علت تلخ شدن دهان چیست ؟

تلخ شدن دهان چه علنی دارد ؟

تلخ شدن دهان جزو مواردی است که ممکن است بسیاری از ما آن را تجربه کرده باشیم . گاها یک مزه تلخ در دهان ایجاد می شود که نمی توان آن را با خوردن شیرینی برطرف نمود. تلخ شدن دهان به عوامل مختلفی بستگی دارد و با برخی از اقدامات می توان این تغییر چشایی را از بین برد. یک طعم تلخ یا بد در دهان، می تواند یک واکنش طبیعی در برابر غذاهای تند و ترش باشد.

طعم، یک حس پیچیده است که می تواند به دلیل بسیاری از عوامل مانند:بهداشت ضعیف دهان و دندان ، خشکی دهان یا حاملگی باشد. درمان یک طعم تلخ مداوم در دهان، را می توان با برخی از موارد پیشگیرانه و یا در موارد پیچیده با مراجعه به دندانپزشک برطرف نمود .

عوامل تلخی دهان کدامند ؟

همانگونه که میدانیم چشایی، حس پیچیده‌ای است که تحت تاثیر عوامل مختلفی، از جمله بهداشت بد دهان، خشکی دهان و یا بارداری قرار دارد. تعداد زیادی از مشکلاتی که موجب تلخی دهان میشوند، خیلی جدی نیستند. اما تلخی دهان بسیار آزاردهنده است. در ادامه به چند عامل که موجب تلخی دهان می شود، اشاره شده است:

1- خشکی دهان

خشکی دهان زمانی رخ میدهد که بزاق به اندازه کافی ترشح نمی شود. وقتی بزاق دهان کم می شود، تعداد باکتری‌های موجود در دهان افزایش می یابد و بهمین دلیل، دهان تلخ می شود. با مراجعه به دکتر میتوان این مشکل را برطرف کرد.

2- بیماری‌های دندان

بهداشت ضعیف دهان می تواند موجب تلخی در دهان شود. همچنین ممکن است باعث خرابی دندان‌ها و یا ایجاد عفونت شود. مرتب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می تواند این مشکل را حل کند. استفاده از دهانشویه ضدباکتری هم، راه حل خوبی است.

3- سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان، گلاسودینیا، گلاسوپیروز، استومودینیا و دیسستزی دهان مشکلی است که با حس مداوم سوزش در لبها، زبان یا جای دیگری در دهان مشخص میشود. این مشکل گاهی باعث کاهش چشایی یا حس تلخی دهان همراه است. البته این سوزش در افراد مختلف به شکل های مختلف دیده می شود اما بیشتر مبتلایان ان را شبیه خوردن فلفل قرمز می دانند و همچنین احتمال دارد طعم تلخی در دهان خود حس کنند.

4- سوزش سر دل یا رفلاکس معده

یکی از دلایل تلخ شدن دهان؛ برگشت اسید معده به مری است که میتواند موجب سوزش سردل یا رفلاکس معده شود. دریچه اتصال بین مری و معده بطور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود. ولی وقتیکه این دریچه ضعیف شده یا آسیب ببیند، اسید‌ها خارج شده و موجب یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه میشوند.این مشکل میتواند موجب تلخی آزاردهنده دهان شود و زمانی ایجاد می شود که ماهیچه بالای معده، ضعیف شده و اجازه بازگشت اسید به مری را میدهد.

حتما بخوانید : بوی بد دهان کودک و راه های درمان آن

5- برفک دهان

برفک دهان به شکل برجستگی های سفید خاکستری در روی مخاط دهان و زبان یا گلو بروز می‌کند و موجب تلخی دهان می شود. تا زمانی که عفونت موجود در دهان درمان نشود، این احساس تلخی باقی می‌ماند.

6- عفونت دستگاه تنفسی

عفونت دستگاه تنفسی ، سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت همه ی می‌توانند موجب بسته شده مسیر بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شده ودر نتیجه توانایی چشیدن طعم‌ها را کاهش دهند.

7- سلامت ضعیف دهان

بهداشت ضعیف دهان موجب مشکلات لثه و دندان مانند ژینژیویت می شود که در تغییر طعم دهان و تلخی دهان تاثیر زیادی خواهد داشت. خشکی دهان بعلت بی آب شدن بدن یا آسیب غدد بزاق، گاهی باعث طعم فلزی در دهان میشود. همچنین کسانیکه دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه دارند ممکنست گاهی حس تلخ شدن دهان داشته باشند یا مزه دهانشان با قبل فرق کند.

8- کمبود ویتامین

کمبود ویتامین یک علت تلخی دهان است. ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام‌ها مثل طعم، مزه و بو لازمند. بعنوان مثال روی برای حواس چشایی و بویایی لازم است. بهمین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، دکتر میزان روی بدن را چک می‌کند و جالب است بدانید افزایش روی هم میتواند باعث تلخی دهان شود. همچنین یکیدیگر از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذا‌ها یا تلخی دهان میشود، کمبود ویتامین B۱۲ است.

9- سیگار کشیدن

سیگار کشیدن هم می تواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند. دلیل ان هم اینست که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است و به جوانه‌های چشایی آسیب میزنند. اگر سیگار ترک شود جوانه‌های چشایی رشدکرده، بیشتر می شوند و احساس مزه و طعم التیام می یابد. ولی در برخی موارد هم در افرادیکه سالیانی است سیگار میکشند ممکنست پس از ترک سیگار هرگز جوانه‌های‌ چشاییشان التیام نیابد.

10- بارداری

در مراحل اولیه بارداری، عده ای از زنان حس چشایی شان عوض میشود. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان حس کنید یا این که برخی غذا‌ها به خوشمزگی قبل نباشند. یا مثلاً از غذا‌هایی که قبلا دوست داشته اید دیگر خوشتان نیاید.

11- شیمی درمانی و دارو‌های‌ بیولوژیکی

درکنار شیمی درمانی و استفاده از دارو‌های‌ بیولوژیکی ممکن است طعم عجیبی در دهان حس مانند طعم فلز، یا چیز تلخ یا شور حس شود. همچنین تلخی دهان گاهی از عوارض این مورد است.

12 – پیری یا سوء هاضمه

یکیدیگر از عوامل موثر بر تغییر طعم غذا‌ها پیری و سوء هاضمه است. طعم شیرین و شور اغلب با تغذیه نامناسب یا پیری، کاهش مییابد.

13 – جراحی

جراحی‌هایی که در دهان، بینی و حلق انجام میشود، می توانند به عصب‌های‌ جوانه‌های‌ چشایی یا غدد بزاق آسیب زده و باعث تلخی دهان یا مشکلاتی در چشیدن طعم غذا شوند.

14 – اختلالات چشایی

برخی افراد به صورت ارثی ممکن است ناتوانی بویایی یا چشایی بو‌ها و طعم‌های‌ خاصی را تجربه کنند. ضعف چشایی «Hypogeusia» به کاهش چشایی و اختلال چشایی «dysgeusia» یک طعم غیر طبیعی اشاره دارد. البته این مشکل نادر است.

15- استرس و اضطراب

سطح بالای استرس و اضطراب می‌تواند پاسخ استرس را در بدن تحریک کند، که اغلب باعث تغییر در احساس فرد برای طعم‌ها می‌شود. همچنین اضطراب می‌تواند باعث خشکی دهان شود، که اغلب با طعم تلخ همراه است.

16 – یائسگی

یائسگی در زنان نیز می‌تواند علت تلخی دهان باشد. این قضیه می‌تواند به دلیل سطوح پایین استروژن در بدن باشد. پایین بودن استروژن در بدن می‌تواند عوارضی از قبیل سندرم سوزش دهان را در پی داشته باشد.

17 – دارو‌های‌ دیگر

یکیدیگر از علل تلخی دهان عده ای از دارو‌هایی است که برای درمان آلرژی، بیماری آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون، گلوکوم «آب سیاه»؛ بیماری پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف میشوند و نیز آنتی بیوتیک‌ها «مانند مترونیدازول»؛ ضد قارچها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیک‌ها و چسب‌های‌ نیکوتین و … استفاده میشوند.یکی از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذا‌ها یا تلخی دهان میشود، کمبود ویتامین B۱۲ است.

حتما بخوانید : انکیلوز شدن فک و دندان به چه معناست ؟

پیشگیری از تلخی دهان

به منظور پیشگیری از بروز تلخی دهان، موارد بسیاری را می توانید رعایت کنید:

– بهداشت و مراقبت منظم از دهان و دندان، از قبیل: مسواک، نخ دندان و استفاده از دهان شویه‌های ضد باکتری

– اجتناب از مصرف غذاهایی که باعث ترشح زیاد اسید معده می شوند

– اجتناب از پرخوری و پرهیز از مصرف برخی داروها

– تغییر سبک زندگی

– نوشیدن مایعات زیاد

– جویدن آدامس بدون قند برای کمک به افزایش تولید بزاق

– مراجعه به دندانپزشک هر شش ماه یک بار برای بررسی وضعیت دهان و دندان

– در صورت ایجاد رفلاکس اسید، از خوردن غذاهای تند و چرب و مصرف سیگار پرهیزکنید.

درمان تلخی بزاق دهان

درمان تلخی بزاق تلخ و زردی بزاق، بستگی به علل به وجود آورنده آن دارد. پزشک متخصص از شما سؤالاتی در مورد علائم می پرسد و سپس سابقه پزشکی، بیماری و داروهای مصرفی شما بررسی شده و پس از آن، یک معاینه فیزیکی انجام می شود. پزشک در مرحله بعد ممکن است برای شما آزمایش هایی مانند آزمایش تشخیص دیابت تجویز کند.

به طور کلی درمان اساسی با توجه به علت تلخی بزاق انجام می شود. به عنوان مثال در صورتی که، تلخی بزاق دهان بر اثر ریفلاکس اسید معده ایجاد شود، پزشک ممکن است آنتی اسیدهایی را برای درمان تجویز کند.

در صورتی که فرد به دیابت نوع ۲ دچار باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند متفورمین را تجویز کند. متفورمین مقدار قند (گلوکز) تولید کبد را کاهش می دهد. ممکن است در صورت تاثیر گذاری داروهای خاص در تلخی بزاق، پزشک موارد درمانی دیگری را ارائه دهد. در مورد مشکلات دهان و دندان باید به دندانپزشک مراجعه کنید و یا در صورت بیماری دیابت، به متخصص غدد درون ریز مراجعه شود.

این نکته را فراموش نکنید که در اکثر موارد تلخی بزاق دهان مشکل جدی و خطرناکی محسوب نمی شود اما در صورت ادامه یافتن خطرناک است و لازم است برای درمان به پزشک مراجعه شود.