ویتامین D
ویتامین D یکی از مهم ترین ویتامین ها برای سلامت بدنمان و مخصوصا دندان هایمان می باشد.قسمت عمده بافت دندان های ما از کلسیم تشکیل شده است و کلسیم به کمک ویتامین D جذب می شود.بنابراین نقش ویتامین دی بر دندان ها بسیار مهم و ضروری است.
به منظور جذب کلسیم کافی در بدن برای ایجاد استخوان ها و دندان های محکم، باید مقدار کافی ویتامین دی در بدن وجود داشته باشد. این ویتامین جذب کلسیم از غذا و نوشیدنی را برای بدن آسان می کند. اگر کمبود ویتامین دی دارید، فقط حدود 10 تا 15 درصد کلسیم مواد غذایی جذب بدنتان خواهد شد.
اهمیت کلسیم و ویتامین D برای سلامت دندان ها
محصولات لبنی منبع سرشاری از کلسیم بوده و اغلب دارای ویتامین دی نیز هستند. ویتامین دی به بدن شما کمک می‌کند تا کلسیم و دیگر مواد معدنی استخوان‌ساز را جذب کند. اگرچه افراد وجترین و ویگن به شدت مراقب رژیم غذایی خود هستند، اما همیشه خطر کمبود کلسیم و ویتامین دی این افراد را تهدید می‌کند
یکی از خطرهای کمبود ویتامین دی و کلسیم، خطر بیماری‌های پریودنتال (بیماری‌های لثه) است. همچنین، کمبود این مواد میتواند دندان‌های شما را تضعیف کرده و منجر به پوسیدگی دندان شود. بدون داشتن منابع ویتامین و مواد معدنی مناسب، سیستم ایمنی دهان شما قدرت خود را از دست می‌دهد.
ویتامین D و دندان های قوی
امروزه ارتباط بین ویتامین D و دندان و تاثیر آن در سلامت عمومی و استحکام دندان ها بیشتر از قبل مشخص شده است. در اینجا هم، بسیاری از افراد از نقش کلسیم در استخوان و دندان های محکم آگاه هستند، اما ویتامین دی در تنظیم سطح کلسیم ضروری است.
کلسیمی که در استخوان ها و دندان ها وجود دارد دائما در حال حرکت است. اگر سطح کلسیم در خون کاهش یابد، دوباره از استخوان ها و دندان به خون جذب می شود. و اگر سطح آن بالا باشد، دوباره به استخوان و دندان باز می گردد.
اما ویتامین دی این مکانیسم را تنظیم می کند. هنگامی که سطح ویتامین دی پایین باشد، هیچ مقدار کلسیمی به استخوان ها و دندان باز نمی گردد. در نتیجه این امر تاثیر مستقیمی در از دست رفتن کلسیم در این ساختارهای مهم بدن دارد. به همین دلیل بیمار ممکن است در طولانی مدت به پوکی استخوان، بیماری پریودنتال و دندان های ضعیف مبتلا شود. که همه در اثر کمبود ویتامین دی در بدن به وجود می آید.
برای بررسی سطح ویتامین دی و کلسیم بدن خود یک آزمایش خون بدهید. در صورت نیاز برای دریافت مکمل های ضروری و دوز مورد نیاز با پزشک خود مشورت کنید. دریافت میزان کافی ویتامین دی و کلسیم نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه در بزرگسالان و به خصوص کودکان دارد. کمبود این ماده در بدن مادران باردار در رشد دندان های کودک و استحکام آنها نقش مهمی دارد.
پوسیدگی دندان: ویتامین D و سیستم ایمنی دندان
پوسیدگی دندان الزاماً با رعایت بهداشت دهان و دندان مرتبط نیست. بسیاری از تمدن‌های سنتی هرگز مسواک را لمس نکردند و پوسیدگی دندان بسیار کمی هم داشتند. یکی از عوامل اصلی در این اتفاق، ویتامین دی است. می‌دانیم که ویتامین دی با تابش نور خورشید روی پوست، جذب بدن می‌شود.
ویتامین دی برای ساختن استخوان‌های سالم بسیار مهم است، زیرا به سیستم گوارش شما اجازه می‌دهد که کلسیم را از غذایتان جذب کند. کلسیم ماده اولیه‌ای است که همراه با فسفر، ساختار استخوانی را ایجاد می‌کند و مینای دندان را تشکیل می‌دهد. زیر مینای دندان عاج وجود دارد. عاج حاوی سلول‌های زنده‌ای است که بدن از آنها برای محافظت از خون‌رسانی و عصب‌های داخل دندان استفاده می‌کند.
عاج حاوی سلول‌های «نگهبان» است که در مرز مینای دندان قرار دارند و عوامل ایمنی را آزاد می‌کنند. آنها می‌توانند عاج آسیب‌دیده را ترمیم کنند، اما فقط در صورتی‌که ویتامین دی کافی در بدن وجود داشته باشد. اگر سطح ویتامین دی شما پایین باشد، سیستم دفاعی شما انرژی لازم برای محافظت و ترمیم دندان‌های آلوده را نخواهد داشت.
 |
حتما بخوانید : ضرورت استفاده از مسواک انگشتی برای کودکان |
خونریزی لثه: ویتامین D ، باکتری‌های دهان و التهاب
رعایت بهداشت دهان و دندان، توسط دندان‌پزشک و برای جلوگیری از التهاب لثه توصیه می‌شود. التهاب لثه هم مانند خونریزی لثه، به‌عنوان نشانه‌ای از التهاب شناخته می‌شود. التهاب لثه فقط نشانه ضعف در سلامت دندان نیست؛ بلکه نشانه یک سیستم ایمنی ملتهب نیز هست.
دهان شما در امتداد میکروبیوم روده قرار دارد، جایی که ۸۰ درصد از سیستم ایمنی بدن در آن است. دهان هم مانند روده، تعاملی بین میکروب‌ها و سلول‌های ایمنی بدن شما است. ویتامین دی در مدیریت سیستم ایمنی بدن نقش دارد و نحوه شکل‌گیری سلول‌های ایمنی را کنترل می‌کند.
کمبود ویتامین D در سلامت دندان کودکان
کودکانی که کمبود این ویتامین را دارند، بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند. این مسئله با کمبود ویتامین دی و مقدار ناکافی این ویتامین در ارتباط است. آزمایش خون استاندارد برای ویتامین دی اندازه‌گیری سطح ۲۵(OH)D در خون است.
به‌عنوان مثال کودکانی که کمبود این ویتامین را داشتند، در معرض خطر بیشتری بوده‌اند و با این حال، کودکانی که میزان ویتامین دی آنها کافی نبوده هم نسبتاً در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار داشتند. اگر شما یا کودکتان تجربه پوسیدگی دندان را داشته‌اید، باید میزان این ویتامین را در بدن خود بررسی کنید.
در بیشتر موارد، سطح این ویتامین در بیمارانی که دچار پوسیدگی دندان شده‌اند، بین ng/ml 20 تا ۴۰ بوده است. شما باید سعی کنید به سطح ng/ml 60 تا ۸۰ برسید. در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما مکمل‌های ویتامین دی خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را کاهش می‌دهند.
غذاها و خوراکی‌هایی که منابع ویتامین D هستند
خبر خوش در مورد ویتامین D آن است که شما میتوانید این ویتامین را از غذاها و خوراکی های مختلفی به دست آورید . این منابع و خوراکی ها را میتوان در دوسته غذاهای حیوانی و غذاهای گیاهی تقسیم بندی کرد که هر کدام نیز شامل موارد مختلفی هستند . با ما همراه باشید تا این منابع را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم :
1- غذاهای حیوانی
بعضی از مواد غذایی که دارای منشا حیوانی دارند دارای منابع زیادی از ویتامین دی می باشند. مانند گوشت ماهی،گوشت قرمز، تخم مرغ و…که در اینجا ما به برخی از این منابع می پردازیم.
ماهی سالمون
سالمون نوعی ماهی پرچرب پرطرفدار و یکی از منابع غنی ویتامین D است. ۱۰۰ گرم از ماهی سالمون حاوی حدود ۳۶۱ الی ۶۸۵ واحد ویتامین دی است. اما دقیقا مشخص نشده است که این مقدار از ویتامین D برای ماهی‌های دریایی است یا ماهی‌های پرورشی. شاید اصلا این موضوع اهمیت نداشته باشد اما میتواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
شاه ماهی و ساردین
شاه ماهی در سراسر جهان مصرف می‌شود. این ماهی به اشکال خام، کنسروی، دودی و نمک‌سود سرو می‌شود. این ماهی همچنین منبع غنی ویتامین D است. شاه ماهی تازه‌ی اقیانوس اطلس در هر ۱۰۰ گرم، حاوی ۱۶۲۸ واحد ویتامین D است. این رقم چهار برابرِ شاخص میزان نیاز روزانه ویتامین دی است.
روغن جگر ماهی
روغن جگر ماهی یکی از مکمل‌های پرطرفدار است. اگر ماهی دوست ندارید، میتوانید با مصرف روغن جگر ماهی مواد مغذی خاص مورد نیاز بدن خود را که در دیگر منابع به‌سختی یافت می‌شود، تأمین کنید.
روغن جگر ماهی همچنین منبع فوق‌العاده‌ای از ویتامین A است. با این حال دریافت مقدار بیش از اندازه‌ی ویتامین A میتواند مضر و خطرناک باشد. پس بهتر است در مصرف روغن جگر ماهی دقت و احتیاط کنید و بیش از مقدار نیاز بدنتان، مصرف نکنید.
کنسرو ماهی تن
بسیاری از افراد کنسرو ماهی تن سبک را به‌دلیل طعم و بوی ملایم آن دوست دارند. به علاوه چون کنسرو ماهی را میتوان در خانه برای مدت طولانی‌تری نگه‌داری کرد، رغبت زیادی برای مصرفش وجود دارد. همچنین قیمت آن نسبت به ماهی تازه ارزان‌تر است.
کنسرو ماهی تن در هر ۱۰۰ گرم، حاوی ۲۳۶ واحد ویتامین دی است. این مقدار بیش از نیمی از شاخص RDI است. همچنین این کنسرو حاوی ویتامین ب۳ و ویتامین K است
میگو
میگو یکی از محبوب‌ترین نوع سخت‌پوستان است. برخلاف سایر منابع ویتامین دی که پرچرب هستند، میگو میزان چربی بسیار پایینی دارد. به‌رغم این موضوع، این ماده‌ی مغذی حاوی مقدار زیادی ویتامین دی است. در هر ۱۰۰ گرم میگو ۱۵۲ واحد ویتامین دی وجود دارد که معادل ۳۸ درصد شاخص RDI است. میگو حاوی اسید چرب امگا۳ نیز هست اما این مقدار نسبت به سایر موادی که ویتامین دی زیادی دارند، کمتر است.
زرده‌ی تخم‌مرغ
خبر خوب برای افرادی که ماهی دوست ندارند ، غذاهای دریایی تنها منابع ویتامین D نیستند. تخم‌مرغ کامل، منبع خوبی است؛ همچنین یک غذای خوشمزه و مغذی نیز محسوب می‌شود. بیشترین پروتئین تخم‌مرغ در سفیده‌ی آن است، اما چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی آن عمدتا در زرده وجود دارد.
زرده‌ی یک تخم‌مرغ صنعتی معمولی، حاوی ۱۸ الی ۳۹ واحد ویتامین دی است که مقدارش خیلی هم زیاد نیست. اما ویتامین دی موجود در تخم‌مرغ مرغ‌های محلی که در مراتع و زیر نور آفتاب رشد کرده‌اند، ۳ الی ۴ برابر بیشتر است.خوردن تخم‌مرغ‌های محلی یا تخم‌مرغ‌های صنعتی با ویتامین دی زیاد، میتواند به تأمین نیاز روزانه‌ی این ویتامین کمک زیادی کند.
شیر گاو
شیر گاو، یعنی همان شیری که اکثر مردم می‌نوشند، به‌طور طبیعی منبع خوبی برای بسیاری از مواد مغذی از جمله کلسیم، فسفر و ریبوفلاوین است. در برخی از کشورها شیر گاو با ویتامین دی غنی می‌شود. در هر فنجان (۲۳۷ میلی‌لیتر) از شیر گاو، ۱۳۰ واحد یا به عبارتی ۳۳ درصد از شاخص RDI وجود دارد.
2- غذاهای گیاهی
اگر شما جزو آن دسته از افراد هستید که به غذاهایی گیاهی علاقه مند هستید لازم است بگوییم که برای شما نیز جای نگرانی نیست و این ویتامین را میتوانید از بسیاری منابع گیاهی به دست آورید که عبارتند از :
قارچ
به استثنای غذاهای غنی‌شده، قارچ تنها منبع طبیعی ویتامین دی است. قارچ‌ها نیز مانند انسان، اگر در معرض پرتوهای فرابنفش قرار بگیرند، می‌توانند این ویتامین را تولید کنند. قارچ‌ها ویتامین D2 تولید می‌کنند و حیوانات ویتامین D3. اگرچه ویتامین D2 به بالا بردن سطح ویتامین دی خون کمک می‌کند اما تأثیر آن به‌اندازه‌ی ویتامین D3 نیست.
غلات و بلغور جو دوسر
غلات خاص و صبحانه‌‌های فوری حاوی بلغور جو دوسر با ویتامین دی غنی شده‌اند. نیم فنجان از این مواد میتواند ۵۵ الی ۱۵۴ واحد ویتامین دی مورد نیاز بدن را تأمین کند که معادل ۳۹ درصد شاخص RDI است. غلات غنی‌شده و بلغور جو دوسر ویتامین دی کمتری نسبت به منابع طبیعی دارند، اما میتواند روش مناسبی برای افزایش مصرف این ویتامین باشد.
شیر سویا
چون تقریبا تمامی منابع ویتامین دی در محصولات حیوانی یافت می‌شود، گیاهخواران در معرض خطر ابتلا به کمبود این ویتامین هستند. به همین علت شیرهای گیاهی مانند شیر سویا غنی‌سازی می‌شوند تا حاوی ویتامین دی و ویتامین‌ها و تمامی مواد معدنی‌ای شود که در شیر گاو وجود دارد.
آب پرتقال
حدود ۷۵ درصد مردم در سراسر جهان از مشکل عدم تحمل لاکتوز رنج می‌برند. ۲ الی ۳ درصد این جمعیت هم به شیر آلرژی دارند. به همین دلیل برخی از کشورها آب پرتقال را با ویتامین دی و سایر مواد مغذی مانند کلسیم غنی می‌کنند. با یک فنجان آب پرتقال غنی‌شده (۲۳۷ میلی‌لیتر) برای صبحانه میتوانید روزتان را با ۱۴۲ واحد ویتامین D یا ۳۶ درصد شاخص RDI آغاز کنید.
قرارگیری در معرض نور خورشید
بیشتر افراد حداقل بخشی از ویتامین D موردنیازشان را از طریق نور خورشید دریافت می‌کنند. فصل، ساعت روز، طول روز، پوشش ابر، مه‌دود، محتوای ملانین پوست و ضد آفتاب از جمله عواملی‌اند که بر تابش فرابنفش و ساخت ویتامین دی اثر می‌گذارند. هوای کاملا ابری تا ۵۰ درصد و سایه ناشی از آلودگی شدید، تا ۶۰ درصد انرژی فرابنفش را کاهش می‌دهد. پرتوی فرابنفش نوع B از شیشه عبور نمی‌کند؛
به همین دلیل قرارگرفتن در آفتاب آن هم در خانه و از پشت پنجره ویتامین دی تولید نمی‌کند. ضدآفتاب با عامل حفاظتی از خورشید تولید ویتامین دی را مختل می‌کند. البته در عمل، مردم به‌مقدار کافی و به‌طور منظم از ضدآفتاب استفاده نمی‌کنند یا تمام پوست قرارگرفته در معرض نور خورشید را نمی‌پوشانند. بنابراین حتی زمانی که از ضدآفتاب استفاده شده است، پوست مقداری ویتامین دی تولید می‌کند.
 |
حتما بخوانید : علت سفیدی روی زبان کودکان چیست ؟ |
کمبود کدام ویتامین باعث زرد شدن دندان ها می شود؟
هرچند بحث ما در مورد ویتامین D است اما شاید لازم باشد بدانید کمبود یک ویتامین مهم میتواند باعث زردی دندان ها شود و شما ممکن است از این موضوع بی خبر باشید . گفته می شود مصرف میوه ها و سبزیجات خام که حاوی مقادیر زیادی آب هستند در حفظ سلامت دندان ها (با شستن سطح دندان ها و لثه ها از مواد باکتریایی) بسیار مفید است. همچنین در پایان غذا جویدن سبزیجاتی که ترد هستند باعث ترشح بزاق می شود و همین بزاق ترشح شده می تواند تکه های غذایی گیر کرده بین دندان های شما را از بین ببرد و باعث پوسیدگی و زردی شود.
بهتر است بدانید اگرچه مصرف روزانه میوه ها و سبزیجات می تواند به سلامت دهان و دندان کمک زیادی کند، اما به طور قطع ثابت نشده است که باعث سفیدی دندان ها نیز می شوند. ویتامین C می تواند پلاک را از بین ببرد و از زرد شدن دندان ها جلوگیری کند. بنابراین توصیه می شود این ویتامین را به طور منظم و به مقدار کافی برای سفید نگه داشتن دندان ها مصرف کنید.
کمبود ویتامین C باعث رشد باکتری ها در سطح دندان می شود و منجر به التهاب لثه نیز می گردد. تجمع باکتری می تواند باعث زرد شدن دندان ها شود. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین در جلوگیری از زرد شدن دندان ها بسیار مفید خواهد بود.
خطرات مصرف بیش از حد ویتامین D
مصرف بیش از حد ویتامین D می تواند منجر به بیش از حد کلسیفیکیشن استخوان ها و سخت شدن رگ های خونی، کلیه، ریه و قلب شود. شایع ترین علائم دریافت بیش از حد ویتامین دی شامل سردرد و حالت تهوع است. با این حال ، ویتامین دی بیش از حد نیز می تواند به موارد زیر منجر شود:
- از دست دادن اشتها
- دهان خشک
- استفراغ
- یبوست
- اسهال
ویتامین دیD بیش از حد معمولاً در اثر مصرف مکمل های زیاد ایجاد می شود. پس بهتر است ویتامین دی را از منابع طبیعی دریافت کنید.
به خاطر داشته باشید
بدن شما ویتامین D را به شکل فعال آن که کلسیتریول است، تبدیل می کند. کلسیتریول سپس در بدن پخش می شود و باعث رشد سلول، کمک به مبارزه با عفونت و کاهش التهاب می شود. مقابله با عفونت هایی که منجر به بیماری لثه می شوند، به سلامت دندان ها کمک می کند و از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
به طور خلاصه کلسیم و ویتامین دی برای سلامت عمومی، قدرت استخوان ها و دندان ها بسیار مهم است. با اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب، بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین دی می شوند. بسیار مهم است که اطمینان حاصل کنیم به اندازه کافی ویتامین دی از رژیم غذایی و مکمل ها دریافت می کنیم.
همچنین مهم است که معاینات شش ماهه خود را انجام داده و هنگامی که متوجه شدید بیماری لثه دارید با پزشک خود تماس بگیرید تا بتواند سلامت دهان و دندان شما را تا حد ممکن ارتقا دهد.
ثبت ديدگاه