ضرورت استفاده از مسواک انگشتی برای کودکان

مسواک انگشتی

مسواک انگشتی یک وسیله راحت و مهم برای سلامتی و بهداشت دهان و دندان کودمان به خصوص نوزادان و خردسالان شناخته میشود . مسواک کردن دندان‌های کودکان گاهی پردردسر است اینکه او را برای چند دقیقه در جایی ثابت نگه دارید و از او بخواهید دهانش را باز کند، با وجود شیطنت‌های کودکانه کمی سخت می‌شود. از طرفی این موضوع بسیار مهم است که دندان‌ها و لثه‌های کودکان کاملاً تمیز شوند و مسواک به گونه‌ای باشد که به همه نقاط دهان کودک دسترسی داشته باشد. به همین دلیل است که استفاده از این نوع مسواک توصیه میسود .

مسواک انگشتی چیست؟

مسواک انگشتی در واقع همان مسواک عادی است که به منظور استفاده نوزادان و خردسالان طراحی می‌شود. ویژگی اساسی آن انگشتی بودن آن است که به مادر یا سرپرست این امکان را می‌دهد تا با مسواک سیلیکونی انگشتی را به انگشت خود متصل کنند. کنترل کامل مسواک برای تمیزکاری در اختیار شماست.

مسواک انگشتی نوعی مسواک با طراحی بسیار ساده اما کاربردی است که امکان تمیز کردن تمام نقاط دهان کودک را فراهم می‌آورد. این مسواک‌ها از جنسی تقریباً نرم و سیلیکونی ساخته شده‌اند که روی آن با دندانه‌هایی نرم‌تر از مسواک‌های معمولی پر شده است.

این مسواک‌ها برای مسواک زدن دندان و لثه کودکان زیر دو سال بسیار مناسب است. همچنین هرگونه حس خارش لثه را که ناشی از بیرون آمدن دندان‌های شیری جدید است، از بین می‌برد و حس خوشایندی برای کودکان ایجاد می‌کند.دو کاربرد اساسی دارد:

• حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان در نتیجه بهبود عملکرد گوارشی
• ماساژ لثه‌های حساس نوزاد

مسواک زدن نوزاد را از کی شروع کنیم؟

به محض اینکه اولین دندان کودک نیش زد باید مسواک زدن و مراقبت از دندان نوزاد را آغاز کرد. برای این منظور می توان از مسواک های انگشتی یا گاز استریل استفاده کرد و بعد از هر وعده غذایی و قبل از خواب، دندان شیرخوار را تمیز کرد. برای شستن دندان نوزاد کافی است مسواک را با آب خیس کنید. از مسواکی که زبر باشد اصلا نباید استفاده کرد.

بعد از هر 2-3 ماه نیز به دلیل اینکه روی مسواک باکتری جمع می شود باید آنرا عوض کرد. دندانپزشکان اطفال توصیه می کنند بعد از هر بار تغذیه کودک برای پیشگیری از رشد باکتری ها و حفظ بهداشت دهان کودک حتی قبل از آنکه اولین دندان ها شروع به رشد کنند لثه کودک را با مسواک انگشتی سیلیکونی یا پارچه ای نرم شست و شو دهید.

آیا از خمیردندان برای کودکان زیر دو سال استفاده می شود؟

بیایید قبل از بررسی بیشتر مسواک انگشتی به این سوال پاسخ دهیم که آیا کودکان میتوانند از خمیر دندان استفاده کنند ؟ در جواب این سوال باید بگوییم که ، خمیردندان حاوی فلوراید توسط آکادمی اطفال آمریکا (AAP) ایمن و مؤثر اعلام شده است. اما مقدار استفاده بسیار کم توصیه شده و در صورت استفاده مقادیر بیشتر ممکن است مسمومیت و مشکلات معده را برای کودک به همراه داشته باشد. به همین دلیل بهتر است از خمیردندان‌های گیاهی یا بدون فلوراید استفاده شود تا در صورت استفاده مقادیر بیشتر نیز، کودک دچار مشکل و مسمومیت نشود.

تا دو سالگی از هر گونه خمیر دندان استفاده نکنید. برای سنین بالاتر، کمترین مقدار خمیر دندان مخصوص کودکان (خمیر دندان بدون فلوراید) را روی مسواک قرار دهید. و هر یک از دندان ها، را از لثه به طرف دندان ها، مسواک کنید.بهتر است هر سه تا چهار ماه یک بار مسواک شیرخوار را تعویض کنید. والدین باید در هنگام تمیز کردن دندان های شیرخوار خود، با هوشیاری تمام به صورت چشمی دندان ها را معاینه کنند. و در صورت مشاهده هر گونه علائم تغییر رنگ و لکه بر روی دندان به دندانپزشک مراجعه کنند.

به خصوص طوق دندان های پیشین که محل شایع پوسیدگی است. و باید با بالا زدن لب شیرخوار بررسی شود. قابل ذکر است که اولین ملاقات دندانپزشکی شیرخوار باید حدود شش ماهگی تا یک سالگی صورت پذیرد. تا معاینه دهان شیرخوار انجام گیرد و کودک با دندانپزشکی آشنا شود.

حتما بخوانید : علت سفیدی روی زبان کودکان چیست ؟

مزایای استفاده از مسواک انگشتی

استفاده از مسواک انگشتی به عنوان یک ضرورت برای مراقبت و بهداشت دهان و دندان کودکان شناخته میشود ، برخی‌ مزایای مسواک‌ انگشتی‌ عبارتند از:

• پس از استفاده‌ قابل شست‌وشوست.
• در آب جوش و نمک استریل می‌شود.
• از حجم کمی‌ برخوردار است.
• قابل شستشو و چند بار مصرف
• استفاده آسان
• ایجاد امکان دسترسی به تمام نقاط دهان کودک
• دارای قابلیت استریل شدن با نمک یا سرکه
• عدم آسیب به بافت لثه‌ها

همچنین لازم است بدانید که مسواک‌ انگشتی‌ برای‌ مدت سه تا چهار ماه قابل استفاده است و پس از آن باید تعویض شود.

نحوهٔ استفاده از مسواک انگشتی کودک

یک موضوع مهم که همواره به آن تاکشد شده است ، رعایت نکات بهداشتی مربوط به دهان و دندان از بدو تولد است . مهم است به خاطر داشته باشید که ، بهداشت دهان و دندان کودکان را قبل از رویش دندان‌هایشان شروع کنید. اگر می‌خواهید از مسواک انگشتی استفاده کنید، ترتیب زیر را رعایت کنید:

• دست‌هایتان را تمیز بشویید و خشک کنید.
• کودک‌ را درحالی‌که سرش به سمت بدن شما و پاهایش از شما دور باشد در آغوش خود بخوابانید.
• برای‌ باز کردن دهان کودک‌ بهتر است انگشت سبابهٔ خود را به گونهٔ نوزاد به آهستگی‌ فشار دهید تا فک‌ پایین باز شود.
• مسواک انگشتی را روی‌ انگشت اشاره قرار دهید و به آرامی‌ و با حرکات ملایم دهان کودک‌ را تمیز کنید.
• فشار به اندازهٔ کافی‌ وارد کنید تا پلاک‌ میکروبی‌ برداشته شود.
• برای‌ ماساژ لثه روی‌ ناحیه‌ای که دندان در حال رویش است، با حرکات ملایم چرخشی‌ استفاده کرد که از درد و ناراحتی‌ دندان درآوردن کودک‌ نیز کم خواهد کرد.
• این کار را بهتر است دو بار در روز بعد از اولین و آخرین وعدهٔ غذایی یا شیر خوردن کودک‌ انجام دهید که روی هم دو دقیقه هم بیشتر طول نمی‌‌کشد.

مسواک انگشتی دو طرفه

بعضی از انواع مسواک انگشتی ها، دو طرفه‌ اند و برای نوزادان سه ماه به بالا، استفاده می‌ شوند. و بطور همزمان دندان‌ های بالایی و پایین و لثه‌ ها را تمیز میکنند، ضمن این‌که برای کاهش درد دندان درآوردن کودک هم موثرند. مسواک‌های انگشتی کودک در برابر باکتری مقاوم‌اند، بنابراین لازم نیست نگران رشد میکروب‌های چرکین روی مسواک باشید. در هنگام خرید مسواک کودک، به این موضوع هم دقت کنید که دارای درپوش باشد تا مسواک درون آن جا بگیرد.

برای تمیزکردن دندان های بچه ها مسواک انگشتی بهتر است یا مسواک معمولی؟

احتمالا در در مطالب بسیاری مطالعه کرده اید که به محض رویش اولین دندان شیری کودکان، مسواک زدن را شروع کنید. گفته می شود تا سن 1 سالگی کودک ، از مسواک های انگشتی استفاده شود. حتی می توان یک تکه پارچه نخی تمیز اتو شده یا گاز استریل را به دور انگشت تان بپیچانید و مرطوب کنید و سپس دندان های کودک را به آرامی تمیز نمایید، چنین روشی در حفظ بهداشت و تمیز نگهداشتن دندان های ردیف جلو کودکان زیر 2 سال بسیار موثر می باشد. همچنین باعث رفع حس خارش در لثه ها می شود که برای کودکان بسیار خوشایند است.

باید بگوییم که هر دو نوع مسواک کاربرد و عملکرد خود را دارند. به طور مثال مسواک انگشتی بیشتر برای کودکان زیر دو سال که هنوز دندان ندارند یا دندان‌هایشان در حال درآمدن است، مناسب خواهد بود. اما بعد از درآمدن دندان‌ها و در سنین بالاتر از دو سال، بهتر است از مسواک معمولی با برس‌های محکم‌تر برای مسواک زدن دندان کودکان استفاده شود. زیرا دیگر مسواک‌های انگشتی توان به درستی تمیز کردن دندان‌ها و لثه‌های کودک را ندارند و بیش از حد نرم هستند.

همواره درباره اهمیت مسواک برای دندان ها صحبت شده است. توجه داشته باشید که بسیاری از رفتارهای صحیح و مناسب در دوران کودکی شکل می گیرند، پس آموزش مسواک زدن و مسواک زدن دندان های کودک را از دوران کودکی نهادینه کنید.

چرا باید لثه های نوزاد خود را مسواک بزنم؟

هیچ وقت برای شروع مسواک زدن دهان نوزاد زود نیست. حتی قبل از رشد اولین دندان، باکتری ها در دهان نوزاد رشد می کنند. باکتری ها از کجا می آیند؟ قندهای موجود در مکمل ها و شیر مادر، مقصرهای اصلی این مشکل هستند. زمانی که قندها بر روی لثه های نوزاد قرار می گیرند، می توانند باعث تجمع باکتری ها شوند. در حالی که همه ی افراد مقداری باکتری در دهان خود دارند، هدف شما باید پیشگیری از تجمع وسیع باکتری ها باشد چراکه این امر می تواند در آینده منجر به مشکلات سلامت دندان شود.

در طی ماه های اولیه مهم است که از خوابیدن نوزاد با بطری شیر یا آبمیوه نیز جلوگیری کنید. زمانی که کودک شما در حین نوشیدن به خواب می رود، نوشیدنی ها زمان بیشتری در دهان او باقی مانده و باعث افزایش باکتری های موجود در دهان و مشکلات بعدی می شوند.از مسواک انگشتی علاوه بر تمیز کردن دندان می توان برای تمیز کردن لثه ی کودک نیز استفاده کرد.

سیلیکون در زمان رشد دندان های نوزاد می تواند گزینه ی بسیار مناسبی باشد چرا که مسواک های معمولی باعث آسیب به لثه ها شده و کودک نسبت به مسواک زدن حس بدی پیدا می کند. همچنین می توانید مسواک انگشتی سیلیکونی را درون فریزر قرار داده و از آن به عنوان روشی عالی و ملایم برای تسکین ناراحتی های زمان رشد دندان استفاده کنید. همه ی مسواک های سیلیکونی قابلیت ضدعفونی در آب جوش را دارند.

اولین دندان نوزاد شما بین 6 ماهگی تا 1 سالگی رشد خواهد کرد با این حال این زمان ممکن است در کودکان مختلف متفاوت باشد. اولین مسواک استفاده شده برای نوزاد باید از جنس سیلیکون بوده و یا موهای آن از جنس نایلون نرم باشند. به همین دلیل استفاده از مسواک انگشتی توصیه میشود

حتما بخوانید : پوسیدگی دندان در دوران شیردهی

نکاتی طلایی برای رعایت بهداشت دهان و دندان شیرخوار

با رعایت نکاتی مهم می توان کمک کرد تا کودکتان بعد از اینکه مرحلۀ نوزادی را نیز گذراند و کمی بزرگ تر شد یا دندان هایش شروع به درآمدن کرد، به او در داشتن دهان و دندان هایی سالم کمک کرد. شما می توانید موارد زیر در این زمینه به یاد داشته باشید:

1- در رختخواب شیر ندهید

از زمانی که دندان های کودک درآمدند به او در رختخواب شیر ندهید،. زیرا با این کار ریسک پوسیدگی را افزایش می دهید. این پوسیگی ها را کرم خوردگی شیشه شیر هم می نامند. برای پیشگیری از کرم خوردگی شیشه شیر، به شیر خشک فقط آب اضافه کنید. و از اضافه کردن مایعات دیگر به شیر خشک بپرهیزید.

2- نوشیدنی های شیرین

از دادن نوشابه، آب میوه و دیگر نوشیدنی های شیرین به کودک پرهیز کنید. نوشیدنی های شیرین باعث خرابی دندان می شود. باکتری ها از شکر موجود در نوشیدنی های شیرین تغذیه می کنند و با تولید اسید به دندان کودک حمله می کنند.

3- قاشق و چنگال

قاشق و چنگال خودتان را در دهان کودک نگذارید. بزاق شما ممکن است باکتری هایی به جا بگذارد که باعث پوسیدگی دندان های کودک شود. کودکتان را تشویق کنید که از چهار یا شش ماهگی از لیوان نی دار مخصوص کودک استفاده کند. اگر کودکتان انگشتش را با شدت زیادی می مکد در مورد آن با پزشک مشورت کنید. از زمانی که قطرۀ آهن برای کودک شما تجویز می شود. پس از هر بار دادن قطرۀ آهن، دندان شیرخوار خود را با پارچه ای نرم و تمیز یا گاز پانسمان به آهستگی پاک کنید.

4- بعد از دادن قطرۀ آهن،

به کودک شیرخوار خود شیر بدهید تا دندان ها را از آهن پا شود،. و به دلیل نگرانی از سیاه شن دندان ها مصرف مکمل حاوی آهن را قطع نکنید. اگر کودکتان در سنی است که می تواند آب بخورد. بعد از قطرۀ آهن به کودک آب جوشیده بدهید. نزدیک یک سالگی کودک بهتر است برای ویزیت دندان ها به یک دندان پزشک فوق تخصص کودکان مراجعه کنید. هر گاه به توصیۀ پزشک یا دندان پزشک کودکتان مسواک زدن کودک را شروع کردید حتماً از خمیردندان ویژۀ کودکان استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید

استفاده از مسواک انگشتی به منظور حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان کودکان بسیار مهم و ضروری است ، همچنین آموزش مسواک زدن و روش صحیح استفاده از مسواک امری لازم است که نه تنها باید به کودکان آموزش داد بلکه نکته ای ست که گاها بزرگسالان نیز به یادگیری و آموزش در مورد آن نیازمند هستند . به خاطر داشته باشید با رعایت بهداشت دهان و دندان و توجه به دندان های شیری کودکان میتوان انتظار سلامت و بهداشت دندان های دایمی کودکان را داشت ، پس برای شروع میتوانید از مسواک انگشتی شروع کنید .