سایش دندان
سایش دندان با پوسیدگی دندان متفاوت است. اگر مینا و عاج دندان به طور مکرر با مواد اسیدی برخورد داشته باشد، مواد تشکیل دهنده ی دندان ها دچار انحلال می شوند. به این پدیده سایش یا اروژن دندان گویند. پوسیدگی دندان در اکثر موارد بر اثر تجمع و ماندگاری باکتری ها بر روی سطح دندان به وجود می آید. اما دلیل ایجاد سایش دندان، فقط به وجود باکتری ها منجر نمی شود. اگر افرادی که دندان هایشان دچار سایش شده است، به موقع به دندانپزشکی مراجعه نکنند باعث می شوند ساختار دندان های آنان به مرور زمان از بین برود و فرو ریزد.
ساییده شدن دندان ها، خوردگی دندان جلو و نابودی مینای دندان جلو از مواردی است که اورژن دندان را تشدید می کنند. سایش دندان سن و سال نمی شناسد. حتی ممکن است کودکان با سنین کمتر نیز دچار اورژن و یا سایش دندان شوند. درمان های خانگی بر از بین رفتن اورژن دندان تاثیری ندارند و اگر متوجه اورژن شدید باید نزد دندانپزشک معتبر و مطمئنی بروید تا اقدامات درمان را سریعا شروع کنید. هرچه زودتر درصدد رفع این مشکل برآیید، طول مدت درمان کوتاه تر و درمان راحت تر انجام می شود.
اگر فردی دچار سایش دندان شده باشد، سرد بودن و گرم بودن غذا باعث درد و سوزش در دندان هایش می شود. مواد معدنی دندان اگر از بین بروند باعث سایش و در نتیجه فرسایش دندان ها می شود. از این رو بزاق دندان می تواند از این مواد معدنی به خوبی محافظت کند و از تجمع باکتری های ساینده ی دندان جلوگیری کند.
علت سایش دندان چیست ؟
هرچه سن بیشتر میشود روند سایش دندان ها نیز ادامه پیدا کرده و بیشتر میشود. طی این روند، مینای دندان نازک‌تر شده و عاج دندان بیشتر در معرض دید قرار می‌گیرد که این امر باعث تغییر رنگ دندان‌های شما نیز میشود. جدای از روند طبیعی سایش دندان‌ها، عوامل و فاکتورهایی وجود دارد که این روند را سرعت می‌بخشند. برخی از شناخته‌‌شده‌ترین ریسک فاکتورها یا عوامل مستعدکننده ایجاد سایش دندان عبارتند از :
1- مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی اسید
مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های اسیدی مانند انواع نوشابه‌ها، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، برخی از آب‌میوه‌ها، شراب و نوشیدنی‌های الکلی، نوشیدنی‌های ویتامینه و … می‌تواند سایش دندان را بیشتر کند زیرا با تحلیل رفتن مینای دندان همراه هستند.
2- دندان براکسیزم یا دندان قروچه
دندان قروچه یک مشکل شایع در بسیاری از افراد جامعه است که به آن براکسیزم نیز گفته میشود. دندان قروچه به حالتی اطلاق میشود که دندان‌ها با نیروی زیاد و محکم به هم سابیده می‌شوند. در اغلب موارد، دندان قروچه به شکل غیرارادی و در هنگام خواب رخ می‌دهد و ممکن است شخص از وجود آن آکاهی نداشته باشد. در حالت کلی دندان قروچه علت اصلی ساییدگی دندان در خواب است.
بسیاری از داروها می‌توانند باعث خشک شدن دهان شوند. بزاق نیز سدی مهم در برابر سایش دندان ها است. بنابراین اگر دهان شما خشک شود و با خشکی دهان روبرو شوید، دندان‌ها با سرعت بیشتری آسیب و سایش می‌شوند.
 |
حتما بخوانید : ترمیم دندان شکسته چگونه انجام میشود ؟ |
3- استرس و اضطراب
برخی از افراد حین تجربه یا تحمل استرس، دندان‌های خود را محکم به هم می‌سابند و یا اینکه عادت دارند ناخن یا پوست خودشان را بجوند. این موضوع باعث افزایش روند سایش دندان ها میشود.
4-بیش از حد مسواک زدن
مسواک زدن مهم‌ترین فاکتور در حفظ و ارتقای بهداشت دهان و دندان است. با این حال اگر مسواک زدن بیش از حد انجام شود یعنی زمان و تعداد دفعات مسواک زدن استاندارد نباشد و یا اگر حین مسواک زدن فشار زیادی به دندان‌ها وارد کنیم به افزایش سایش دندان ها کمک می‌کنیم.
انواع سایش دندان کدام است ؟
بهتر است بدانید که سایش دندان ، انواع مختلفی دارد که هریک علل و شرایطی دارند ، این انواع عبارتند از :
1- ابریژن Abrasion
این نوع سایش از تماس مخرب وسیله ای با دندان حاصل می شود. جایگاه رایج آن طوق دندان و در مجاورت لثه است وگاهی همراه با تحلیل بافت استخوانی و لثه است.
عوامل آن : مسواک زدن محکم، استفاده از مسواک های زبر،خلال دندان،دستگاه های متحرک داخل دهان (پروتز های متحرک-پلاک های ارتودنسی)
2- اروژن Erosion
این سایش به دلیل تماس مواد شیمیایی با سطح دندان ایجاد بوجود می آید. به عنوان مثال ، تماس انواع اسیدها با دندان مانند (اسید داخل نوشابه ها) ، برگشت اسید معده به داخل دهان در افرادی که دچار ریفلاکس هستند . در عمق این سایش ها به طور معمول بافت پوسیده دندانی قابل مشاهده است
3- اتریشن Attrition
سایشی است که در سطح جونده دندان ها ایجاد می شود. در حین جویدن و به مرور زمان سطح جونده دندان ها صاف میشود به خصوص اگر غذایی که جویده می شود حاوی مواد ترش و اسیدی باشد روند سایش سریعتر می شود. سطح این سایش کاسه ای و بسیار براق بوده و گاهی رنگ عاج دندان قابل دیدن است .
4- ابفرکشن Abfraction
این سایش هم مانند ابریژن در کنار لثه و در طوق دندان ایجاد می شود ولی عامل آن تماس های مخرب دندان ها در هنگام حرکت های طرفی فکین است.
رایج‌ترین روش‌های ترمیم سایش دندان‌ها
بعد از آشنایی با علت شیشه‌ای شدن دندان‌ها، اکنون بر روی روش‌های درمان آن تمرکز می‌کنیم. در این بخش درباره درمان سایش دندان توضیحاتی ارائه شده است. دقت کنید که درمان ساییدگی دندان‌ها تنها توسط دندانپزشک امکان‌پذیر است و روش خانگی برای بهبود این موضوع وجود ندارد. لذا اگر دچار تحلیل مینای دندان هستید تنها با یک دندانپزشک صحبت کنید.
1- باندینگ دندان (Dental bonding )
در صورت وجود سایش مینایی به میزان جزئی تا متوسط ، می‌توان از روش‌های باندینگ دندان جهت درمان آن استفاده کرد. باندینگ دندان شامل روش‌هایی است که طی آن یک ماده کامپوزیتی همرنگ دندان روی سطح دندان‌هایی که دچار سایش شده‌اند اعمال میشود تا ظاهر طبیعی‌تری به خود بگیرند.
ترمیم‌های کامپوزیتی و کامپوزیت ونیرها جزو این روش‌های درمانی هستند. علاوه بر اصلاح طرح لبخند، باندینگ دندان همچنین ممکن است حساسیت دندان را کاهش داده و مشکلات مربوط به نامتقارن بودن لبخند را نیز برطرف کند.
2- لمینت دندان (Dental laminate)
لمینت‌ها لایه‌های نازکی از جنس پرسلن هستند که برای بهبود رنگ، شکل و اندازه دندان‌ها به آن‌ها متصل می‌شوند. لمینت‌ها همچنین می‌توانند با باند شدن به سطح دندان‌ها، حساسیت آن‌ها را کاهش داده تا در معرض آسیب و تغییر رنگ کمتری قرار بگیرند.
3- روکش دندان (Dental crown)
چنانچه دندان بیش از حد آسیب دیده یا دچار سایش شده باشد، ممکن است از روکش‌های دندانی جهت بازسازی دندان‌ها استفاده شود. روکش دندان انواع مختلفی دارند که دندانپزشک بر اساس نوع و موقعیت دندان و همچنین میزان و شدت سایش دندان‌ها، یکی از این انواع را جهت درمان انتخاب می‌کند.
علت سایش دندان در خواب
به عمل فشار دادن دندان‌ها روی یک دیگر دندان قروچه یا بروکسیم گفته میشود. این عمل گاها بصورت غیر ارادی در خواب و یا در اثر هیجان و استرس در بیداری رخ می‌دهد. این عارضه بیشتر در کودکان دیده میشود. یکی از علت‌های بارز ساییدگی دندان در خواب و ساییدگی دندان کودک انجام عمل دندان قروچه است، که تحت تاثیر فشار دندان‌ها روی هم سایش دندان صورت می‌گیرد. این امر در دراز مدت باعث از بین رفتن مینای دندان شده و باید نسبت به ترک و از دست دادن این عادت بخصوص در کودکان اقدامات لازم صورت گیرد.
 |
حتما بخوانید : هزینه کشیدن دندان عقل در سال جدید چیست ؟ |
برای جلوگیری از سایش دندان در خواب نکات زیر را به خاطر داشته باشید :
- اضطراب، خشم و هیجان بیش از حد می تواند سبب بروز دندان قروچه شود.
- مشکلات تنفسی یکی دیگر از عوامل بروز دندان قروچه می باشد.
- بیماری های اعصاب نیز می توانند افراد را ناخود آگاه به دندان قروچه ترغیب کند.
- عوارض بیماری هایی نظیر پارکینسون، دندان قروچه می باشد.
- اگر فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند سبب بروز دندان قروچه در افراد می شود.
پیشگیری از سایش دندان
با انجام اقداماتی نظیر اقداماتی که در ادامه به آن اشاره می کنیم، می توانید از اروژن و سایش دندان های خود جلوگیری کنید:
- عدم استفاده از نوشیدنی های اسیدی و گازدار و انرزی زا همچون نوشابه و…
- خوردن ترشیجات در کنار غذا را تا حد ممکن کاهش دهید.
- سعی کنید مسواک زدن و نخ کشیدن دندان ها را به طور صحیحی بیاموزید و به درستی انجام دهید
- در استفاده کردن از خلال دندان، اشیا زبر، خمیر دندان های ساینده و نامرغوب و هم چنین مسواک های سخت و زبر اجتناب کنید.
- مصرف موادی که با جویدن آنان سبب از بین بردن مینای دندان تان می شوید را کنار بگذارید.
- در صورت بروز هر گونه علائمی شبیه به سایش و اروژن دندان سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید، تا هر چه سریع تر مشکل سایش دندان تان حل شود. و به مشکل جدی تری تبدیل نشود.
- پرهیز از خوردن و جویدن شکلات ها و آدامس های اسیدی و جایگزین کردن آدامس های بدون قند برای افزایش بزاق دهان
- بهتر است مایعات را با نی نوش جان کنید تا تماس کمتری با دندان هایتان داشته باشند
- خوب است بدانید مصرف الکل و دخانیات سبب آسیب رسیدن به دندان های شما می شود
- مسواک دندان ها یا حداقل نوشیدن آب پس از خوردن خوراکی های اسیدی
- سعی کنید از خمیر دندان های استاندارد و حاوی فلوراید استفاده کنید
- از اقدامات خانگی که برای رفع ساییده شدن دندان ها توصیه می شود، دوری کنید و در صورت بروز مشکل فقط با دندانپزشک متخصص مشورت کنید
- تا حد امکان هر شش ماه یک بار یا سالی یک بار برای چکاپ دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید
- در کنار همه ی این موارد رعایت اصول بهداشتی و استفاده از نخ دندان و مسواک های استاندارد نیز توصیه می شود.
ثبت ديدگاه