کشیدن دندان
کشیدن دندان اولین و ساده‌ترین راه برای فروکش کردن درد و عفونت دندان در گذشته بود .اما امروزه موارد کشیدن دندان در جوامع پیشرفته که دارای فرهنگ بالای بهداشتی هستند محدود به مواردی است که امکان ترمیم و نگهداری دندان به هیچ وجه وجود نداشته باشد.تمام تاکید و تلاش علم دندانپزشکی امروز بر نگهداری دندان‌هاست اما در نهایت ممکن است پوسیدگی دندان یا بیماری لثه کار را به جایی برساند که دیگر امیدی به نگهداری دندان نباشد. در چنین حالتی دندانپزشک راه آخر را انتخاب میکند: کشیدن دندان
در چه مواردی مجبور به کشیدن دندان میشویم ؟
کشیدن دندان همواره به عنوان آخرین راه حل درمانی توسط دندانپزشک شناخته میشود. همه دندانپزشکان در تلاش هستند تا جای ممکن دندان های شما را به هر شیوه و روشی که شده است نگهداری کنند ، چرا که از دست دادن دندان میتواند باعث بروز مشکلات بسیاری از جمله تحلیل فک و لثه برای بیمار شود . به همین دلیل دندانپزشکان چندان تمایلی به کشیدن دندان ندارند. اما گاهی شرایطی ایجاد میشود که کشیدن دندان لازم و ضروری است ، این شرایط میتواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
1- پوسیدگی وسیع و پیشرفته تاج و ریشه به طوری که ریشه ها از هم جدا شده و قابل نگهداری نباشند .
2- شکستگی ریشه دندان در اثر ضربه از محلی که قابل نگهداری نباشد .
3- دندان هایی که برای ایجاد فضا برای ارتودنسی باید کشیده شود .
4- دندان هایی که عصب و بافت نرم آن از بین رفته و به وسیله عصب کشی ( درمان ریشه ) قابل نگهداری نباشد .
5- بیماری لثه پیش رفته و غیر قابل درمان که به لقی شدید دندان ها منجر شده باشد .
جالب است بخوانید : عصب کشی ترسناک نیست
ایمپلنت جای کشیدن دندان نیست
همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم ، هیچگاه به فکر این که دندان را میکشم و جای آن ایمپلت میگذارم نباشید . حتی المقدور باید دندان های طبیعی نگه داشته شود . اولا آنکه ایمپلنت یک پیچ از جنس تیتانیوم است که هیچگاه با یک دندان طبیعی قابل مقایسه نیست . ثانیا هزینه کاشت یک ایمپلنت دهها برابر بیشتر از نگهداری یک دندان طبیعی است . به همین دلیل بهتر است بدانید که کشیدن دندان کار چندان درستی نیست و بهتر است حتی الامکان تمام تلاش خود را در نگهدای دندان خود داشته باشید و از کشیدن آن به امید جایگزینی توسط ایمپلنت خودداری کنید.
توصیه های لازم بعد از جراحی یا کشیدن دندان
اگر شما مجبور به کشیدن دندان شدید و یا هر یک از اعمال جراحی مربوط به دندان را داشتید ، به منظور بالا بردن درصد موفقیت درمان و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی ، لازم است به مراقبت ها و توصیه های بعد از کشیدن دندان و یا هر عمل دیگر مربوط به دندان با دقت توجه کنید و موارد گفته شده توسط دندانپزشک را رعایت نمایید . به همین دلیل توصیه میکنیم نکات زیر را با دقت مطالعه و آن را رعایت نمایید:
1- با محل زخم کاری نداشته باشید
از دست کاری و تحریک محل زخم بپرهیزید و گازی که در محل زخم قرار داده شده تا دو ساعت و یا حداقل نیم ساعت نگه دارید . از تعویض گاز خودداری کنید . گذاشتن گاز جدید و خشک با کشیدن خون به داخل خود باعث خونریزی میشود، به همین دلیل توصیه میکنیم با محل زخم ایجاد شده بعد از کشیدن دندان کاری نداشته باشید و طبق دستورالعمل گفته شده توسط دندانپزشک از محل زخم ایجاد شده مراقبت کنید.
2- محل زخم را فشار دهید
مهمترین عامل جهت کنترل خونریزی تحت فشار قرار دادن محل خونریزی است . با فشار ملایم ، گاز محل کشیده شده را نگه دارید . مقداری نشت خونابه به مدت چند ساعت بعد از جراحی دهان و کشیدن دندان طبیعی است . در صورت بروز خونریزی تکه ای گاز استریل بر موضع قرار داده و با فشار ملایم دندانهای مقاب بر روی آن به مدت 30 دقیقه نگهدارید . در صورت ادامه خونریزی این عمل را تکرار نمده و از تعویض گاز با فاصله های زمانی کمتر از 30 دقیقه خودداری نمایید و در صورت ادامه خونریزی به دندانپزشک مراجعه کنید .
جالب است بخوانید : دندان عقل مزاحم
3- مراقب غذای خود باشید
اهمیت به نوع تغذیه و خوراکی هایی که میخورید یکی از نکات مهم در مراقبت بعد از کشیدن دندان است ، به همین دلیل تا 24 ساعت پس از کشیدن فقط با طرف مقابل غذا بجوید و اگر جراحی وسیع تر بوده و ناحیه بخیه شده تا یک هفته با آن طرف غذا نخورید . از نوشیدن مایعات با نی خودداری کنید زیرا منجر به افزایش خونریز میشود . حتی الامکان از خالی نمودن مکرر آب دهان خود خودداری کنید. از خوردن غذای داغ و خیلی گرم در روز اول خودداری کنید . در روز اول از غذای نرم برای خوردن استفاده کنید .
جالب است بخوانید : مراقبت بعد از کشیدن دندان
و فراموش نکنید از غذاهایی مثل غذاهای تند ، شیرینی های قالبی یا غذاهای بسیار داغ یا بسیار سرد ، چسبنده و لزج اجتناب کنید و به خاطر داشته باشید خوردن این دست از مواد غذایی میتواند باعث خونریزی مجدد و حتی در مواردی عفونت شود . به همین دلیل میتوانید از غذاهای پیشنهادی زیر استفاده کنید :
الف – سوپ ها :
غذاهایی که به صورت سوپ می باشند ، اما نکته مهم در مورد انواع سوپ ها این است که قبل از مصرف آنها باید مطمئن شویم که سوپ داغ نیست چرا که بعد از این نوع جراحی افراد فقط میتوانند غذاهای ولرم را تحمل نمایند . پس خوردن سوپ در عین حال که میتواند به عنوان یک غذای مفید بعد از کشیدن دندان شناخته شود در صورتی که به دمای آن توجه نکنید نیز میتواند برای شما مضر باشد. پس یک سوپ ولرم میتواند به عنوان یکی از غذاهای پیشنهادی برای شما باشد.
ب – میوه ها :
پوره‌ی شیر و موز ، گلابی ، هلو یا میوه های میکس شده دارای مقدار مناسبی از ویتامین ها می باشند که در دوران نقاهت بعد از جراحی دهان و کشیدن دندان میتواند برای شما مناسب و قابل مصرف می باشند ، اما لازم است به این نکته بسیار مهم نیز توجه داشته باشید که باید از مصرف میوه های اسیدی مانند پرتقال و گریپ فروت اجتناب نمود .
ج – سبزیجات :
در مراحل اولیه بهبود بعد از جراحی دهان ، سیب زمینی نرم شده که به حالت رقیق شده در آمده است به آسانی قابل بلعیده میشود .خامه نخود فرنگی که با اضافه نمودن نخود فرنگی و شیر گرم به میکسر و رسیدن آن به حالت مایع تهیه میشود نیز غذای مناسبی می باشد . در کل این مواد را میتوانید در سوپ نیز مورد استفاده قرار دهید. اما اینکه کدام یک از این پیشنهادات برای شما مناسب است موضوعی است که باید خود شما در مورد آن تصمیم بگیرید.
د – لبنیات :
همانطور که میدانید کلسیم برای سلامتی دندان های شما بسیار مهم است و استفاده به اندازه از آن و قرار گیری آن در رژیم روزانه غذایی همواره توسط دندانپزشکان توصیه شده است . محصولات لبنی مانند شیر و ماست موجب افزودن کلسیم به غذا میشوند و پنیر کاتج ( روستایی نرم ) نیز که در میکسر همراه شیر به صورت رقیق شده در میآید ، یک غذای خوب برای افزودن کلسیم می باشد .
ه – نوشیدنی ها :
یکی از محبوب ترین انواع نوشیدنی که طرفداران آن میتوانند با خیال راحت بعد از کشیدن دندان از آن استفاده نمایند ، چای است . نوشیدن چای ، زخم های ناشی از جراحی دهات را التیام می بخشد . ولی یادتان نرفته است که چای داغ نباشد بلکه ولرم بهترین گزینه است . پس باز هم تاکید میکنیم برای کمک به روند بهبودی خود و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی ، از خوردن و نوشیدن هر نوع غذا و یا نوشیدنی بصورت داغ و خیلی گرم جدا خودداری کنید.
4- استفاده از دارو
در صورت داشتن درد پس از کشیدن میتوانید از داروهای مسکن کثل بروفن و یا استامینوفن کدئین استفاده کنید . برای کنترل درد از مصرف آسپرین خودداری کنید . آسپرین به علت خاصیت ضد انعقادی که علاوه بر خاصیت ضد درد دارد باعث خونریزی میشود .
5- کمپرس آب سرد و گرم
اگر جراحی وسیعی انجام شده برای جلوگیری از تورم بهتر اسن روز اول کمپرس آب سرد به وسیله یک کیسه یخ تا قبل از خواب با فواصل هر 15 دقیقه تا 30 دقیقه استفاده شود و از دو روز بعد از عمل نیز کمپرس آب گرم و یا کیسه مخصوص آب گرم توصیه میشود .
6- تمیز کردن محل زخم
در روز عمل مسواک زدن ضرورتی ندارد . روز بعد از عمل نواحی غیر از ناحیه عمل مسواک زده شود و از دو روز بعد از عمل تمامی نواحی دهان به خوبی و آراغمی با مسواک تمیز شود . پس از 24 ساعت بعد از جراحی روزانه چند بار با آب نمک ولرم کم شور ( یک قاشق چای خوری در یک لیوان ) یا سرم فیزیولوژی دهان را به آرامی بشوئید .
بعد از انجام جراحی بر روی جراحت داخل دهان قشر خاکستری رنگی ممکن است دیده شود و دهان تا چند روز بد طعم و بوی نامطبوعی دارد . این حالات طبیعی بوده و نشانگر وجود عفونت نیست.
جالب است بخواندی : درست مسواک بزنیم
7- نگران لخته ایجاد شده نباشید
این نکته را به یاد داشته باشید که لخته ایجاد شده در محل دندان برداشته شده ، پوششی بر روی استخوان ایجاد میکند و مانع خونریزی ، انتقال میکروبها بر روی استخوان میشود . در صورت کشیدن سیگار ، تف کردن زیاد ، غرغره کردن زیاد آب یا آب نمک ، استفاده از غذای گرم در همان روز اول باعث کنده شدن لخته و برهنه شدن استخوان شده که بعد از 48 ساعت فرد با درد شدید روبرو میشود . البته در روز بعد از کشیدن به علت قوام یافتن لخته میتوان دهان را شستشو داد .
8- بیماری خود را اطلاع دهید
و نکته آخر که میتواند به عنوان یکی از مهمترین نکات در این مورد مورد بحث قرار گیرد این است که ، چنانچه سابقه بیماری یا ناراحتی خاصی دارید حتما قبل از کشیدن و یا جراحی به دندانپزشک خود اطلاع دهید تا تدابیر لازم اندیشیده شود . و فراموش نکنید اگر دندانپزشک قبل یا بعد از جراحی و یا کشیدن دندان برایتان دارو تجویز کرد آن را مرتب و منظم مصرف کنید .
به خاطر داشته باشید
مهم است به خاطر داشته باشید ، هر درمانی چه در حوزه های پزشکی و چه در حوزه دندانپزشکی که مورد بحث ما در اینجا است ، با رعایت نکاتی بسیار ساده و آسان به طور چشمگیری قابل کنترل و حتی پیشگیری است . رعایت مراقبت های اولیه از دندان ، یعنی رعایت بهداشت دهان و دندان که شامل استفاده از نخ دندان بعد از هر وعده غذایی ، استفاده از مسواک و از آن مهمتر مسواک زدن با یک روش صحیح و اصولی در کنار استفاده از خمیر دندانی که مناسب وضعیت شما باشد از جمله نکاتی است که به بهداشت و سلامت دهان و دندان شما کمک میکند.
در کنار موضوعاتی که در بالا به منظور بالا بردن سطح آگاهی شما به منظور کنترل و یا کاهش بروز مشکلات مربوط به دهان و دندان گفته شد، مراجعات دوره ای و منظم به دندانپزشکی نیز یکی از نکاتی است که رعایت آن بسیار مهم است. بسیار از افراد تنها در صورتی به دندانپزشکی مراجعه میکنند که وضعیت دندانی آنها در شرایط نابسامانی است و این مورد میتواند باعث اذیت و آزار آنها و حتی متحمل شدن هزینه های درمانی زیاد شود اما با مراجعات دوره ای بسیاری از مشکلات در همان مراحل ابتدایی مشخص و درمان میشود و نه تنها شما اذیت نمیشوید بلکه در هزینه های خود نیز صرفه جویی میکنید.
