مینای دندان چیست ؟

مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است که روی دندانها را پوشانده و از آنها در مقابل آسیب ها و پوسیدگی دندان محافظت می کند. این سخت ترین ماده ی تولید شده توسط بدن، از رسوب کانی آپاتیت (کلسیم فسفات) بر روی لایه ای از سه پروتئین ماتریکسی منحصر به فرد مینا تشکیل شده است. معمولا به مرور زمان به واسطه عادات غذایی و بهداشتی نامناسب این لایه محافظ دندان از بین می رود. دلایل از بین رفتن مینای دندان بیشتر اسیدی شدن محیط دهان و همچنین فشارهایی است که به آن وارد می شود (مانند دندان قروچه).

علائم خرابی مینای دندان :

همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم ، مینای دندان برای سلامتی دندان ها بسیار مهم است و فرسایش آن میتواند باعث شیوع پوسیدگی دندان ها شود . به همین دلیل لازم است مراقبت های لارم برای حفظ و نگهداری از آنها با دقت انجام وشد . به خاطر داشته باشید ، عدم توجه به بهداشت و سلامت مینای دندان میتواند برای شما دردسر ساز شود .

با شناخا علایم فرسایش دندان میتوانید در همان مراحل ابتدای اقدامات بهداشتی لازم را انجام داده و از گسترش آن جلوگیری نمایید . علائم فرسایش مینای دندان در افراد مختلف با توجه به مرحله پیشرفت مشکل متفاوت است. برخی از این علائم شامل موارد زیر هستند:

1- حساسیت دندان ها :

اولین و شایع ترین علتی که میتواند به عنوان یک زنگ خطر در مورد خرابی و فرسایش مینای دندان آگاهی دهد حساسیت دندان ها است . مصرف غذاهای خاص (شیرین) و غذاهای گرم یا سرد می تواند باعث تیر کشیدن دندان در مراحل اولیه فرسایش شود . پس در صورت مشاهده چنین علایمی حتما در این مورد با دندانپزشک خود مشورت داشته باشید .

2- تغییر رنگ :

دومین نشانه و علامتی که به شما در مورد فرسایش مینای دندان ها هشدار میدهد تغییر رنگ دندان ها است . با فرسایش مینای دندان و در معرض آسیب قرار گرفتن عاج دندان، ممکن است رنگ دندان زرد به نظر برسد. پس لازم است با مشاهده این تغییر رنگ حتما به دندانپزشک خود مراجعه نمایید ، هرچند در بسیاری از موارد و در همان مراحل ابتدایی تغییر رنگ دندانها توسط خود فرد دیده نمیشود و دندانپزشک ها با توجه به تخصص و تجربه این موضوع را دیده و اقدامات درمانی را انجام میدهند .

3- ترک خوردگی یا خراشیدگی :

با فرسایش مینا لبه دندان ها ممکن است زبرتر، بی قاعده و نا منظم به نظر برسد که همین موضوع هشداری مهم برای شما است تا وضعیت مینای دندانهای خود را بررسی کنید . به خاطر داشته باشید عدم توجه به این موضوع میتواند به عنوان مرحله ای برای شروع پوسیدگی دندان های شما باشد و پس حتما به این موضوع نیز توجه ویژه ای داشته باشید .

4- حساسیت شدید و دردناک :

بالا تر در مورد حساسیت دندانی به عنوان اولین نشانه در مورد فرسایش مینای دندان اشاره کردیم اما باید بدانید این حساسیت با حساسیت مرحله اولین بسیار متفاوت است و در مراحل پایانی فرسایش، دندان ها به شدت نسبت به حرارت و شیرینی حساس می شوند. در این حالت ممکن است به قدری احساس درد داشته باشید که نفس شما بند بیاید. اینجاست که باید بگوییم شما تا حدی زیادی از  مینای دندان خود را از دست داده اید و باید هرچه سریع تر اقدامات درمانی را آغاز نمایید .

پلاک چگونه باعث فرسایش مینای دندان میشود ؟

یکی از مواردی که باعث آسیب رساندن به مینای دندان و از بین رفتن آن میشود ، پلاک دندان است . پلاک یک لایه چسبنده است که از بزاق، مواد غذایی، باکتری، و سایر مواد مانند آن تشکیل می شود. پلاک معمولاً بین دندان ها و در سوراخ های ریز یا حفره های موجود در دندان های آسیاب تشکیل می شود. علاوه بر این امکان تشکیل پلاک در اطراف محل های پرکردن دندان و در کنار خط لثه یعنی محل رسیدن دندان ها به لثه ها در دهان نیز وجود دارد.

گاهی اوقات باکتری های پلاک دندان نشاسته موجود در مواد غذایی را به اسید تبدیل می کنند. هنگامی که این موضوع اتفاق افتد، اسید پلاک شروع به خوردن مواد معدنی سالم موجود در مینای دندان را کرده که این فرآیند باعث می شود که دچار فرسایش و سوراخ شود. با گذشت زمان، سوراخ های ایجاد شده در مینای دندان از نظر تعداد و اندازه افزایش پیدا می کنند.

به خاطر داشته باشید وجود این پلاک بر روی دندان و حالت روسوبی آن میتواند علاوه بر نازیبا شدن وضعیت دندان ها ، ایجاد بوی بد دهان و در نهایت از بین رفتن مینا دندان ها شود . به همین منظور دندانپزشکان توصیه میکنند تا حداقل سالانه به منظور برطرف کردن این پلاکهای احتمالی اقدام به جرمگیری دندان های خود کنید . هرچند هنوز هم هستند افرادی که تصور میکنند جرمگیری دندان ها خود عاملی برای آسیب رساندن به مینای دندان است که در جواب به این دسته افراد باید بگوییم این تصور کاملا اشتباه است .

مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است که روی دندانها را پوشانده و از آنها در مقابل آسیب ها و پوسیدگی دندان محافظت می کند.

آیا جرمگیری دندان باعث از بین رفتن مینای دندان میشود ؟

بالاتر در مورد پلاک دندان به عنوان یک عامل مهم در فرسایش مینای دندان ها اشاره کردیم و توضیح دادیم پلاک دندانی تا چه حد میتواند برای سلامتی و بهداشت دندان ها و حتی لثه های شما مضر باشد . تنها راه از بین بردن پلاک های دندانی استفاده از جرمگیری دندان هاست . جرمگیری یکی از روش های تخصصی و اصولی دندانپزشکی است که با استفاده از آن میتواند بسیاری از جرمهای ایجاد شده بر روی دندان ها را از سطح آن جدا کرد .

به خاطر داشته باشید با استفاده از جرمگیری و پاکسازی دندان و حتی لثه ها میتواند به بسیاری از مشکلات دندانی پی برد . اینکه بسیاری از بیماران بعد از جرمگیری دندان ها دچار حساسیت شده و یا از درد در ناحیه لثه و دندان خود شکایت میکنند علت آن است که جرم های ایجاد شده روی دندان ها از بین رفته و تازه مشکلات واقعی دندان خود را نشان میدهند و مشکلاتی که ممکن بود در صورت بی توجهی و دیر متوجه شدن باعث از دست دادن دندان ها در بیمار شود .

آیا مینای دندان را می توان ترمیم کرد؟

متاسفانه هیچ راهی برای بازگرداندن این لایه محافظ وجود ندارد. لایه مینا سلولهای زنده ندارد بنابراین نمی تواند خود را ترمیم و بازسازی کند. در نتیجه هر گونه آسیبی که به آن وارد شود دائمی خواهد بود. نگران نباشید، اگر چه شما نمی توانید مینای فرسایش یافته را بازگردانید یا جایگزین کنید اما دو روش اصلی برای ترمیم مینای دندان فرسایش یافته توسط دندانپزشک وجود دارد:

1- باندینگ دندان :

در موارد فرسایش خفیف مینا از روش باندینگ برای پوشاندن آن ناحیه استفاده می شود. در این روش زیبایی رزین همرنگ دندان بر روی سطح آسیب دیده مالیده می شود. هنگامی که مواد سخت شدند به دندان می چسبند. سپس دندانپزشک سطح آن را پولیش کرده و شکل می دهد تا با فرم دندان مطابقت کامل داشته باشد. تمامی این فرایند کمتر از یک ساعت طول می کشد. باندینگ معمولا ظرف یک جلسه انجام می شود.

2- روکش دندان:

روکش کلاهکی است که روی دندان قرار می گیرد. در موارد شدیدتر از بین رفتن مینا، از روکش استفاده می شود. برای این کار دندان ممکن است مقداری تراشیده شود و روی آن روکش متصل شود تا از ناحیه آسیب دیده محافظت شود . روکش کمک می کند عملکرد دندان بهتر شده و بتوانید بدون درد یا حساسیت غذا بخورید. همچنین روکش از دندان در مقابل پوسیدگی محافظت می کند.

راه های طبیعی تقویت دندان :

همانطور که اشاره کردیم توجه به مینا دندان به منظور حفظ سلامتی و بهداشت دندان ها بسیا مهم است و عدم توجه به آن میتواند برای سلامتی شما مشکلات بسیاری را به همراه داشته باشید . اما لازم است به این موضوع توجه داشته باشید که تنها رعایت نکات بهداشتی مثل استفاده از مسواک ، نخ دندان و حتی دهانشویه به تنهایی برای حفظ بهدشات و سلامتی دندان ها کافی نیست و لازم است اقدامات مراقبتی دیگری نیز برای این منظور انجام شود .

باید توجه داشته باشید که کمبود مواد مغذی تاثیر غیرقابل جبرانی روی بافت های در حال رشد دندان دارد. رژیم غذایی در ۲ مرحله از شکل گیری دندان موثر است. مرحله اول قبل از دندان در آوردن و مرحله دوم پس از درآمدن دندان . با استفاده از یک رژیم غذایی مناسب میتوانید بطور طبیعی از دندان های خود محافظت کنید . از جمله استفاده از  : 

1- شیر و لبنیات مانند پنیر که غنی از کلسیم و فسفر است، برای تقویت مینای دندان لازم است. متخصصین توصیه می کنند تا روزانه حداقل سه لیوان شیر بخورید و یا از محصولات لبنی استفاده کنید.

2- سبزی ها از جمله سبزی های برگ سبز مانند کلم بروکلی، برگ چغندر و … که سرشار از ویتامین k است، در شکل گیری استخوان تاثیرگذار است. اسفناج غنی از آنتی اکسیدان، ویتامین A، C، K، منیزیم، کلسیم و فسفر است و باعث تقویت دندان می شود.

3- ماهی مانند ساردین منبع عالی ویتامین D، کلسیم و فلوراید است و در حفظ سلامت دندان ها موثر است. همچنین ماهی ها دارای امگا3 بوده و می توانند در باقی نقاط بدن نیز بهشما کمک کنند.

4- شیرسویا که منبع عالی کلسیم است، انتخاب مناسبی برای افرادی است که به شیر گاو حساسیت دارند یا قادر به تحمل لاکتوز نیستند.

5- مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین مانند گوشت، طیور، ماهی، تخم مرغ و … بسیار مفید است

6- چای؛ چای حاوی فلوراید است که مینای دندان را تقویت و از خرابی دندان پیش گیری می کند. چای با تقویت استخوان ها با پوکی استخوان مقابله می کند. توجه داشته باشید.

معاینات دندانپزشکی را جدی بگیرید

دندان پزشک می تواند فرسایش مینای دندان را در مراحل اولیه شناسایی کرده و از روش درمانی مناسب برای بهبود وضعیت آن استفاده کند. در این حالت ملاقات منظم با دندان پزشک می تواند از ابتلای شما به سرطان دهان، بیماری لثه و سایر مشکلات پیچیده دندان جلوگیری کند.

به خاطر داشته باشید با مراجعات دوره ای و منظم خود به دندانپزشکی و بررسی شرایط بهداشتی و سلامت دندان ها نه تنها بسیاری از مشکلات دندانی در همان مراحل ابتدایی شناسایی و اقدامات درمانی برای آن انجام میشود بلکه در هزینه های درمان نیز برای شما به طور چشمگیری صرفه جویی خواهد شد . پس حتما با توجه به شرایط دندانی خود و توصیه دندانپزشک به طور منظم برای بررسی وضعیت دندانی خود به دندانپزشک مراجعه کنید .

تماس با مطب دکتر پیام حیاتی