سندرم سوزش دهان چه نشانه هایی دارد ؟

سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان یا سندرم دهان سوزان یا BMS ، یک اصطلاح پزشکی برای بیان سوزش مداوم و یا عودکننده دهان، بدون علت واضحی است. این سوزش می تواند در ناحیه زبان، لثه ها، لب ها، داخل گونه ها، سقف دهان و نواحی گسترده ای از کل دهان دیده شود.

سندرم سوزش دهان سبب می‌شود که فرد مبتلا، سوزش دردناکی شبیه به سوزش ناشی از یک واکنش آلرژیک یا واکنش رفلاکس اسید را تجربه کند. با این وجود، این سوزش حتی در زمانی که برخی از درمان‌ها را امتحان می‌کنید هم رخ می‌دهد. علاوه بر این، اگر شما از سندرم سوزش دهان رنج می‌برید، فعالیت‌های روزانه مانند صحبت کردن و خوردن نیز کاملا برای‌تان عذاب‌آور خواهند بود.

علل بروز سندروم سوزش دهان

هرچند علل اصلی سندروم سوزش دهان هنوز مشخص نشده‌اند، اما این سندرم به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شود: سندرم سوزش دهان اولیه و سندروم سوزش ثانویه یا ایدیوپاتیک (ناشناخته).

الف – سندرم سوزش دهان اولیه

اگر ناهنجاری بالینی و یا آزمایشگاهی برای این سندرم پیدا نشود، آن را اولیه و یا بدون علت می نامند. برخی محققان می گویند سندروم سوزش دهان اولیه با مشکلات حس چشایی و اعصاب حسی سیستم عصبی مرکزی یا محیطی ارتباط دارد.

ب – سندرم سوزش دهان ثانویه

گاهی اوقات این سندرم در اثر یک بیماری ایجاد می شود که آن را ثانویه می گویند. مشکلاتی که باعث سندرم سوزش دهان ثانویه می شوند، عبارتند از:

1- خشکی دهان : خشکی دهان در اثر مصرف داروهای مختلف، مشکلات مربوط به سلامتی، مشکلات غدد بزاقی و یا عوارض جانبی راه های درمان سرطان بروز می کند.پ

2- سایر بیماری های دهان: مانند عفوت قارچی دهان (برفک دهان)، بیماری التهابی لیکن پلان دهانی و یا بیماری زبان جغرافیایی که در آن سطح زبان شبیه نقشه می شود.

3- کمبودهای تغذیه ای : مانند کمبود آهن، روی، اسید فولیک و ویتامین های ب1 ، ب2 ، ب6 و ب12.

4- دندان مصنوعی: به خصوص وقتی اندازه دهان نباشد می تواند روی برخی عضلات و بافت های دهان فشار وارد کند، و یا اگر دندان مصنوعی موادی داشته باشد که بافت دهان را تحریک کند.

5- آلرژی ها و یا واکنش هایی به غذاها، طعم دهنده های غذا و سایر افزودنی های غذایی، بوها و رنگ ها و یا مواد به کار برده شده در دندانپزشکی.

6- برگشت اسید معده : به مری و دهان (بیماری ریفلاکس معده)

7- برخی داروها : به خصوص داروهای فشار خون بالا به نام ممانعت کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتنسین

8- عادات دهانی : مانند فشار دادن زبان، گاز گرفتن نوک زبان و دندان قروچه (ساییدن دندان ها به یکدیگر)

9- اختلالات غدد داخلی بدن : مانند بیماری دیابت و یا کم کاری غده تیروئید

10- تحریک بیش از حد دهان : که در اثر مسواک زدن بیش از حد زبان، استفاده از خمیردندان های ساینده (جرم زدا)، استفاده زیاد از دهانشویه و یا مصرف خیلی زیاد نوشیدنی های اسیدی مانند آب لیموترش ایجاد می شود.

11- عوامل روحی – روانی : مانند اضطراب، افسردگی و استرس

حتما بخوانید : آشنایی با ۳۲ دندان

برخی از علل احتمالی سندرم سوزش دهان که باید بدانید:

– ریفلاکس اسید معده
– آسیب دیدن عصب
– دندان مصنوعی (فشار بر عضلات یا بافت‌ها یا واکنش‌های آلرژیک)
– سوزش دهان ناشی از مسواک زدن بیش از حد روی زبان
– استفاده از مهارکننده‌های ACE یا بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
– مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های اسیدی
– اختلالات التهابی
– سرطان دهان
– عفونت مزمن
– سیگار کشیدن
– عادت‌های ناسالم دهانی مانند تکان دادن زبان، دندان‌ قروچه کردن و گاز گرفتن زبان
– بیماری‌های دندانی
– کمبود ویتامین B، اسید فولیک، روی، نیاسین و آهن
– آلرژی به موادی مانند خمیر دندان، غذاها و دهانشویه
– کاندیدای دهانی
– اختلالات غدد درون‌ریز
– ناهنجاری‌های خون
– برخی از داروهای خاص
– دهان خشک
– دیابت نوع ۲
– کمبود یا عدم نرمال بودن هورمون‌ها

علائم سندرم سوزش دهان

اکثر بیماران مبتلا به سندرم سوزش دهان در هنگام خواب کمی درد دارند یا اصلا درد ندارد. و شدت این بیماری روز به روز، به ویژه قبل از خواب، افزایش می‌یابد.

– احساس ناخوشایند و همین‌طور سوزش دردناک در کام، گلو، لب‌ها، زبان و لثه
– بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در دهان یا نوک زبان
– پوسیدگی دندان
– بوی بد دهان
– سوزش دهان و خشک شدن دهان
– تشنگی بیش از حد
– از دست دادن اشتها
– احساس کردن طعم فلز و تلخی در دهان

علاوه بر این، سندرم سوزش دهان می‌تواند منجر به عوارض جانبی ناخواسته مانند افسردگی، اضطراب، تحریک‌پذیری، مشکل در عمل خوردن و خواب شود. این بیماری دهانی حتی می‌تواند تعاملات اجتماعی و روابط شخصی را با مشکلاتی مواجه کند.

اگر شما مشکوک هستید که از بعضی علائم سندرم سوزش دهان رنج می‌برید، برای تشخیص به موقع باید با پزشک‌تان مشورت کنید.

پزشک باید آزمایش‌هایی را  برای تشخیص مشکل موجود انجام دهد از جمله تست اندازه گیری بزاق، تست GERD (بیماری رفلاکس اسید به مری)، آزمایش‌های آلرژی، آزمایش‌های روانشناختی، آزمایش خون و همچنین بررسی میکروارگانیسم‌های دهانی. همچنین ممکن است پزشک‌تان یک سی‌تی‌اسکن یا MRI برای تعیین بیماری‌های جدی احتمالی که ممکن است باعث سندرم سوزش دهان در شما شوند، تجویز کند.

در واقع، درمان سندرم سوزش دهان بستگی به علل ایجادکننده‌ی آن دارد. در بعضی موارد، هنگامی ‌که علت دقیق سوزش دهان مشخص نشود، ممکن است دشوار باشد که این بیماری را به طور کامل درمان کنید. و فقط قادر به اعمال برخی از درمان‌های طبیعی برای کاهش ناراحتی و درد ناشی از این سندرم خواهید بود.

درمان سندروم سوزش دهان

بهترین روش درمان سوزش دهان مراجعه به متخصص بیماری های دهان و دندان است . این متخصص با بررسی وضعیت بیماری و شدت و ضعف آن بهترین راه حل را برای شما تجویز خواهد کرد و البته راه های دیگری هم هست که در افراد مختلف متفاوت است ، این راه ها تنها راه های عمومی بوده و درمان قطعی نیست . پس باز هم تاکید میکنم بهترین روش درمان مراجعه به متخصص بیماری های دهان و دندان است .

1- مصرف غذاهای پر آهن

در اغلب موارد رابطه مستقیمی میان کمبود آهن و سندروم سوزش دهان وجود دارد بنابراین ممکن است با افزایش مصرف غذاهای پر آهن همچون عدس، اسفناج و پسته، علایم سندروم سوزش دهان هم فروکش کند و در درمان آن موثر باشد.

2- دریافت ویتامین B12

یکی از اساسی ‌ترین علل بروز سندروم سوزش دهان، ممکن است کمبود ویتامین ب ۱۲ باشد. یک مطالعه‌ منتشر شده در ژورنال آسیب‌شناسی دهان و دندان نشان داد که ویتامین ب ۱۲ قابلیت کاهش میزان «هوموسیستئینِ» موجود در بیماران مبتلا به این سندروم را دارد.

3- استفاده از جوش‌شیرین

از جوش‌شیرین هم می‌توان برای درمان سندروم سوزش دهان که در عین حال مقرون به صرفه هم هست، استفاده کرد. برای درمان سوزش دهان با جوش‌شیرین، باید یک سوم فنجان آب گرم را با یک سوم قاشق چای خوری جوش‏شیرین ترکیب و سپس در دهان غرغره کنید.

4- مصرف روی

5- عسل

6- مصرف آلفا لیپوئیک اسید

7- رفع استرس

حتما بخوانید : علت تلخ شدن دهان چیست ؟

دندان پزشک متخصص برای سوزش دهان چه میکند

دندانپزشک به بررسی سوابق پزشکی بیمار و معاینه دهان خواهد پرداخت و سوالاتی را درباره علائم بیماری، عادات رفتاری دهان و چگونگی مراقبت از دهان و دندان از بیمار جویا می‌شود. علاوه‌ بر این، احتمال دارد یک چکاپ کامل به منظور یافتن نشانه‌ای از بیماری‌های مربوطه از بیمار گرفته شود. به عنوان بخشی از فرآیند تشخیص بیماری برخی آزمایشات برای بیمار تجویز می‌شود:

1-  شمارش کامل سلول‌های خونی:

طی این آزمایش حجم معینی از خون از بدن بیمار خارج می‌شود و تعدادی از سلول‌های خون شمارش می‌شوند. در این آزمایش مقدار هموگلوبین، درصد خونی که حاوی گلبول‌های قرمز خون است (خون‌سنجی)، تعداد و انواع گلبول‌های سفید خون و تعداد پلاکت‌ها بررسی خواهد شد. آزمایش خون می‌تواند انواع گوناگون بیماری‌ها، از جمله عفونت و کم‌خونی در اثر کمبود مواد مغذی را تشخیص دهد.

2- سایر آزمایشات خون:

از آنجایی‌ که کمبود مواد مغذی یکی از دلایل سندرم دهان سوزان محسوب می‌شود، احتمالا پزشک نمونه‌های خون بیمار را جهت بررسی میزان آهن، روی، اسید فولیک (ویتامین ب 9)، تیامین (ویتامین ب 1)، ریبوفلاوین (ویتامین ب 2)، پیریدوکسین (ویتامین ذ 6) و کوبالامین (ویتامین ب 12) موجود در خون جمع آوری خواهد کرد. ممکن است میزان قندخون بیمار هم مورد بررسی قرار گیرد، زیرا دیابت هم یکی از دلایل سوزش دهان است.

3- آزمایش تشخیص آلرژی:

شاید به منظور تشخیص حساسیت به مواد غذایی خاص، مواد افزودنی یا حتی مواد به کار رفته در دندان مصنوعی از بیمار آزمایش حساسیت به آلرژی گرفته شود.

4- آزمایش بیوپسی از دهان:

در صورتی‌ که پزشک احتمال وجود برفک دهان را بدهد، جهت تشخیص قطعی بخشی از بافت دهان را خارج کرده و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌دهد.