دندان نیش نهفته
دندان نیش نهفته به وضعیتی گفته میشود که در آن دندان نمیتواند از لثه بیرون بزند. در صورتی که دندان به صورت ناقص از لثه بیرون بزند به آن نیمه نهفته گفته میشود. دندان نیش آخرین دندانی است که می روید و معمولا در سن یازده یا دوازده سالگی است که دندان های شیری به طور کامل می افتند و دندان های دائم جای آن ها قرار می گیرند. معمولا دندان نیش آخرین دندانی است که بخصوص در فک بالا قرار است بروید، و ممکن است که دندان های دیگر جا ها را گرفته باشند. مخصوصا در بیمارانی که دندان های بزرگ و فک کوچک دارند.
هنگام صحبت کردن و غذا جویدن برای بهترین عملکرد باید همه دندانها در هماهنگی با یکدیگر کار کنند. در هنگام بسته بودن فکها که دندانها بر روی یکدیگر قرار میگیرند، برخی از آنها وظیفه آسیاب کردن و له کردن غذا و برخی دیگر وظیفه بریدن و پاره کردن غذا را بر عهده دارند. هر یک از دندانها در این مجموعه، نقش و وظیفه خاص خود را دارد. در صورتی که یک دندان در جای خود حضور نداشته باشد، نه تنها این بخش از دهان کار خود را انجام نمیدهد بلکه دندان مقابل آن نیز دیگر نمیتواند کاری انجام دهد چرا که در مقابل خود دندانی ندارد. این وضعیت علاوه بر اختلال در عملکرد دهان، بر زیبایی دندانها و لبخند و ساختار صورت نیز تاثیر میگذارند. به ویژه دندانهای جلو که باعث پر و برجسته بودن لبها میشوند.
موقعیت دندان نیش نهفته
دندان هایی که موقعیت عمودی دارند بسیار راحت تر در فک جای خواهند گرفت. همینطور دندان های مایل هم، چنین شرایطی دارند. ولی دندان هایی که افقی هستند بسیار کار سختی است و درست هم نیست اینکار را انجام داد چون باعث لقی دندان های مجاور می شود و بیمار برای کشیدن این دندان ها راهنمایی خواهد شد. پس اینطور نیست که ما هر دندان نهفته ای را که دیدیم سریعا تصمیم بر کشیدن آن ها داشته باشیم. ممکن است دندان نهفته ای به صورت عمودی و شیب دار باشد و امکان جای دادن آن ها درون قوس وجود دارد.
امکان دارد در برخی از بیماران هر چهار دندان نیش نهفته باشد و برخی از بیماران تنها دو دندان نیش در فک بالا، و یا یک دندان نیش نهفته داشته باشند. امکان نهفته بودن دندان های دیگر به غیر از دندان نیش نیز وجود دارد. مثلا دندان های چهار و پنج که این موضوع در آن ها نیز صدق می شود. در واقع هنگامی که ترتیب رویش دندان ها بهم می ریزد، دندان های دیگر هم نهفته می شوند. و به طور کلی برای هر دندان نهفته هم می توان فضا باز کرد و با سیم ارتودنسی و کش ارتودنسی دندان را در فضای مناسبش قرار داد.
دلایل نهفتگی دندان نیش چیست؟
متداولترین دلایل نهفتگی دندان نیش به صورت زیر است:
- کمبود فضا در دهان
- پیدا نکردن مسیر مناسب
- مشکلات ناهمراستایی دندانهای مجاور
- از دست دادن زود هنگام دندانهای شیری
- عوامل ژنتیکی
معمولاً دندانهای نیش مسیر باریک‌تری برای بیرون زدن دارند. دلایل آن به صورت زیر است:
- نوبت بیرون زدن – در توالی بیرون زدن دندانها، همه دندانهای جلویی بیرون زده و در آخر دندان نیش بیرون میزند
- اندازه – اندازه دندانهای نیش دائمی بسیار بزرگ‌تر از دندانهای شیری است که قرار است دندانهای نیش جایگزین آنها شوند
- رشد کند – دندانهای نیش در مقایسه با بیشتر دندانهای دیگر، ریشه های بلندتری دارند بنابراین مسیر بیرون زدن آنها طولانی‌تر است
 |
حتما بخوانید : ترس کودکان از دندانپزشکی را چگونه کنترل کنیم ؟ |
تشخیص دندان نیش نهفته چگونه انجام میشود ؟
زمان تشخیص دندان نیش نهفته اهمیت زیادی دارد و در صورتی که این وضعیت زود شناسایی شود احتمال موفقیت درمان خیلی بیشتر خواهد بود. به گفته انجمن ارتودنتیست های آمریکا، باید در سن هفت سالگی همه کودکان تحت غربالگری ارتودنسی قرار بگیرند تا موقعیت همه دندانها و وجود یا عدم وجود آنها شناسایی شود و هرگونه مشکل احتمالی در بیرون زدن دندانها سریع تر مشخص شده و در صورت نیاز به درمان آنها اقدام شود.
در صورتی که دندان نیش به موقع بیرون نزند، دندان‌پزشک موقعیت و زاویه دندانهای مجاور آن را بررسی می‌کند. همچنین سطح لثه را از نظر وجود شواهد وجود یا عدم وجود دندان ارزیابی می‌نماید و عکس پرتوی ایکس (احتمالاً در انواع مختلف) می‌گیرد تا وضعیت دندانها در زیر لثه و استخوان فک مشخص شود.
در موارد دندان نیش نهفته به دلایل زیر از عکس پرتوی ایکس استفاده میشود:
- مشخص شود آیا دندان واقعاً نهفته است و یا اصلا وجود ندارد
- موقعیت دندان در مقایسه با دندانهای مجاور و فک به وضوح مشخص شود
- مشکلاتی که نهفتگی دندان ممکن است برای دندانهای مجاور ایجاد نماید، مشخص شود
- بهترین برنامه درمانی با توجه به شرایط بیمار طراحی شود
- گاهی اوقات سی تی اسکن ممکن است استفاده شود. همچنین ممکن است از توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی برای بررسی دقیق‌تر استفاده شود.
روش درمان نهفتگی دندان
درمان دندان نهفته روند خاص به خود را دارا می باشد که به طور کلی به شرح زیر می توان بیان کرد:
1. در ابتدا جهت بازکردن و ایجاد فضای کافی برای دندان نهفته اقدام می شود. در این مواقع با بازکننده کام یا اکسپندر می توان کام را وسیع کرد. در برخی مواقع نیز می توان با کشیدن دندان نیش شیری فضای مناسب را برای دندان دائمی باز کرد.
2. در مواردی نیز ممکن است نیاز به جراحی لثه یا ژنژیوکتومی می باشد تا دندان نهفته نمایان شود و برای درمان های بعدی اقدام شود.
3. با انجام ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی و با نمایان شدن دندان نهفته می توان دندان را به جایگاه اصلی خود بازگرداند.
4. در صورتی که با باز شدن ناحیه فک، دندان به جایگاه خود هدایت نشود، درمان های دیگری توسط متخصص انجام خواهد شد.
درمان نیش نهفته با ارتودنسی
برای درمان نیش نهفته می توان از ارتودنسی ثابت کمک گرفت. در این شرایط نیاز به جراحی ساده ای می باشد تا دندان نیش نمایان شود. پس از نمایان شدن دندان نیش نهفته، متخصص ارتودنسی جهت انجام ارتودنسی اقدام می نماید. بدین صورت که براکت ارتودنسی بر روی دندان نصب می شود و توسط زنجیر مینیاتوری به سیم ارتودنسی متصل خواهد شد .پس از مدت کوتاهی می بایست مجددا به پزشک مراجعه کرد تا اعمال نیروی بیشتری را با بند رابری به زنجیر ایجاد کرد.
با انجام این روند درمان ارتودنسی، دندان نهفته از حالت افقی به حالت عمودی و در جایگاه مناسب هدایت خواهد شد. طول دوره درمان چیزی در حدود یکسال به طول می انجامد. در پایان درمان شاهد بیرون آمدن دندان نیش نهفته خواهیم بود. در این درمان هدف در آوردن دندان نهفته و خارج کردن آن نمی باشد.
جراحی و ارتودنسی دندان نیش نهفته
جراحی به جهت نمایان شدن دندان نهفته می بایست توسط جراح فک و نصب براکت توسط متخصص ارتودنسی صورت گیرد. عموما این جراحی با بی حسی موضعی صورت می پذیرد و آرامبخش نیز به بیمار تزریق خواهد شد. جراحی و نصب براکت به شیوه ای که در بالا یادآور شدیم حدود 45 دقیقه به طول می انجامد و در صورتی که هر دو دندان نیش در حالت نهفته قرار داشته باشند، این زمان بیشتر خواهد شد.
درآوردن دندان نهفته و خارج کردن آن
در شرایطی ممکن است نیاز به در آوردن دندان نیش نهفته وجود داشته باشد که با انجام جراحی و ارتودنسی قابل درمان نمی باشد. در این مواقع پزشک متخصص جهت خارج کردن دندان از ناحیه فک اقدام می نماید.
در زیر مواردی را یادآور می شویم که نیاز به خارج کردن دندان وجود دارد:
- تحلیل ریشه دندان
- انحنای شدید ریشه دندان
- نهفتگی شدید و عمیق
- چسبندگی شدید به فک
- در مواقعی که دندان ها در ردیف مناسب قرار داشته باشند و اکلوژن مناسب و قابل قبولی را شاهد باشیم.
- وجود عفونت، کیست و ضایعات پاتولوژیک
- هم چنین در مواقعی که با برگرداندن دندان به جایگاه اصلی آن سبب آسیب به دیگر دندان ها شود، برای خارج کردن دندان اقدام می شود.
عوارض عدم درمان دندان نیش نهفته
در صورت بالا بودن سن بیمار، امکان ایجاد کیست و تومور در ناحیه دندان نیش نهفته بسیار بالا می‌رود؛ چرا که با افزایش سن انعطاف پذیری آرواره‌ها به شدت کمتر میشود.
دندان نیش نهفته علاوه بر تاثیری که بر سلامتی فرد به جای می‌گذارد، فرد را از داشتن لبخندی زیبا نیز محروم می‌کند که ممکن است در پی آن کاهش روحیه و کاهش اعتماد به نفس فرد را در معاشرت‌ها ارتباطات اجتماعی به دنبال داشته باشد.
نیش نهفته با رشد به سمت دندانهای دیگر، به آنها نیز آسیب می‌رساند.
احتمال سایش و پوسیدگی سایر دندانها، در عدم وجود نیش بر روی لثه به شدت زیاد خواهد شد.
 |
حتما بخوانید : خمیر دندان سفید کننده چه ویژگی هایی دارد ؟ |
نیش نهفته ممکن است منجر به پیامد‌هایی مانند عفونت، بیماری‌های لثه، دهان و دندان شود.
از مهم‌ترین عوارض وجود نیش نهفته می‌توان به تحلیل رفتن استخوان فک و دندانهای اطراف آن در کنار کاهش مقاومت آنها اشاره کرد.
در صورت تشخیص ندادن و یا عدم اقدام به درمان ممکن است در انجام بریج یا روکش نیز مشکل ایجاد شود.
خارج شدن سایر دندانها از نظم و نامرتب شدن آنها از دیگر عوارض آن می‌باشد.
بسیاری از افرادی که این مشکل را دارند، درد را در ناحیه صورت خود تجربه کرده‌اند.
اشکال در جویدن صحیح نیز ممکن است به دلیل نبودن دندان نیش در جایگاه درست خود ایجاد شود.
به خاطر داشته باشید
اصلا نگران درمان دندان نیش نهفته نباشید؛ چرا که امروزه با ساده‌ترین روش‌ها درمان انجام می‌گیرد. زمانی که نیش نهفته در درون لثه به وجود می‌آید، در بعضی شرایط پزشک معالج ممکن است با انجام جراحی کوچکی یا کشیدن دندان شیری به رفع دندان نیش نهفته بپردازد . در بهترین حالت شما با تشخیص زودهنگام و مراجعه به بهترین متخصص ارتودنسی، می‌توانید جهت ارتودنسی دندان نیش نهفته خود اقدام کرده و از بروز مشکلات و بیماری‌های لثه، دهان و دندان جلوگیری کنید.
بسیاری از مشکلاتی که برای افراد بزرگسال پیش می آید ناشی از عدم آگاهی آنها از وجود دندان نیش نهفته می باشد.خیلی اوقات پیش می آید که افراد برای ترمیم دندان خود مراجعه می کنند و تازه متوجه می شوند که دندان موجود دندان شیری است و دارای دندان نهفته می باشند.مشکل اینجاست که این دندان شیری باقیمانده نیز معمولا” عمر مناسبی ندارد و بزودی از دست خواهد رفت و به همین دلیل بایستی برای جایگزینی آن فکری اندیشیده شود.
در مواردی که فرد هیچگونه مشکل ارتودنسی ندارد و موقعیت نامناسب دندان نیش نهفته شانس زیادی برای پایین آمدن آن نگذاشته ایت،شاید یک راه حل عملی حدف دندان نهفته و ایمپلنت کردن ناحیه مورد نظر باشد.البته در این موارد حتما” بایستی با جراح مشاوره شود چرا که در مواردی،بعد از کشیدن دندان نیش نهفته،استخوان ناحیه مورد نظر دیگر مناسب ایمپلنت گذاری نخواهد بود.
ثبت ديدگاه