده اند. با توجه به زمان شروع رویش دندان ها که در دوران بارداری مادر رخ می دهد ، رفتار های مادر نقش بسزائی در سلامت دندان های جنین ایفا می کند .

اما مراحل رویش دندان ها  بعد از تولد ادامه می بابد و انسان در هفت ماهگی اولین دندان های خود را که از لثه فوران کرده اند درک می کنند . مراحل رشد و رویش این دندان ها تا 12 سالگی یعنی زمانی که تمامی دنان های دائمی در دهان سر بیرون آورده اند ادامه پیدا کند . البته دندان های عقل کمی دیرتر فوران کرده و شاید اضلا فوران نکنند که به این مقوله نهفتگی دندان عقل گفته می شود. این نهفتگی دندان می تواند برای سایر دندان ها نیز رخ دهد .

به طور خلاصه میتوان گفت :

وضعیت رویش دندان ها را اینگوه بررسی کرد که اکثر بزرگسالان 32 دندان دارند که به آنها دندانهای دائمی یا ثانویه گفته می شود:

8 دندان پیش
4 دندان نیش، با اسم cuspids نیز گفته می شود
8 دندان آسیاب کوچک ، همچنین بنام bicuspids نامیده می شود
12 دندان آسیاب بزرگ ، از جمله 4 دندان عقل

حتما بخوانید : خراب شدن دندان و عادت های نادرست ما

کودکان از انواع دندان فقط 20 دندان دارند که به آنها دندانهای اولیه ، موقت یا شیری گفته می شود. آنها شامل همان 10 دندان در فک بالا و پایین هستند:

4 دندان پیش
2 نیش
4 آسیاب

دندانهای اولیه وقتی کودک حدود 6 ماه سن دارد از بین لثه ها شروع به خروج می کند. دندانهای ثانویه معمولاً اولین دندانهای اولیه هستند که وارد بدن می شوند. بیشتر بچه ها تا 3 سالگی 20 مورد از دندانهای شیری خود را دارند.

کودکان دندانهای اصلی خود را بین 6 تا 12 سالگی از دست می دهند. سپس آنها توسط دندان های دائمی جایگزین می شوند. دندانهای آسیاب معمولاً اولین دندانهای دائمی هستند که اکثر افراد تا سن 21 سالگی همه دندانهای دائمی خود را دارند.

ساختار و ساختمان دندان های انسان

دندان ها از لحاظ ساختمان به دو قسمت تقسیم بندی می شوند. ساختمان بالایی دندان و ساختمان داخلی دندان . منظور از ساختمان بالای ، قسمت بیرون لثه و ساختمان داخلی، قسمت درون لثه است. قسمت بیرونی را تاج دندان گویند و داخلی ریشه است. تاج شامل مینا ،عاج و مغز دندان می باشد.

انواع دندان ها

در دهان هر افراد انواع مختلفی از دندان ها وجود دارند که عبارتند از :

1- دندان های پیشین

در هر فک در قسمت جلویی چهار دندان با لبه های برنده وجود دارد که وظیفه ی اصلی آن بریدن غذا است. به این دندان ها ، دندان های پیشین می گویند. دندان های پیشین تک کاناله هستند.

2- دندان های نیش

در کنار دندان های پیشین دو دندان مجموع 8 دندان در دهان وجود دارد. که لبه های تیزی دارند . به آنها دندان های نیش می گویند. این دندان های نیز مانند دندان پیشین نقش بریدن غذا را دارند ولی قوی­تر هستند.

3- دندان های آسیای کوچک (پرمولر)

فاصله بین دندان آسیا بزرگ و نیش توسط دندان آسیایی کوچک پر می شود که به آن دندان پر مولر نیز گفته می شود. وظیفه این دندان ها له کردن غذا هست. این دندان ها دارای دو کانال هست.سه دندان آخر در طرفین فک های بالا و پایین، دندان های آسیاب بزرگ هستند که تعداد آنها جمعا ‌به 12 عدد می‌رسد که به ترتیب آسیاب اول، دوم و سوم نامیده می‌شوند. دندان های آسیاب اول، دقیقا‌ کنار دومین دندان آسیاب کوچک قرار دارد و به دندان های آسیاب شش سالگی هم معروف می‌باشد.

حتما بخوانید : پودر استخوان و کاربرد آن در جراحی ایمپلنت

4- دندان های عقل

این دندان ها را می توان آخرین دندان های دائمی دانست که معمولا در بین سن های 16 تا 20 سالگی از لثه فوران می کنند . دندان های عقل همان دندان مولر سوم است. و معمولا 3 تا 4 کانال دارند . امکان دارد در بعضی از افراد اصلا این دندان ها رشد ننماید و در فک نهفته باقی بمانند هنگامی که دندان عقل نهفته می ماند و اگر درد گرفته و سبب آسیب به سایر دندان ها شود باید آن را جراحی کرد.

جالب است بدانید

ساختار دندان ها در مهره داران تقریبا مشابه است و فقط تفاوت های کوچکی در شکل و موقعیت قرار گیری آن ها وجود دارد، سخت ترین ساختار در فک مطعلق به دندان ها می باشد، عمده ترین کاربرد دندان تکه کردن و آسیاب غذاها است همچنین نقش بسیار مهمی در تکلم و ادای صحیح کلمات دارد. هر فرد دارای دو سری دندان دائمی و شیری می باشد، دندان های شیری 20 عدد که به طور مساوی در هر آرواره قرار گرفته اند، دندان های شیری در دوره ای از رشد از بین می روند و دندان های دائمی جایگزین آن ها می شوند که تعداد آن ها 32 عدد است یعنی در هر آرواره 16 دندان وجود دارد.

ساختار دندان ها به گونه ای می باشد که هر کدام با توجه به شکل و ساختاری که دارند وظیفه ی خاصی را بر عهده می گیرند به عنوان مثال دندان های پیش و نیش لبه هایی تیز دارند و بیشتر مناسب بریدن غذا می باشند در حالی که دندان های آسیا لبه هایی پهن و تخت دارند و برای آسیاب کردن غذاها مناسب هستند.