پانسمان دندان چه کاربردی دارد ؟

پانسمان دندان چیست ؟

پانسمان دندان معمولا بعد از انجام یکی از اعمال جراحی دندانپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد،  اما آیا می دانید پانسمان دندان چیست ؟ گاهی اوقات درمان دندان‌های شما باید در چند مرحله انجام شود. در طول مدتی که فرایند ترمیم هنوز کامل نشده است، دندان شما پانسمان می‌شود. پانسمان موقت دندان اگرچه بسیار ساده به نظر می‌رسد، اما نقش نسبتاً مهمی را در سلامت دندان‌ها و لثه شما ایفا می‌کند.

پانسمان دندان یک لایه محافظتی برای مراقبت از دندان های نیمه ترمیم شده است که به سادگی از دندان جدا می‌شود و نبود آن منجر به ورود باکتری ها به دندان خواهد شد. بهتر است به هر نحوی که می‌توانید از آن مراقبت کنید و در صورتی که پانسمان از بین رفت به دندانپزشک مراجعه کنید تا از وقوع خطرات احتمالی پیش گیری شود.

مزایا و معایب استفاده از پانسمان دندان

همانطور که از اسم آن می توان حدس زد، پانسمان های موقت دندان هیچگاه برای مدت طولانی مورد استفاده قرار نمی گیرند. به عبارت دقیق تر، در اکثر موارد از این پانسمان ها کم و بیش حدود یک ماه استفاده می شود. احتمال درآمدن، تحلیل رفتن و شکستگی این پانسمان ها وجود دارد. احتمالاً خیلی زود می خواهید جای پانسمان موقت خود را با پرکردگی دائمی عوض کنید.

اگر نتوانید به موقع پانسمان موقت دندان را جایگزین کنید، امکان دارد دندان دچار عفونت دندان شده یا با مشکلات دیگری مواجه شوید. بسیاری از درمان های اورژانسی دندانپزشکی بدون پانسمان موقت انجام شدنی نیستند. ولی این مورد نیز دارای مزایا و معایبی است :

مزایای پانسمان دندان :

چنین پانسمان هایی در مواقع دندان درد و برای تسکین درد بسیار مناسب هستند. پانسمان دندان معمولاً حاوی اوژنول هستند. این ماده مسکن و ضدعفونی کننده بوده و در داروهای رایج و در دسترسی مانند روغن میخک وجود دارد.

معایب پانسمان دندان :

متأسفانه، همانطور که از اسم آن ها برمی آید، این پانسمان ها موقت بوده و طول عمر زیادی ندارند. بسیار محتمل است که در یک ماه این پانسمان ها از جای خود درآمده یا دچار شکستگی و فرسودگی شوند. اگر برای شما از پانسمان دندان استفاده شده، سریعاً برای جایگزینی آن با ترمیم دائم اقدام کنید.

علت درد پس از پانسمان

1- گاهی پانسمان دندان درمورد دندانهایی صورت میگیرد که دچار پوسیدگی عمیق بوده اند ولی بیمار درد و ناراحتی نداشته و عکس و رادیوگرافی هم بصورت صد در صد پرکردنی یا عصب کشی بودن دندان را مشخص نمی کند. در این گونه موارد برای مشخص شدن وضعیت دندان ( از نظر انجام عصب کشی یا پرکردن ) دندانپزشک اقدام به برداشتن پوسیدگی و بررسی عملی وضعیت میکند و در نهایت، دندان را پانسمان مینماید.

اینگونه بیماران دراغلب اوقات پس از رسیدن به منزل و پایان بیحسی دچار دندان درد میشوند که گاه به شدت آزار دهنده است. این درد معمولاً با مصرف تعدادی مسکن و در طی 24 ساعت تسکین می یابد ولی در مواقعی که درد بیش از 24 ساعت، تداوم یابد نیازمند مراجعه مجدد به دندانپزشک و بررسی مجدد و یا در صورت امکان، انجامِ درمانِ اصلی (درمان ریشه یا عصب کشی ) است.

2- در صورتی که پانسمان برای ساکت کردن درد انجام شده باشد ، احتمال ادامه درد وجود دارد و توقع تسکین 100% درد، از پانسمان بیهوده است. برای تسکین کامل درد در صورت امکان کار اصلی و استاندارد ( درمان ریشه یا عصب کشی ) را سریعتر شروع کنید در غیر اینصورت تا 24 ساعت از داروهای مسکن خوراکی ( یا تزریقی ) استفاده کنید. پس از 24 ساعت، در صورت غیر قابل تحمل بودن درد حتماً به مرکز مراجعه کنید. انجام درمانِ اصلی ( درمان ریشه یا عصب کشی ) در اغلب موارد سبب کاهش بسیار زیاد درد میگردد. البته گاهی حتی پس از درمانِ اصلی نیز درد میتواند ادامه پیدا کند .

حتما بخوانید : استراتژی های تبلیغات و ارتقاء صنعت ساخت و ساز

3- در مواردی، مخصوصاً پس از درمان عصب کشی در صورتی که پانسمان دندان بلند باشد، دندان عصب کشی شده زودتراز دندانهای دیگر به فک مقابل رسیده، درد شدیدی بوجود می آید. دراین موارد حتماً بایستی جهت کوتاه کردن پانسمان مراجعه نمائید.

الف) در بسیاری از موارد، علت درد پس از پانسمان، کوبیده شدن وگیرِ غذا در لای دندان پانسمان شده ودندان کناریش وفشار بر روی لثه میباشد.

ب) گاهی اوقات، درد پس از پانسمان، ناشی از مواردی مثل: درد محل ورود سوزن، ایجاد آفت، سوختگی پنبه، زخم تروماتیک و … است .

دوام پانسمان

1- توجه داشته باشید که پانسمان صرفاً یک درمان موقت میباشد و حتماً بایستی جهت تکمیل درمان مراجعه نمایید. ریزش پانسمان هشداری است به شما، که حتماَ در فکر ادامه درمان و کار اصلی باشید .

2- عمر ترمیم موقت یا پانسمان معمولاً 4-2 هفته میباشد و بهتر است درمان مرحله بعدی حداکثر در همین فاصله انجام شود. به تعویق انداختن درمان بعدی ممکن است منجربه شکستن دندان، عفونت ، پیشرفت پوسیدگی یا مشکلات دیگر از جمله کشیدن دندان گردد.

3- درمواردی که دندان دیواره های کافی و یا‌ شکل مناسب نداشته باشد پانسمان خیلی زودتر از موارد دیگرخالی میگردد. در واقع پانسمان برای بقاء و ماندگاری، نیازمند دیواره و چهارچوب وحفاظ کافی است .

پس از پانسمان باید بدانید

1- حداقل تا یکساعت از خوردن و جویدن با دندان پانسمان شده خودداری فرمائید

2- چون پانسمان یک « ترمیم موقت » میباشد، وجود لبه های نامناسب و با شکل غیرطبیعی یا زبری امری طبیعی است و نیازی به مراجعه مجدد ندارد ولی در صورتی که لبه های تیز سبب اذیت و آزار لب یا زبان شما میگردد، حتماً برای رفع تیزی مراجعه نمائید

3- ریزش لبه یا قسمت سطحی پانسمان در ساعات اولیه خروج از محل درمان ، بسیاری از بیماران را وحشت زده و نگران یا دلسرد و ناامید از درمان انجام شده میسازد. در صورت تخلیه کل پانسمان حتماً برای تجدید پانسمان مراجعه کنید ولی در صورتی که تنها قسمت کمی از پانسمان تخلیه شده باشد وعمق آن موجود باشد مسئله مهمی نیست ونیازی به مراجعه ندارید.

حتما بخوانید : جراحی فک یا ارتوگناتیک چگونه است ؟

مراقبت از پانسمان موقت دندان هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان:

بعد از اینکه دندان شما به صورت موقت پانسمان شد، ممکن است در مورد مسواک زدن دندان ها دچار نگرانی شوید. اما مشخصاً مسواک زدن دندانی که به طور موقت پانسمان شده به شکلی که دیگر دندان ها را مسواک می زنید هیچ اشکالی ندارد. برای احتیاط بیشتر، از مسواک های دارای برس نرم یا فوق نرم استفاده کنید و به آرامی ولی به صورت کامل مسواک بزنید.

استفاده از نخ دندان برای دندان تازه پر شده مستلزم دقت زیاد است. اگر پرکردگی به لبه دندان رسیده باشد، برای استفاده از نخ دندان باید بسیار مراقب باشید. در هنگام بیرون آوردن نخ دندان از بین دندان ها، به جای اینکه نخ دندان را به سمت بالا بکشید، آن را از کنار بیرون بیاورید تا به پانسمان موقت دندان گیر نکرده و باعث درآمدن آن نشود.

به طور کلی چنانچه مراقبت های لازم را به عمل آورید، پانسمان موقت دندان تا هنگام مراجعه بعدی به دندانپزشک یا حتی گاهی تا حدود یک ماه دوام کافی را خواهد داشت. اما در صورتی که بنا بر هر دلیلی این پانسمان از دندان و محل مورد نظر خارج و یا کنده شد ، جای نگرانی نیست ، در این مورد با دندانپزشک خود مشورت داشته باشید تا در صورت نیاز مجددا آن را تمدید نماید

مراقبت از پانسمان دندان هنگام غذا خوردن:

تا جایی که امکان دارد از خوردن غذا با آن سمتی از دهان که پانسمان موقت شده است خودداری کنید. گاهی ممکن است نیاز باشد پانسمان موقت دندان چندین هفته یا بیشتر ادامه یابد، در طول این زمان فراموش کردن اینکه در دهان خود پانسمان دارید راحت بوده و ممکن است گهگاهی از آن قسمت برای جویدن استفاده کنید. این کار نباید مشکلی ایجاد کند. تا زمانی که با آن طرف دهان خود به آهستگی غذا می خورید، مشکلی برای پانسمان موقت ایجاد نخواهد شد.

از مصرف برخی غذاها در طول دوره استفاده از پانسمان موقت دندان باید اجتناب کنید. غذاهای سخت و ترد مانند آجیل ها، شکلات های جویدنی و تافی و جویدن آدامس مثال هایی از این دست هستند. استفاده از این مواد میتواند باعث کنده شدن پانسمان شما شود . باز هم تاکید میکنیم که پانسمان دندان به منظور مراقبت و محافظت از محل تحت درمان است ، پس حتما به توصیه ها و نکاتی که دندانپزشک شما میگوید توجه داشته باشید

اگر پانسمان دندان افتاد چطور از آن مراقبت کنیم ؟

پانسمان دندان همانطور که در بالا به آن اشاره شد برای دلایل مختلفی انجام می شود، که دندان برای مرحله ی بعدی آماده شود.

• در برخی مواقع که دردهای دندانی شدید است نیز می توان از پانسمان های دندان استفاده کرد. این امر سبب می شود درد تسکین یافته و شرایط برای بهبودی و درمان آن فراهم شود. نکته ویژه ای که در حین پانسمان های دندان وجود دارد و به شما کمک می کند از افتادن پانسمان های دندان  جلوگیری کنید، رعایت بهداشت دهان و دندان است. در صورتی که پانسمان دندان افتاد بدین ترتیب دهان را شستشو دهید و از آن مراقبت کنید.
• در طول این بازه مسواک زدن صحیح و منظم و استفاده صحیح از نخ دندان و دهانشویه توصیه می شود. البته باید مسواک زدن و نخ دندان را به آرامی و با احتیاط انجام دهید.

• غذا را در سمت دیگر دهان که پانسمان دندان وجود ندارد بجوید. از خوردن غذاهای سخت و چسبنده به شدت خودداری کنید. زیرا سبب شل شدن پانسمان های دندان می شود و در آخر احتمال افتادن و کنده شدن پانسمان را افزایش می دهند. در بیشتر پانسمان های دندان از نوعی مسکن استفاده می شود که به طور قابل ملاحظه ای درد را تسکین می دهد. در مواقعی که پانسمان افتاده است نیز به هیچ عنوان با سمتی که پانسمان افتاده غذا نخورید.
• مراقب باشید زبان یا جدار داخل دهان را گاز نگیرید. این مشکل ممکن است در حین غذا خوردن و یا حرف زدن برای شما اتفاق بیافتد. اگر پانسمان دندان افتاده باشد ممکن است با بی احتیاطی جدار داخل دهان را زخمی کنید.

اگر پانسمان دندان افتاد تا زمان مراجعه به دندانپزشک مراقبت های لازم را به عمل آورید تا هیچگونه باقی مانده غذا به داخل حفره دندان نفوذ نکند.