شکاف لب چگونه ایجاد میشود ؟

شکاف مخفی ( شکاف زیر مخاطی )چیست ؟

شکاف کام زیر مخاطی بر خلاف دیگر انواع این مورد در زمان تولد تشخیص داده نمی شود. در این حالت شکاف در سقف دهان ( سخت کام و یا نرم کام  ) وجود دارد ولی هویدا نیست. در این حالت پوست سقف دهان روی شکاف را پوشیده است.

افراد دارای شکاف مخفی و یا شکاف کام زیر مخاطی در هنگام صحبت کردن توانایی کافی برای جلوگیری خروج هوا از دهان به بینی را ندارد. و عدم کفایت دریچه کامی حلقی آنها باعث شک در شکاف کام زیر مخاطی می شود.

متخصصان در برخی از موارد با معیانه سقف دهان از طریق انگشت و یا دیگر موارد می توانند به شکاف زیر مخاطی آنها پی ببرند. بزرگترین مشکل این افراد کیفیت گفتار تو دماغی ( خشیومی است. )

علل شکاف لب یا کام چیست

سر جنین طی ۶ تا ۱۰ هفته حاملگی تشکیل می‌شود. اگر بافت ها و استخوان های فک بینی و دهان به طور طبیعی بهم تلافی نکنند شکاف در کام لب به وجود می‌آید. مراحل جوش خوردن لب‌ها بسیار حساس به مواد سمی آلاینده های محیطی و عدم تعادل تغذیه‌ای است ولی در کل علت اصلی آن ناشناخته است.

علل محیطی موثر در ایجاد شکاف لب یا کام کدامند

– عوامل فصلی مثل قرراگیری در معرض آفت کش‌ها.
– رژیم غذایی مادر و عدم دریافت مواد مغذی مناسب و ویتامین‌ها مثل (اسید فولیک، رتینوئید که از خانواده ویتامین A است.)
– استفاده مادر از الکل و مصرف سیگار و ترکیبات نیترات و مصرف مواد مخدر توسط والدین.

حتما بخوانید : دندان اضافه کودکان را چه کنیم ؟

عوارض و مشکلات بیماران دارای شکاف لب و کام

1- مشکلات تغذیه ای :

شکاف لب مشکل چندانی در تغذیه کودک ایجاد نمی نماید ولیکن شکافهایی که در ناحیه کام وجود دارد باعث می گردد که کودک نتواند به خوبی از سینه مادر یا شیشه شیر بمکد . برای مکیدن ، نیاز است که در دهان خلاء ایجاد گردد وجود شکاف در ناحیه کام ، مانع ایجاد خلاء می شود . کودکان دارای شکاف کام ممکن است هنگام شیر خوردن ، مقداری شیر در گلویشان بپرد و یا شیر از بینی شان بیرون بریزد استفاده از دستگاه ارتودنسی می تواند مانع انتقال شیر از دهان به بینی شود . دستگاه ارتودنسی هنگام شیر خوردن نوزاد ، در ناحیه سقف دهان بیمار قرار می گیرد و با مسدود کردن شکاف ، باعث تسهیل شیر خوردن بیمار می شود .

استفاده از سر پستانک های عادی برای این کودکان غیر قابل استفاده است زیرا نمی توانند به حد کافی مکش ایجاد کنند ، لذا تغذیه آنها باید توسط سر پستانک های خاص با سایر وسایل انجام شود . انواع و اقسام شیشه و پستانک برای این منظور وجود دارد . شیشه های فشاری یکی از انواع آن است که به راحتی شیر به داخل دهان نوزاد وارد می شود و انرژی بچه تلف نمی شود .

2- مشکلات تکلمی :

در گروهی از بیماران دارای شکاف ، مشکلات تکلمی ایجاد می شود . این کودکان معمولاً دیرتر حرف می زنند و یا تودماغی صحبت میکنند . ترمیم شکاف باعث رفع مشکلات تکلمی می شود . این بیماران نیاز به گفتار درمانی هم خواهند داشت .

3- مشکلات شنوایی :

هر ناهنجاری دستگاه تنفس فوقانی میتواند عملکرد شیپور استاش در گوش را مختل کند و احتمال تجمع مایع در گوش میانی را افزایش دهد . این امر احتمال عفونت گوش میانی را زیاد می کند . کاهش شنوایی نیز نتیجه عفونت های مکرر گوش میانی است . کودکان مبتلا به شکاف کام ، باید بین 3 تا 6 ماهگی توسط متخصص گوش وحلق وبینی معاینه شوند .

4- مشکلات دندانی فکی :

شکاف کام تعداد دندانها را تحت تاثیر قرار می دهد . در این بیماران بعضی از جوانه های دندانی وجود ندارند و ممکن است دندانهای اضافه و تغییر رنگ بر روی سایر دندانها دیده شود . میزان ابتلاع به داشتن دندانهایی به اندازه کوچک و یا عدم وجود جوانه دندانی در ناحیه شکاف در این بیماران وجود دارد . عدم وجود جوانه دندانی در فک بالا و عوارض ناشی از جراحی های قبلی باعث میشود که فک بالا دچار کاهش رشد شود . از آنجائیکه دندانهای اینگونه بیماران در مسیر مناسب نمی رویند و فک بالا دچار کاهش رشد می باشند ، مراقبت های دهانی و جلو آوردن فک بالا در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام باید زیر نظر ارتودنتیست باشد .

متخصص ارتودنسی دندانها را ردیف می کند و فک بالا را به سمت جلو هدایت می نماید و هر فاصله ای که به دلیل وجود شکاف در این بیماران وجود دارد باید به طور مناسب بسته شود و در صورت نیاز فضای دندان غایب می تواند توسط ایمپلنت Implant پر گردد . درمان ارتودنسی این بیماران با دستگاههای متحرک و ثابت ارتودنسی انجام می شود .

5- مشکلات روحی روانی :

این کودکان به دلیل ظاهری ناخوشایند و مشکلات تکلمی ، دچار عدم اعتماد بنفس و مشکلات روحی می گردند . در ضمن ، والدین دچار مشکلات روحی ، احساس گناه و نگرانی از وضعیت آینده کودک می شوند . والدین باید با کودک مبتلا به شکاف لب و کام مانند یک کودک عادی رفتار کنند . اگر والدین اجازه ندهند کودک وارد اجتماع شود ، کودک مهارت های زندگی و حرکتی را فرا نمی گیرد .

تیم درمانی

شکاف لب و کام به طور رضایت بخشی قابل درمان می باشد . برای درمان کودکان مبتلا به شکاف لب و کام نیاز به تیم درمانی از متخصصین مختلف می باشد که شامل اعضای زیر می باشد .

1- متخصص ارتودنسی

2- دندانپزشک عمومی

3- جراح فک وصورت

4- متخصص گوش و حلق و بینی

5- جراح پلاستیک

6- متخصص گفتار درمانی

حتما بخوانید : تاخیر در رویش دندان دائمی

جراحی برای درمان لب شکری کودکان:

جراحی برای اصلاح لب و کام براساس وضعیت خاص کودک است. پس از ترمیم اولیه شکاف, پزشک ممکن است جراحی را برای بهبود گفتار و بهبود ظاهر لب و بینی اش توصیه کند.

جراحی معمولاً به این ترتیب انجام می شود:

• ترمیم لب شکری – در سه ماهه اول تا پایان 6 ماهگی.
• ترمیم شکاف کام – در 12 ماهگی یا در صورت امکان زودتر.
• ادامه اعمال – جراحی بین 2 سالگی و نوجوانی.

جراحی کام و لب در بیمارستان انجام می شود. کودک شما یک داروی بی هوشی عمومی دریافت می کند تا احساس درد نکند یا در طول جراحی بیدار نشود.

روش های مختلفی برای ترمیم شکاف کام و لب وجود دارد, بازسازی نواحی آسیب دیده و پیش گیری یا درمان آن.

به طور کلی, کارها برای درمان لب شکری کودکان شامل موارد زیر هستند:

1- ترمیم لب شکری و شکاف کام:

برای بستن شکاف لب, جراح برشی را روی هر دو طرف شکاف ایجاد می کند و فلپ های بافتی ایجاد می کند. سپس فلپ به هم بخیه زده می شود. ترمیم باید ظاهر, ساختار و عملکرد بهتری را داشته باشد. ترمیم اولیه بینی, در صورت نیاز معمولاً همزمان انجام می شود.

برای ترمیم شکاف کام روش ها مختلف است و برای بستن فاصله و بازسازی سقف دهان بسته به وضعیت کودک متفاوت می باشد. جراح برشی را روی هر دو طرف شکاف ایجاد می کند و بافت ها و ماهیچه ها را جدا می کند. سپس بخیه زده می شود.

2- جراحی لوله گوش:

در کودکان مبتلا به شکاف کام, ممکن است لوله های گوششان در جهت کاهش خطر بیماری های مزمن گوش قرار گیرند که می تواند منجر به کاهش شنوایی در آنها گردد. جراحی لوله گوش شامل قرار دادن لوله های ریز در پرده گوش برای ایجاد دریچه ای در جهت جلوگیری از تجمع مایعات است.

3- جراحی برای بازسازی ظاهر چهره:

برای بهبود ظاهر دهان, لب و بینی نیاز به جراحی های بیشتری است. جراحی می تواند به طور قابل توجهی ظاهر کودک, کیفیت زندگی، توانایی خوردن, تنفس و صحبت کردن او را بهتر کند. خطرات احتمالی جراحی شامل خونریزی, عفونت, ترمیم ضعیف, گسترش یا افزایش زخم ها و آسیب موقت یا دائمی به اعصاب, رگ های خونی و یا سازه های دیگر است.