کاندیدیازیس دهانی به چه علتی ایجاد میشود ؟

کاندیدیازیس دهانی

کاندیدیازیس دهانی شایعترین عفونت های دهانی است که مخاط دهان را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری هرچند بعنوان یک بحث تخصصی در زمینه دندانپزشکی و به خصوص بیماری های شایع در دهان و دندان مطرح است ولی با این همه تصمیم بر آن گرفتیم در مباحث تخصصی کمی از این بیماری عفونی بیشتر صحبت کنیم.

این بیماری در بین افراد با عنوان برفک دهانی نیز شناخته شده است و یک عفونت قارچی / مخمری است که در غشاء مخاطی دهان رشد می‎کند. بیشترین شیوع برفک دهان بر اثر قارچ کاندیدا آلبیکانس است اما در عین حال ممکن است که بر اثر کاندیدا گلابراتا یا کاندیدا تروپیکالیس نیز ایجاد شود.

در مورد اکثریت افراد برفک دهان مسبب ایجاد مشکلات جدی نمی‎شود. به هر جهت این موضوع در مورد افراد دچار ضعف سیستم ایمنی که در آنها نشانه‎ها و علایم برفک دهان می‌‏تواند بسیار شدیدتر باشد، مصداق ندارد.

چرا دچار بیماری های قارچی و عفونی دهان میشویم ؟

ضعف سیستم ایمنی بدن، عاملی موثر بر ایجاد قارچ و عفونت های دهانی یا کاندیدیازیس دهانی است، سیستم ایمنی در حالت طبیعی مانع رشد قارچ دهانی می‌شود، اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، قارچ رشد سریعی دارد. این مشکل به خصوص در نوزادان ممکن است درمان قارچ دهان بدون هیچگونه اقدامات پزشکی خاصی و به صورت خود به خود انجام شود، این بیماری یک عفونت قارچی در غشای مخاطی دهان است که به صورت عفونت موقت در دهان نوزادان است و می‌تواند در دهان و گلو بزرگسالان نیز بروز کند.

افرادی که دندان‌های مصنوعی آنها مناسب و هم اندازه نیست در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به قارچ دهانی هستند؛ چرا که افرادی که از این مشکل رنج می‌برند اغلب با لکه‌های صورتی کم رنگ بر روی لب‌ها مواجه می‌شوند که نشانه‌ای از عفونت است. در اغلب موارد ممکن است علایم قارچ دهانی در افراد سالم نیز بروز کند اما نشانه بیماری نباشد. لکه‌های سفید برجسته قابل برداشت، نواحی قرمز رنگ بدون برجستگی در نواحی پشت زبان و سقف دهان از علایم قارچ دهانی است که در بزرگسالان می‌تواند منجر به احساس سوزشی ناخوشایند در دهان و گلو شود.

حتما بخوانید : زگیل دهانی به چه معناست ؟

درمان عامل ایجاد کننده قارچ و عفونت های دهان می‌تواند به صورت خودبه خود باعث درمان آن  شود. رعایت بهداشت عمومی دهان، تعویض دندان‌های مصنوعی نامناسب و درمان نقص ایمنی باعث جلوگیری از بروز آن است. در بیماران مبتلا به ایدز که امکان بهبود نقص ایمنی بدن وجود ندارد، درمان اختلالات و بیمای‌های دهان و دندان و همچنین استفاده از مواد ضدقارچ می‌تواند به پیشگیری از بروز این بیماری کمک کند.

نشانه های کاندیدیازیس دهانی در بزرگسالان

این بیماری و نشانه های آن در بزرگسالان بصورت های زیر خود را نمایان میکنند :

– التهاب، اریتم و نواحی دردناک قرمز اغلب دیده می شود.
– ضایعات مرواریدی سفید شبیه پلاک و گاهی نسبتاً کمرنگ وجود دارند.
– تمام سطوح مخاط ممکن است درگیر شوند و اریتم یا نواحی سفید معمولاً در زیر دنچرهای پارسیل یا کامل پیشرفت می کند.
(مناطقی از مخاط دهان که نظافت خودبخود در آنها کمتر اتفاق می افتد بیشتر درگیر می شوند. )
– بیماران با نقص ایمنی

نکته مهم :

برخی افراد مزه بد و کاهش حس چشایی را به عنوان ضایعه اولیه بیان می کنند.
احساس داغی در دهان و گلو به دنبال ظهور ضایعات سفید با غشاء کاذب ایجاد می شود.( این علائم به خصوص در بیمارانی که آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف دریافت می کنند دلالت بر وجود برفک یا بقیه انواع کاندیدیاز دهانی است. )
قارچهای شبه مخمر (Yeast Like) که باعث ایجاد برفک و بقیه تظاهرات کاندیدیاز می شوند در دو نوع شبه مخمر (Yeast Like) و میسلیایی در حفره دهان وجود دارد.

چه چیزهایی برای این بیماری مضر است ؟

کورتون ها، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، غذاهای محرک، سرکه، خردل، رب ها، فلفل ها، سس ها ( سفید، قرمز و سویا و..)، تورین، غذا یا نوشیدنی داغ، قرص جلوگیری از بارداری، غذاهای تنوری، پنیر، قارچ، عسل،خیارشور، زیتون پرورده، آب میوه های پاکتی، مالت جو، شیره ها ( انگور، خرما، توت و .. )، غذاهای تخمیرشده، زیاده روی در مصرف میوه جات، میوه جات خشک شده یا همان خشکبار، الکل، دارچین، آرد تصفیه شده، بستنی، نوشابه ها، گوشت دودی، خامه ترش، کره، خربزه، گرمک و زیتون پرورده برای این بیماری مضر هستند پس سعی کنید از این مواد استفاده نکرده یا کمتر استفاده کنید

حتما بخوانید : علت سفیدی روی زبان چیست ؟

درمان برفک دهان کاندیدیازیس دهانی چیست ؟

دندانپزشکان متخصص بیماری های دهان و دندان در اغلب اوقات برای درمان این بیماری که از آن بعنوان برفک دهان یاد میشود از داروهای ضد برفک مثل نیستاتین یا میکونازول را در اشکال قطره، ژل یا قرص‎های زیر زبانی برای بیماران تجویز می‎کنند.

به عنوان جایگزین ممکن است یک سوسپانسیون موضعی برای بیمار تجویز شود که درون دهان قرقره شده و سپس بلعیده می‎شود. تحویل از راه دهان یا داخل وریدی داروهای ضد قارچ ممکن است گزینه‌ای باشد که در مورد بیماران دچار ضعف سیستم ایمنی مورد استفاده قرار می‎گیرد. اگر این درمان کارآیی نداشته باشد، احتمال استفاده از امفوتریسین B مطرح خواهد بود. به هر جهت، به دلیل عوارض جانبی منفی شامل تب، تهوع و استفراغ، این نوع درمان به عنوان آخرین گزینه در مد نظر قرار می‎گیرد.

به پزشک خود اطمینان کنید

در اکثریت قاطع موارد دکتر با معاینۀ داخل دهان بیمار و پرسش در مورد علایم می‎تواند کاندیدیازیس دهانی را تشخیص دهد. این احتمال وجود دارد که دکتر برای تجزیه و تحلیل، مقدار کمی از بافت ناحیۀ دچار برفک را خراش داده و نمونه‌برداری کند.
اگر دکتر بر این باور باشد کهکاندیدیازیس دهانی بر اثر مصرف دارو یا برخی علل زیربنایی ایجاد شده است، باید با علت مزبور مقابله شود. درمان این بیماری در چنین مواردی به درمان علت زیربنایی یا اصلی ایجاد برفک دهان بستگی دارد.