مکیدن انگشت یک عادت دهانی مخرب است که باعث ایجاد ناهنجاری دندانی و اسکلتی میشود . این عادت تا 4 سالگی طبیعی بوده و احتیاج به درمان خاصی ندارد ولی اگر این عادت تا آغاز زمان رویش دندان های دائمی ادامه پیدا کند باعث ایجاد ناهنجاری دندانی و اسکلتی میشود و از جمله اینکه دندان های پیشین فک بالا به سمت بیرون متمایل میشود و بین آنها فاصله به وجود می آید .

مکیدن انگشت در کودکان :

مکیدن انگشت علاوه بر ناهنجاری های مختلف در فک و دهان و صورت موجب مشکلات روحی و روانی برای کودک و خانواده وی میشود . دانستن موارد زیر به آگاهی و اطلاعات شما در مورد این عادت و مخرب یا مفید بودن آن برای کودکتان کمک میکند :

1- عادت مکیدن در طی دو سال اول زندگی به عنوان عمل طبیعی ممکن است تلقی شود .

2- مکیدن انگشتها تا قبل قبل از رویش دندان های دائمی مشکلی ایجاد نمیکند ، اگر این عمل تا سن 5 سالگی که آغاز رویش دندان های دائمی است میتواند باعث ایجاد ناهنجاری های فکی و دندانی شود .

3- بهترین روش برای ترک این عادت به طور غیر مستقیم است یعنی به کارهای دیگری که مورد علاقه اوست وادار شود تا به تدریج این عادت را فراموش کند . تصمیم خود کودک در این مورد بهترین است و تنبیه و سرزنش هیچ نتیجه ای در بر نخواهد داشت .

چرا کودکان انگشت خود می مکند ؟

دلیل به وجود آمدن این عادت هنوز به خوبی روشن نیست، ولی دو فرضیه در این زمینه وجود دارد:

1- فرضیه ی اول که به نام تئوری PSYCHOANALYTIC شهرت دارد، بیان‌ گر این مطلب است که کودکانی که بالاتر از 3 سالگی به چنین عادتی ادامه می ‌دهند، دارای بعضی اختلالات روانی زمینه‌ای می ‌باشند.

2- فرضیه ی دوم یا تئوری LEARNING بر این نکته تأکید دارد که مکیدن غیر تغذیه‌ای، یک عادت آموخته شده می ‌باشد و صرفاً نمی ‌توان آن را جزو اختلالات روانی کودک تلقی کرد. آن چه مسلم است، این است که کودک با انجام این عادات به آرامش می ‌رسد.

تاخیر در رشد دندان شیری حتما بخوانید : تاخیر در رویش دندان شیری

چگونه به کودک برای ترک مکیدن انگشت کمک کنیم

از آنجایی که کودکان دارای عادت مکیدن اغلب از این فعالیت آگاه نیستند چیزی روی انگشت جهت یادآوری به آنان میتواند کمک بزرگی کند . به این منظور باید به کودک گفته شود که چون عادت به این عمل کرده جهت یادآوری و با اجازه ی خودش به انگشتی که عادت به مکیدن آن دارد باند یا پارچه ای بسته شود که این باند بعنوان یک زنگ عمل میکند و به او هشدار میدهد که این کار را نکن .

موثرترین یادآور کننده را یک بانداژ چسبنده در طول روز معرفی میکنند بخصوص اگر عکس یک شخصیت کارتونی که کودک از آن خوشش می آید روی آن نقش بسته باشد . بعضی از بچه ها ترجیح میدهند که هیچ یادآورکننده ای نداشته باشد شما میتوانید در این خصوص منعطف باشید.

هنگامی باید یادآور روزانه را برداشت که در طول روز کودک انگشتش را به طرف دهانش نبرد آنگاه شروع به حذف تدریجی یادآور میشود و در ابتدای حذف یادآور بهتر است که در طول روز وقتی که کودک خسته است و تلویزیون نگاه میکند یادآور داشته باشد .

مکیدن انگشت

مکیدن انگشت و خواب کودک

درخصوص مکیدن انگشت در هنگام خواب بستن یادآور به انگشت ضروری است ولی به کودک باید توضیح داد که او نمیداند در طول خواب چکار میکند به او بگویید در طول شب ها که او را کنترل کرده اید انگشت او به دهانش رفته است و شما در نظر دارید که عروسکی بلند با پارچه یا پنبه به انگشتش ببندید تا عروسک به او در خارج کردن انگشت از دهانش در خواب کمک کند .

برای تشویث کودک جایزه در نظر بگیرید . ولی فراموش نکنید اگر مکیدن انگشت تا شروع سن مدرسه تداوم یابد باید توسط دندانپزشک مورد درمان قرار گیرد .

اضطراب کودک و مکیدن انگشتها

بچه هایی که بزرگ شده اند و عادت مکیدن انگشت دارند معمولا زمینه ی یک اضطراب در آنها وجود دارد . اگر مشکل کودک برطرف شود به راحتی عادتش ترک میشود . در این افراد میشود از وسایل دندان پزشکی برای کمک به ترک عادت استفاده کرد . این وسایل به وسیله ی دندانپزشک روی سقف دهان و دندان های فک بالا قرار میگیرد و مکیدن انگشت را مشکل میکند . علاوه بر آن ، این وسیله به عنوان یک یادآور نیز عمل میکند و به فرد هشدار میدهد که این کار را نکند.

شکاف لب یا کام یا لب شکری چیست ؟ حتما بخوانید : شکاف لب چگونه ایجاد میشود ؟

تاثیر مکیدن انگشت شست و تغییرات فکی

مکیدن انگشت باعث بروز برخی تغییرات فکی و دندانی در کودک می شود . صدمات ناشی از مکیدن انگشت بستگی به طول ، مدت ، شدت و میزان تکرار این عادت در شبانه روز دارد . همچنین طرز قرار گرفتن انگشت در دهان نیز در بروز تغییرات فکی دندانی ممکن است متفاوت باشد . این تغییرات عبارتند از :

1- اپن بایت قدامی

اپن بایت قدامی به این معنا است که هنگامی که کودک دندان هایش را روی هم می گذارد ردیف دندان های بالا و پایین به هم نمی رسند و هم پوشانی عمودی ندارند .

2- کراس بایت خلفی

کراس بایت خلفی به این معنا است که قوس دندانی فک بالا تنگ شده و دندان های آسیای بالا و پایین کودک به خوبی با هم جفت نمی شوند .

3- اورجت دندانی

اورجت دندانی به  معنا ی جلو بودن دندان های بالا است زمانی که دندان های فک بالا جلوتر از مرز عادی تماس با دندان های فک پایین قرار می گیرند و انطباق نامناسب دندان های عقبی و نابرابری در رشد فک را اورجت دندانی می گویند . اگر دندان های کودک شما قبل ازظهور دندان های دائمی توسط یک ارتودنتیست معاینه و ارزیابی شود اورجت به آسانی  درمان می شود  و بیرون آمدن دندان های دائمی کودک شما تحت نظر متخصص ارتودنسی هدایت شده و روند رشد طبیعی را به خوبی طی می کند .

دندانپزشک کودکان و اطفال در مطب دکتر پیام حیاتی