آبسه لثه چگونه ایجاده شده و چه درمانی دارد ؟

آبسه لثه چیست ؟

آبسه لثه یا همان آبسه پریودنتال، معمولا بسیار دردناک است و می تواند زمینه ساز مشکلات جدی تر باشد. تشخیص هر چه سریع تر نشانه های ایجاد آبسه، بسیار مهم است. پس از تشخیص، باید هر چه زود تر نسبت به درمان آن اقدام شود.

آبسه (abscess) کیسه ای پر از چرک است که می تواند در قسمت های مختلف بدن، از جمله داخل دهان، ایجاد شود. برخی از افراد، دچار آبسه دندانی (tooth abscess) می شوند. آبسه می تواند در لثه نیز به وجود بیاید.

آبسه لثه چگونه ایجاد میشود ؟

آبسه ها در دهان نسبتا رایج هستند و به دلایل مختلفی اتفاق می افتند. آنها میتوانند ناخوشایند باشند و درد قابل توجهی را برای بیمار به وجود آورند. آبسه ها میتوانند در نواحی مختلفی از دهان را که شامل دندان ، بافت لثه و بافت نرم اطراف روکش دندان میشود ظاهر شوند. به طور گسترده آبسه ها در دهان به عنوان آبسه دندانی شناخته می شوند ولی نمونه های معینی به روی لثه ها ( آبسه پریودنتال) یا بافت لثه ( آبسه لثه ) نیز وجود دارند که بر روی این نواحی تاثیر می گذارند.

آبسه لثه یک فضای بافت عفونی در لثه است. دهان و لثه ها به طور طبیعی دارای باکتری های مفید و مضر هستند. تجمع باکتری های مضر باعث ایجاد پلاک و رسوب می شود که ممکن است منجر به پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی شود. اگر این باکتری ‌های مضر راهی به درون بافت لثه پیدا کنند، ممکن است در آنجا فضایی تشکیل دهند و زیاد شوند و در نهایت باعث عفونت شوند. تورم ناشی از ایجاد عفونت نشان دهنده ارسال گلبول های سفید بدن برای مبارزه با عفونت است. در نتیجه، منجر به ایجاد بافت متورم و دردناک پر از چرک به نام آبسه می شود.

آبسه ها به دو صورت ایجاد می شوند که عبارتند از :

1. آبسه لثه که فقط در بافت لثه ایجاد می شود و به هیچ وجه دندان ها را درگیر نمی کنند. معمولا گیر کردن و نفوذ باقی مانده غذا به لثه باعث عفونت و در نهایت آبسه لثه می شود.
2. آبسه های پریودنتال در فضای بین دندان ها و لثه ها ایجاد می شوند. این موارد در افراد مبتلا به بیماری پریودنتال شایع تر است، و به دلیل آسیب دیدگی یا گیر کردن غذا بین دندان ها و لثه ها نیز ایجاد می شوند.

علائم آبسه لثه کدام است ؟

گاهی بیمارهای دهان و لثه می توانند تا عود پیدا کردن به صورت خاموش پیشرفت نمایند. البته این عامل در مورد آبسه لثه صدق نخواهد کرد. از علائم آبسه لثه می توان به این موارد اشاره کرد و توصیه میشود در صورت مشاهده این علایم اقدامات درمانی انجام شود و در صورت طولانی شدن این بیماری حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید :

• درد شدید
• تورم و قرمزی
• حساسیت به سرما یا گرما: نوشیدنی یا غذا
• درد در هنگام جویدن
• طعم بد در دهان
• دندان لق
• تب
• ترشح چرک

مهم ترین علل ایجاد آبسه لثه کدام است ؟

علل زیادی می‌توانند سبب بروز آبسه لثه در دهان فرد شوند. هر یک از موارد زیر به تنهایی و یا حتی در کنار علل دیگر می‌توانند سبب تشکیل آبسه لثه شوند . شناخت این علت ها به شما در جلوگیری و یا حتی پیشگیری از بروز این عارضه میتواند کمک کننده باشد ، این موارد عبارتند از :

1. ایجاد عفونت گاهی اوقات تعداد باکتری‌های موجود در دهان فرد، آنقدر زیاد می‌شوند که سبب ایجاد عفونت در بافت لثه می‌شوند. این عفونت خود عاملی برای ایجاد این عارضه است.
2. رعایت نکردن بهداشت دهان رعایت نکردن بهداشت توسط بیمار، باعث ایجاد بیماری‌هایی مثل بیماری پریودنتال می‎شود. این بیماری خود عاملی برای بروز آبسه لثه است.
3. پاکت‌های پریودنتال عمیق با توجه به اینکه این پاکت پریودنتال محل مناسبی برای رشد باکتری‎های دهان هستند، می‌توانند جزو عواملی باشند که در ایجاد آبسه لثه دخیل هستند.
4. ضعف سیستم ایمنی با توجه به اینکه سیستم ایمنی عاملی مهمی در از بین بردن عفونت‌های بدن است، اگر ضعفی در این سیستم وجود داشته باشد، احتمال ایجاد عفونت در فرد بالاتر می‌رود.
5. خستگی و استرس خستگی و استرس خود عاملی برای ضعف سیستم ایمنی به شمار می‌روند و از این طریق، به صورت غیر مستقیم سبب بروز این عارضه خواهند شد.

حتما بخوانید : همه چیز در رابطه با موکاپ کامپوزیت که لازم است بدانید

چگونه آبسه لثه را تشخیص دهیم ؟

تشخیص به موقع بیماری میتواند در روند بهبودی کمک بسیاری زیادی داشته باشد . به همین دلیل لازم است بدانید که در صورت درد لثه ، حساسیت به لمس یا وجود چرک که از علائم آبسه لثه می باشد ،  این موارد را نادیده نگیرید ودر اسرع وقت به دندانپزشکی مراجعه و درمان را از آنجا شروع نمایید.

دندانپزشک ممکن است ابتدا اقدام به معاینه لثه های شما نماید و دنبال علایمی از عفونت بگردد. همچنین در کنار مشاهده بصری برای بررسی دندان عفونی و یا بیماری پریودنتال اقدام به تجویز عکس رادیوگرافی دندان نماید. با کمک عکس برداری با اشعه ایکس این امکان برای متخصص ایجاد می شود تا ارزیابی بهتر از احوالات دندان های بیمار داشته و بداند به دلیل عفونت دچار تحلیل استخوان شده است یا خیر.

طی چند روز امکان دارد آبسه لثه ، علائم آن بهبود یابد. حتی در صورت پاره شدن آبسه و تخلیه چرک، باز هم برای درمان عفونت بایستی به دندانپزشک مراجعه گردد . دندانپزشک با توجه به تخصص و تشخیص مشکل اقدامات درمانی لازم را برای شما انجام خواهد داد و از بروز مشکلات جدی تر برای سلامت دهان و دندان شما جلوگیری میکند .

جوش های لثه و آبسه لثه ، تفاوت در چیست ؟

جوش های لثه خیلی رایج هستند ولی جوش لثه چیست؟ یک جوش لثه یا پارولیس یک برآمدگی از چرک است که روی بافت نرم لثه بوجود می آید اما جوش لثه شبیه چه چیزی است؟ جوش های لثه معمولا شبیه یک جوش کوچک در دهان است که نقاط تخلیه آبسه هایی هستند که در ریشه دندان بوجود می آیند.

هنگامی که عصب دندان از بین میرود (نکروز) بدن تعداد زیادی گلبول سفید را به نقطه ای که عصب از بین رفته ارسال میکند تا تلاش کند عفونت را از بین ببرد. هنگامی که سلول ها از بین میروند، سپس یک آبسه شکل میگیرد و در برخی موارد آنها میتوانند از میان بافت لثه شکاف خورده و به عنوان نقطه تخلیه آبسه جوش لثه را ایجاد کنند.

جدا از آبسه دندان، آبسه های لثه وجود دارند که میتوانند روی بافت نرم یا ناحیه اتصال لثه با دندان یا کیسه های پریودنتال اثر بگذارند. به طور کلی آبسه ها میتوانند به عنوان یک مجموعه ای از چرک در بافت دهان توصیف شوند ولی آبسه های لثه متفاوت از آبسه های دندان هستند زیرا آنها در نتیجه عفونت ناشی از دندان از بین رفته بوجود نمی آیند بلکه به عنوان عفونت های باکتریایی مربوط به دندان زنده بوجود می آیند.

عوارض آبسه لثه چیست ؟

در صورتی که آبسه لثه در دهان بیمار باقی بماند، می‌تواند سبب بروز مشکلاتی جدی برای سلامت و بهداشت دهان و دندان های شما شود ، به همین دلیل است که دندانپزشکان توصیه میکنند به محض مشاهده این مورد و عدم بهبودی آن حتما اقدامات لازم برای مراجعه به دندانپزشکی و درمان آن صورت گیرد ، در صورت عدم توحه هر یک از عوارض زیر ممکن است برای بیمار ایجاد شود :

1- از دست دادن دندان

لازم است توجه داشته باشید که عدم توجه به آبسه لثه میتواند باعث از دست دادن دندان های شما شود . با توجه به اینکه عفونت می‌تواند به بافت دندان هم برسد، می‌تواند سبب از دست رفتن دندان شود. به همین دلیل به محض مشاهده اولین نشانه های این عارضه لازم است اقدامات درمانی لازم انجام شود .

2- تحلیل استخوان

اگر عفونتی که به سبب آبسه لثه به وجود می‌آید خیلی گسترش پیدا کند، می‌تواند در دراز مدت سبب تحلیل استخوان فک شود. در چنین شرایطی، اگر دندان خود را از دست بدهید، قادر به گذاشتن ایمپلنت نیز نخواهید بود. به طور ساده باید بگوییم عدم توجه به یک مشکل ساده و پیش پا افتاده میتواند مشکلات بزرگی را برای سلامتی شما فراهم آورد که نه تنها سلامتی شما را به خطر می اندازد بلکه میتواند برای شما هزینه های گزاف درمانی را نیز در بر داشته باشد .

3- از دست رفتن لیگامنت پریودنتال

لیگامنت‌های پریودنتال سبب نگه داشتن دندان در بافت لثه و استخوان می‌شوند. اگر آبسه درمان نشود، می‌تواند سبب از بین رفتن این اتصالات و در نتیجه تحلیل لثه شود. به خمین دلیل است توصیه میشود که هر چه سریع تر اقدامات درمانی لازم برای جلوگیری از گسترش عفونت انجام شود .

روش درمان آبسه لثه چگونه است ؟

در نظر داشته باشید که آبسه لثه ، به صورت خود به خود، بهبودی کامل پیدا نمی کند. به همین دلیل، مراجعه به دندان پزشک و آغاز درمان تخصصی ضروری است. در پروسه درمان، آبسه تخلیه می شود. رسوبات و مواد موجود در پاکت های پریودنتال نیز، به طور کامل از بین برده می شوند. دندان پزشک ممکن است تمیز کردن عمیق یا همان جرم گیری (scaling) و تسطیح سطح ریشه (root planning) را برای بیمار انجام دهد. در تمیز کردن عمیق، پلاک و تارتار موجود در زیر و روی خط لثه، پاک می شود.

تخلیه آبسه برای توقف عفونت و پیشگیری از مشکلات جدی تر، ضروی است. برای تخلیه، برشی بر روی آبسه زده می شود. قبل از انجام این کار، دندان پزشک معمولا  از کرمی مخصوص برای بی حس کردن ناحیه مورد نظر استفاده می کند. پریودنتیست، با بررسی عکس رادیوگرافی می تواند پی ببرد که آیا آبسه منجر به تحلیل لثه شده است یا خیر. بسته به میزان تحلیل استخوان، دندان پزشک ممکن است کشیدن دندان را به بیمار توصیه کند. همچنین، روش های متعددی برای بازسازی و احیای استخوان یا لثه تحلیل رفته وجود دارد.

در برخی موارد، آبسه لثه بر پولپ دندان ها اثر می گذارد. پولپ (pulp)، قسمت مرکزی دندان است و شامل موی رگ های خونی، اعصاب و بافت پیوندی می شود. در صورتی که پولپ درگیر شود، برای برداشتن قسمت خراب دندان از روت کانال (root canal) استفاده می شود.

برای درمان آبسه لثه از چه داروهای می توان استفاده کرد؟

به منظور درمان آبسه پریودنتال به غیر از اقدامات دندانپزشکی برای حذف و درمان عفونت امکان دارد تا دندانپزشک نتواند به طور کامل آبسه را تخلیه نماید. به همین منظور با کمک آنتی بیوتیک ها می توان به کاهش تورم کمک بسزایی نمود. با کمک این دارو همچنین می توان عود کردن مجدد و گسترش عفونت تا حد بالایی و انتقال آن به سایر نواحی بدن جلوگیری کرد.

در صورتی هم که احساس درد داشته باشید دندانپزشک داروهای ضد درد را می تواند تجویز نماید. توجه داشته باشید هیچ درمان خانگی برای درمان آبسه لثه وجود ندارد و برای کاهش حساسیت و درد تا زمانی که نزد دندانپزشک بروید، می توانید دهان خود را با آب نمک گرم شستشو و غرغره کنید. یا اینکه از داروهای ضد درد که بدون نسخه می توان آنها را تهیه نمود، همچون ایبوپروفن برای کاهش التهاب استفاده کرد.

حتما بخوانید : لمینت دندان در بارداری امکان پذیر است ؟

مراقبت های لازم بعد از درمان آبسه لثه

باید پس از درمان آبسه لثه،  دستورالعمل‌های دندانپزشک را جدی بگیرید تا این عفونت دوباره عود نکند. به خاطر داشته باشید رعایت نکات مراقبتی بعد از هر درمان از جمله آبسه لثه میتواند به شما در بالا بردن روند بهبودی کمک بسیاری زیادی داشته باشد . این دستورالعمل‌ها شامل موارد زیر است:

1. مصرف مسکن در صورتی که پس از برش ایجاد شده روی آبسه درد داشته باشید، بهتر از مسکن‌های تجویز شده استفاده نمایید.
2. مصرف آنتی بیوتیک باید برای جلوگیری از عود مجدد عفونت و چرکی شدن آبسه، از آنتی بیوتیک‌های تجویزی استفاده کنید.
3. خوردن غذاهای نرم غذاهایی مانند سوپ می‌توانند در بهبود وضعیت آبسه کمک کننده باشند.
4. رعایت بهداشت دهان دقت داشته باشید که اگر بعد از درمان از مسواک و نخ دندان استفاده نکنید، دوباره بعد از چند مدت با چنین عارضه‎‌ای بر خواهید گشت.
5. پرهیز از خوردن خوراکی‌های شیرین این مواد خوراکی با توجه به میزان کربوهیدرات بالایی که دارند، می‌توانند فرصت خوبی برای رشد باکتری‌ها ایجاد کنند. همین موضوع سبب بروز عفونت و آبسه می‌شود.