ورم لثه

ورم لثه چیست ؟

ورم لثه به التهاب بافت‌های محافظِ دور دندان‌ها گفته میشود . این ورم را التهاب لثه (gingivitis) نیز میگویند ، که معمولا ناشی از رعایت نکردن بهداشت دندان‌هاست. شدت التهاب لثه در موارد مختلف فرق می‌کند. اگر علائمی مانند قرمزی و تورم لثه دارید و لثه‌هایتان هنگام استفاده از مسواک یا نخ‌دندان به‌راحتی خونریزی می‌کنند، ممکن است به التهاب لثه دچار شده باشید.

علل ورم لثه چیست ؟

عوامل زیر از جمله عللی هستند که باعث ایجاد ورم لثه میشود :

1- ژنژیویت (gingivitis) یا التهاب لثه:

به حالتی گفته می‌شود که پلاک‌های دندانی در خط لثه تجمع پیدا می‌کند و باعث تحریک لثه و حساس شدن آن می‌شود که گاهی خونریزی هم پیدا می‌کند.

2- عفونت ویروسی یا قارچی :

عفونت باعث تشکیل پلاک دندانی می شود. پلاک دندانی، مایع و گلبول های سفید خون را در آن منطقه زیاد می کند و باعث ورم لثه می گردد.

3- سوء تغذیه

سوء تغذیه و عدم توجه به رژیم غذایی صحیح تغذیه‌ی نامناسب، مثل رژیم‌های مملو از قند و کربوهیدرات و مصرف کمِ آب که تشکیل پلاک را افزایش می‌دهد. کمبود مواد مغذی مهمی مانند ویتامین C نیز روند بهبود را مختل می‌کند.

4- اتصالات ضعیف پروتز دندان (دندان مصنوعی)

پروتز دندان یا دندان مصنوعی هر چند که جایگزین مناسبی برای دندان های از دست رفته هستند ولی باید به طور صحیح و با دقت از آنها طبق دستور پزشک استفاده کرد . چرا که همین دندان مصنوعی خود میتواند علتی برای ایجاد این مشکل باشد .

5- بارداری، قاعدگی

بارداری ، قاعدگی و بلوغ نیز به علت تغییرات هورمونی از جمله عواملی است که باعث ایجاد تورم لثه می شوند. افزایش هورمون‌ها که باعث می‌شوند رگ‌های خونیِ لثه‌ها بیشتر در معرض حمله‌ی باکتریایی و شیمیایی قرار بگیرند. شیوع التهاب لثه در دوران بلوغ بین ۷۰ تا ۹۰ درصد رواج دارد.

حتما بخوانید : مراقبت بعد از جراحی لثه

6- خمیردندان و یا دهانشویه

همانگونه که قبلا با هم بررسی کردیم توجه و دقت در انتخاب خمیر دندان و حتی دهانشویه ای که مصرف میکنیم دارای اهمیت بالایی است .به این علت که در بسیاری موارد ممکن از بیمار از خمیر دندان و یا دهانشویه ای استفاده کند که برای وی مناسب نبوده و به آن حساسیت داشته باشد و همین عامل باعث ایجاد ورم لثه میشود .

 7- کمبود ویتامین

کمبود برخی از ویتامین ها از جمله اسکوروی (کمبود ویتامین ث)، ویتامین های گروه ب و کلسیم نیز ارجمله عواملی است که باعث ایجاد ورم و التهاب لثه میشود .

8- عوارض دارو

عوارض جانبی برخی دارها از قبیل دیلانتین (فنوتوئین) ، داروی ضدصرع و یا فنوباربیتال ، داروهای خواب‌آور ، داروهای ضدانعقاد و یا مسکن قبل از جراحی نیز از جمله علل دیگر ایجاد این التهاب است .

9- سایر عوامل :

• سیگار و تنباکوی جویدنی که جلوی بهبود بافت‌های لثه را می‌گیرند.
• دندان‌های کج، پیچیده یا روی‌هم‌افتاده که فضای بیشتری را برای انباشتگی پلاک و جرم ایجاد و تمیز کردن آنها را سخت‌تر می‌کنند.
• سرطان و درمان سرطان که باعث می‌شوند فرد بیشتر در معرض عفونت و افزایش خطر التهاب لثه قرار بگیرد.
• الکل که روی مکانیسم‌های دفاعی دهان و دندان تأثیر منفی می‌گذارد.
• استرس که سیستم دفاعی بدن را درمقابل حمله‌های باکتریایی از کار می‌اندازد.
• تنفس با دهان که می‌تواند برای لثه‌ها مشکل‌ساز باشد و باعث برانگیختگی و التهاب مزمن شود.
• دیابت نیز گردش خون و توانایی بهبود لثه‌ها را تضعیف می‌کند.
• مراقبت ناکافی یا عدم مراقبت از دندان‌ها و تولید بزاق اندک.

علائم التهاب لثه چه هستند؟

فردی که دچار التهاب لثه است معمولا یک یا چند مورد از نشانه‌های زیر را داراست:

1. لثه‌های قرمز روشن و متورم، که موقع استفاده از مسواک یا نخ‌دندان به‌راحتی خونریزی می‌کنند؛
2. مزه یا بوی بدن دهان؛
3. لکه‌های سفید یا پلاک روی لثه‌ها؛
4. لثه‌هایی که انگار در حال جدا شدن از دندان‌ها هستند؛
5. چرک بین لثه‌ها یا دندان‌ها؛
6. تغییر در مدل قرارگیری دندان‌ها در دهان یا فاصله افتادن بین آنها؛
7. تغییر در مدل قرارگیری دندان‌های مصنوعی

التهاب لثه چه تفاوتی با بیماری پریودنتال دارد؟

التهاب لثه، تورم لثه‌های دور دندان است، اما بیماری پریودنتال (periodontal disease) التهاب یا عفونت استخوان زیر لثه است.

التهاب لثه زمانی آغاز می‌شود که مواد غذایی باقی‌مانده در دهان، با بزاق و پلاک‌های باکتریایی که به سطح دندان می‌چسبند، ترکیب شود. اگر پلاک دندان و جرم آن با مسواک و خمیردندان پاک نشوند، ممکن است معدنی شوند و رسوب یا جرم تشکیل دهند. جرم بسیار سخت است و فقط با ابزار حرفه‌ای دندان‌پزشکی پاک می‌شود.

پلاک و جرم دندانی، هر دو پر از باکتری‌های مضرند و اگر از دندان پاک نشوند، شروع به تحریک لثه‌ها می‌کنند و باعث التهاب لثه می‌شوند. اگر التهاب لثه درمان نشود، اغلب از لثه به استخوان می‌رسد و منجر بروز مشکل می‌شود. وقتی استخوان زیرین آلوده شود، شروع به تحلیل‌ رفتن می‌کند و شیار عمیقی در لثه ایجاد می‌شود. پاک کردن این شیارها که به پاکت (pocket) معروف‌اند، بسیار دشوار است و پلاک و باکتری بسیاری در خود جمع می‌کنند که باعث تحلیل‌ رفتن بیشتر استخوان می‌شوند. همین‌طور که التهاب لثه پیشرفت می‌کند و به مراحل بعدی می‌رسد، بافت استخوانی بیشتری از دست می‌رود، بنابراین دندان به‌تدریج سست می‌شود و می‌افتد.

حتما بخوانید : پریودنتال و بیماریهای لثه کدامند ؟

لیزر درمانی راهی برای درمات ورم لثه

یک روش برای ترمیم ورم لثه‌ها خلاصی از عفونت و بستن پاکت‌های عفونی بین لثه و دندان‌ها است. لیزر یک جایگزین با کمترین تهاجم برای جراحی لثه است. در این روش از یک لیزر دیجیتالی دندان به منظور از بین بردن باکتری‌های مضر و بافت‌های بیمار از پاکت لثه با عبور دادن نور لیزر از میان لثه و دندان استفاده می‌شود.

در ابتدا از بی‌حسی موضعی به منظور از بین بردن هر گونه درد و ناراحتی احتمالی استفاده می‌شود. یک فیبر لیزر بسیار کوچک بین دندان و لثه قرار داده می‌شود و عفونت با حذف بافت‌های بیمار از بین می‌رود. سپس از یک جرم‌گیر اولتراسونیک و ابزار کوچکی جهت از بین بردن جرم از سطح ریشه‌ی دندان‌ها استفاده می‌شود. در آخر انرژی نور لیزر مجدداً بین لثه و دندان تابانده می‌شود.

به توصیه پزشک خود توجه کنید

رعایت بهداشت خوب دهان و دندان نخستین مرحله درمان ورم لثه است که در این راستا می توان اقداماتی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان روزانه و ترک تنباکو و سیگار کشیدن را مد نظر قرار داد.

برای از بین بردن پلاک و باکتری های مضر در دهان، دندانپزشک می تواند پاکسازی حرفه ای را انجام دهد. بر همین اساس، مراجعه منظم (حداقل یک بار در سال) به دندانپزشک اهمیت دارد.

انواع مختلف دهانشویه های تجاری و تجویزی نیز در بازار موجود هستند.

کلر هگزیدین گلوکونات یک دهانشویه تجویزی است که ورم لثه را با کاهش باکتری های مضر در دهان درمان می کند. این محصول به شکل ژل نیز در دسترس است.

دهانشویه های ضد باکتری عادی که بدون نسخه قابل خریداری هستند نیز زمانی که به همراه مسواک و نخ دندان استفاده شوند به بهبود ورم لثه کمک می کنند.