پالپوتومی دندان شیری کودکان
پالپوتومی دندان شیری، یکی از روش‌های توصیه‌شده در دندانپزشکی کودکان برای مقابله با عفونت و پوسیدگی دندان و جلوگیری از افتادن زودهنگام دندان شیری پوسیده است ، چرا که حفظ و نگهداری دندان های شیری برای رشد دندان دندان های دایمی بسیار مهم است .
اگر به تصاویر آناتومی دندان دقت کنید، متوجه می‌شوید که در زیرلایه‌های سخت مینا و عاج دندان، یک بافت نرم‌تر به نام پالپ وجود دارد. این بافت حساس شامل سلول‌های تولیدکننده بافت همبند و عاج، رگهای خونی و شبکه‌ای از اعصاب است. وجود این رگهای خونی کمک زیادی به تغذیه عاج و بافت‌های اطراف آن میکند.
پالپ چیست؟
پالپ به هسته دندان گفته می شود که در آن عصب، رگهای خونی و بافت همبند قرار دارد. پالپ با لایه محافظ عاج و مینا محافظت می شود و تنها بخش زنده دندان است. در دوران رشد دندانها، مواد مغذی از طریق رگهای خونی به پالپ می رسند تا دندان رشد کند.
علائم آسیب پالپ چیست ؟
برای شناخت اینکه آیا فرزند شما دچار آسیب پالپ شده است یا خیر لازم است در مورد علایم آن اطلاعاتی داشته باشید ، از جمله مهمترین علایم که میتواند به شما هشدارهای لازم در مورد بروز این مشکل را دهد ، میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- کودک دچار درد مداوم و بی علت باشد.
- کودک درد های شبانه داشته باشد.
- دندان کودک به دمای غذای سرد و گرم حساس شده باشد.
- اطراف دندان کودک دچار تورم و قرمزی شده باشد.
- لق یا قابل حرکت شدن دندانی که درد می کند.
پالپوتومی دندان شیری کودکان چیست؟
همانطور که اشاره کردیم ، پالپوتومی (Pulpotomy) یک روش دندانپزشکی است که برای نجات دندانهای شیری پوسیده و عفونی استفاده میشود. ممکن است کودک خردسال شما به‌دلیل عفونت باکتریایی ثانویه یا ضربه، دچار التهاب در بخشی از پالپ دندان (پالپیت) شده باشد. در این شرایط دندانپزشک معمولا انجام پالپوتومی دندان شیری را توصیه میکند.
تجربه نشان داده است، زمانی پالپوتومی دندان شیری موثر واقع میشود که آسیب پالپ جزئی و قابل بازگشت باشد. یعنی تمام قسمت‌های پالپ در اثر پوسیدگی دچار نکروز (مرگ بافتی) نشده باشند. در غیر این صورت، دندانپزشک طی پالپکتومی (Pulpectomy) برای تخلیه کامل پالپ از تاج و ریشه دندان اقدام میکند.
در صورت بروز آسیب یا عفونت در پالپ دندان، این بافت ملتهب شده و با اعمال فشار روی شبکه اعصاب باعث احساس درد میشود. دندانپزشک متخصص کودکان با انجام پالپوتومی اطفال، تنها بخش پوسیده یا آسیب‌دیده پالپ دندان شیری را بدون دست زدن به ریشه‌ها خارج و فضای خالی را با مواد پرکننده جایگزین میکند.
این کار باعث میشود که از گسترش عفونت و پوسیدگی جلوگیری شده و التهاب پالپ نیز از بین برود. در نتیجه خیلی زود درد دندان کودک تسکین پیدا میکند. در ادامه این مطلب با جزئیات بیشتری از پالپوتومی کودکان آشنا می‌شوید.
معمولا از پالپوتومی با عناوین پالپکتومی جزئی یا پالپکتومی پارسیل نیز یاد میشود. زیرا برای پیشگیری از گسترش پوسیدگی یا عفونت، فقط بخش آسیب‌دیده پالپ تخلیه میشود. سپس این بخش با یک ماده بی‌اثر و قابل جذب پر میشود.
پالپوتومی در چه کسانی انجام می شود؟
لازم است بدانید که این درمان عمدتا برای دندانهای شیری کودکان انجام می شود . در واقع این روش برای دندان هایی که هنوز کامل رشد نکرده اند مورد استفاده و توجه است . چرا که در این روش، ریشه دندان دست نخورده باقی می ماند تا دندان با تغذیه از طریق رگهای خونی بتواند رشد کند.
وجود دندانهای شیری تا زمانی که دندانهای دائمی به جای آنها در بیایند، لازم و ضروری است و زود کشیدن آن مشکلاتی ایجاد می کند. به همین علت حفظ دندان شیری با درمانهای دندانپزشکی به منظور حفظ و نگهداری این دندان ها اهمیت دارد.
هرچند شاید برای شما حالب باشد ، در چندین پژوهش نشان داده شده است که پالپوتومی را میتوان در دندانهای دائمی کودکان و بزرگسالان نیز انجام داد تا به این ترتیب بخشی از پالپ دندان سالم و زنده بماند و علائم حیاتی در دندان را حفظ کند.
 |
حتما بخوانید : پاپیلا چیست و چه درمانی دارد ؟ |
معمولا اگر پالپ دندان شیری کودک (مخصوصاً دندان آسیاب) عفونی یا پوسیده شده باشد، انجام پالپوتومی ضرورت دارد. زیرا در صورت عدم درمان به‌موقع، ممکن است پوسیدگی یا عفونت گسترش یابد و به ریشه دندان برسد. با درگیر شدن ریشه دندان، دیگر نیاز به درمانهای گسترده‌تر از پالپوتومی مانند پالپکتومی یا روت کانال (درمان ریشه) است. دندانپزشک متخصص کودکان میتواند در طی یک جلسه مشاوره تشخیص دهد که آیا انجام پالپوتومی ضروری است یا خیر!
اگر دندانپزشک تشخیص دهد که هیچ‌کدام از سه روش ذکر شده دیگر برای درمان موثر نیستند. احتمالا پیش از موعد، دندان شیری کودک کشیده میشود. این کار عوارض زیادی مانند موارد زیر دارد:
- بروز مشکل در جویدن غذا
- تکامل ناقص گفتار کودک
- شلوغی دندانها به‌دلیل حرکت دندانهای مجاور به داخل فضای مورد نیاز برای رشد دندانهای دائمی
چرا دندانپزشک سعی می کند دندان شیری را حفظ کند ؟
ممکن است سؤال کنید که از آنجا که این یک دندان شیری است که در نهایت با یک دایمی جایگزین می شود، چرا دندانپزشک دندان آسیب دیده فرزندتان را خارج نمیکند. آیا این راه راحت تری نیست ؟ بیایید کمی به این سوالات جدی فکر کنیم و باید بگویم این سوالات معمولا تصورات افراد و والدینی است که به دندان شیری چندان اهمیت نمیدهند .
اما باید بدانید ، دلیل این که دندانپزشک سعی می کند دندان شیری را حفظ کند این است که وجود دندانهای شیری به هرصورت که باشند باعث می شوند که فضای مورد نیاز دندانهای دائمی به طور صحیح و مرتب تنظیم شود و اطمینان حاصل شود که با شروع رشد این دندانها ، فضای کافی برای رشد وجود خواهد داشت.
باید توجه داشته باشید حضور دندان های شیری و مراقبت از آنها بسیار مهم است ، عدم توجه به این دندان ها میتواند باعث بروز مشکلات جدی در رشد دندان های دایمی شود ، این مشکلات میتواند کمبود فضا در رویش دندان های دایمی و به اصطلاح کج درآمدن دندان ها باشد و یا حتی بروز عفونت در دندان های دایمی پس لازم است به خاطر داشته باشید که مراقبت از دندان های شیری به اندازه دندان های دایمی مهم است .
مزایا و معایب پالپوتومی دندان چیست؟
پالپوتومی دندان شیری مزایا و فواید زیادی دارد که به طور خلاصه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دندان شیری کودکان به سادگی به حذف و اصلاح قسمت آسیب دیده پالپ دندان پاسخ می دهد، این در صورتی است که قسمت سالم دندان بدون تغییر باقی مانده است.
- در این روش این امکان فراهم میشود که دندان به‌طور زنده و سلامت در دهان کودک باقی بماند.
- فایده اصلی پالپوتومی این است که عملکرد و ساختار دندان حفظ شده و فضای کافی برای رشد دندانهای دائمی در دهان کودک باقی می ماند.
از مهمترین نقاط ضعف و معایب پالپوتومی میتوان به ضرورت تاج فلزی بر روی دندان اشاره کرد. این موضوع برای حفظ قدرت دندان ضروری است اما از لحاظ زیبایی کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در موارد بسیار نادر سبب ایجاد باکتری شده و پالپوتومی شکست می‌خورد.
تفاوت پالپوتومی و پالپکتومی در چیست ؟
پالپوتومی و پالپکتومی هر دو به عنوان روش های درمانی برای شرایطی که دندان دچار پوسیدگی شده است ، شناخته میشوند . اما لازم است بدانید که این دو روش با هم تفاوت هایی دارند که همین تفاوت ها باعث شده است تا نحوه استفاده از آنها و کاربرد آن در شرایط مختلف متفاوت باشد .
تفاوت این دو روش در میزان پوسیدگی و عفونت دندان می باشد در پالپوتومی ریشه دندان آسیبی ندیده اما در پالپکتومی تمامی پالپ دندان از جمله ریشه درگير شده و متخصص دندانپزشک اطفال تمامی پالپ را برداشته و مجرای ریشه را پاکسازی می کند و با استفاده از مواد زیست سازگار اقدام به پر کردن آن می کند.
پالپوتومی چگونه انجام می شود؟
پالیوتومی را میتوان به عنوان یک روش درمان ساده شناخت و تنها پیچیدگی مربوط به آن نوع برخورد کودک شما است ، در صورت همکاری کودک این درمان را میتوان در بازه زمانی بین 30 دقیقه تا 45 دقیقه نیز انجام داد . باید بدانید برای بررسی دقیق تر وضعیت و تشخیص درمان ، دندانپزشک ابتدا عکس اشعه ایکس از دندان می گیرد تا وضعیت داخل دندان مشخص شود و همانطور که اشاره شد ، بر اساس آن تعیین می شود چه درمانی مناسب تر است.
معمولا دندانپزشکان عمومی هم پالپوتومی یا عصب کشی را انجام می دهند اما اگر مورد پیچیده باشد، شما را به متخصص اندودنسی ارجاع می دهند. همچنین ممکن است سه یا چهار روز قبل پالپوتومی، آنتی بیوتیک تجویز شود و تا هفت روز پس از آن نیز لازم باشد مصرف ادامه پیدا کند. اما در حالت کلی مراحل انجام درمان پالپوتومی به صورت زیر است :
1- بی حسی یا بیهوشی
برخی کودکان کم سن ممکن است خیلی بیقراری کنند و نیاز به بیهوشی یا آرام بخش سبک داشته باشند. اما معمولا این درمان با بی حسی انجام می شود. گاز اکسید نیتروس که به گاز خنده مشهور است نیز ممکن است برای آرام کردن کودک استفاده شود.
البته در برخی موارد که کودک همکاری لازم را ندارد ، میتوان از بیهوشی نیز برای این درمان استفاده کرد . در موارد بیهوشی ، دستورالعمل لازم برای آمادگی قبل درمان به شما داده می شود که مهمترین آن شامل نکته زیر است :
- بیمار ۶ الی ۸ ساعت پیش از درمان هیچ چیزی نخورد و نیاشامد.
2- آماده کردن کودک
اگر کودک نیاز به پالپوتومی دارد ممکن است پیش از این دندان درد تجربه کرده باشد. بنابراین برای آماده کردن او میتوانید به او قوت قلب بدهید که دندان دردش برطرف می شود. توضیح بدهید که در طول درمان هیچ دردی احساس نمی کند و کل درمان نیم ساعت الی ۴۵ دقیقه طول می کشد.
اگر بیمار خودتان هستید و می خواهید این درمان را انجام بدهید، باید بدانید تحقیقات نشان می دهند پالپوتومی درمان موفقی در بزرگسالان است. اگر در حین درمان دندانپزشک متوجه شود عصب کشی گزینه بهتری است، ممکن است عصب کشی را بر پالپوتومی ترجیح دهد.
به خاطر داشته باشید مرجعات دوره ای و منظم و همچنین آشنایی کودک با دندانپزشکی میتواند در پذیرش کودک برای انجام درمان کمک بزرگی کند و در شما نیز این مراجعات دوره ای میتواند از بروز این مشکل جلوگیری نماید .
3- برداشتن پوسیدگی
در این مرحله دندانپزشک اقدام به برداشتن پوسیدگی های دندان میکند . توجه در این مرحله بسیار مهم است چرا که باقی مانده حتی ذره ای از پوسیدگی میتواند باعث شکست در درمان شود . در این مرحله بخشهای پوسیده دندان با دریل دندانپزشکی برداشته می شود. دندانپزشک مینا و عاج را سوراخ می کند تا به پالپ برسد و مواد عفونی داخل پالپ را نیز بردارد.
4- پر کردن پالپ
بعد از برداشتن پوسیدگی ها لازم است محل درمان پر شود . به همین منظور فضای خالی داخل دندان با مواد پر کننده دندان پر شده و مهر و موم می شود. اینکه برای پرکردن این فضای خالی از کدام نوع از مواد پرکردنی استفاده شود نیز دارای اهمیت است چرا که کیفیت مواد به کار رفته در ماندگاری درمان بسیار موثر است .
5- روکش دندان
آخرین مرحله در این درمان گذاشتن روکش دندان است ، معمولا در این مرحله از یک روکش استیل بر روی ساختار باقی مانده تاج، چسبانده می شود تا کودک بتواند از دندان برای جویدن استفاده کند و هم این که از دندان محافظت شود.
آیا پالپوتومی در بزرگسالان نیز انجام میشود ؟
پالپوتومی معمولا به عنوان یک روش درمانی به خصوص برای نگهداری و درمان دندان های شیری کودکان شناخته میشود اما لازم است به این نکته توجه داشته باشید که این روش درمانی تنها برای بزرگسالان نیست و در مواردی با توجه به تشخیص دندانپزشک برای بزرگسالان نیز انجام میشود .
پالپوتومی بزرگسالان به طور اساسی به همان روشی که پالپوتومی دندانهای کودک انجام می شود، صورت می گیرد. با این حال ، این کار اغلب به عنوان روش درمان ریشه توسط دندانپزشکان برای معالجه دندان های دائمی بزرگسالان ترجیح داده نمی شوند ، به همین دلیل است که ممکن است شما به عنوان یک بزرگسال چندان از این روش درمانی اطلاعاتی نداشته باشید .
 |
حتما بخوانید : گیاهخواری چه تاثیری در سلامت دندان ها دارد ؟ |
آیا هزینه پالپوتومی بیشتر از روش کشیدن دندان است ؟
نکته ای که لازم است به آن توجه شود چه در اقدامات لازم برای نگهداری از دندان کودکان و یا حتی اقدامات لازم برای درمان دندان های بزرگسالان ، تمام تلاش و هدف دندانپزشکی بر نگهداری از دندان است و شاید آخرین اقدام را بتوان به عنوان کشیدن دندان شناخت .
هرچند ممکن است اینطور به نظر برسد ، که هزینه استفاده از روش پالپوتومی و تاج دندان در کودکان بیشتر از هزینه کشیدن دندان می باشد. ولی از آن جایی که بعد از کشیدن دندان لازم است ، از فضانگهدارها برای کودکان استفاده شود ، این هزینه ها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.
هر دوی این روش ها هدفشان حفظ فضای کافی برای رشد دندان دائمی کودک می باشد و انتخاب روش درمانی مناسب ، به شرایط جسمانی کودک و صلاح دید دندانپزشک او بستگی دارد ، به همین دلیل لازم است تصمیم نهایی در مورد آن بعد از بررسی های لازم توسط دندانپزشک گرفته شود .
همچنین لازم به ذکر است ، عدم توجه به درمان دندان کودک ، سبب ادامه یافتن درد و عفونت می شود و حتی در مواردی احتمال دارد ، که به دندان دائمی که زیر دندان شیری قرار گرفته آسیب برسد.
در حالت کلی هزینه های این درمان را میتوان اینگونه بررسی کرد :
درصورتی‌که به تشخیص دندانپزشک متخصص کودکان نیاز به بیهوشی عمومی باشد. باید هزینه بیشتری نسبت به بی‌حسی موضعی پرداخت کنید. اگرچه عوامل دیگری مانند موارد زیر نیز برای محاسبه هزینه نهایی پالپوتومی کودکان موثر هستند:
- تعداد آزمایش‌های تصویربرداری مورد نیاز پیش از انجام پالپوتومی دندان شیری
- نوع و تعداد دندانهای شیری که باید تحت درمان قرار بگیرند
- نوع ماده مورد استفاده برای پرکردن فضای خالی پالپ پس از پالپوتومی
- پالپوتومی دندان شیری توسط دندانپزشک عمومی انجام میشود یا دندانپزشک متخصص اطفال
به خاطر داشته باشید
توجه و مراقبت از دندان های شیری به اندازه مراقبت از دندان دایمی دارای اهمیت است و بی توجهی به این دندان ها میتواند در بزرگسالی و به هنگام رویش دندان های دایمی برای کودک شما مشکلاتی را به همراه داشته باشد ، پس به عنوان یک والد آگاه توصیه میکنیم حتما در مورد مراقبت از دندان های شیری کودک خود جدیت لازم را داشته باشید
آشنایی کودک با محیط دندانپزشکی و مراجعات دوره ای و منظم به منظور بررسی وضعیت سلامت و بهداشت دندان ها ، در کنار استفاده از مسواک و همچنین نخ دندان میتواند به شما و کودک شما در داشتن دندانی سالم کمک کند ، پس حتما این نکات را رعایت نمایید .
ثبت ديدگاه