تغییر رنگ دندان چگونه است ؟
یکی از مهمترین دلایل تغییر رنگ دندان پوسیدگی است. پوسیدگی، فرآیندی است که در طی آن بر اثر متابولیسم میکروبها روی برخی مواد قندی، اسیدهایی تولید میشود که املاح معدنی و سپس بافت آلی نسج دندان را تخریب میکند و نسج طبیعی و سخت دندان به بافتی نرم و ضعیف تبدیل میشود بهطوری که ممکن است با یک فشار اندک و جویدن معمول، دندان شکسته و در آن حفره ایجاد شود.
این فرآیند اغلب به تدریج اتفاق میافتد و زمانبر است. از آنجا که مواد رنگی همواره در محیط دهان وجود دارند، (فعالیت میکروبهای رنگزا و خوردن مواد رنگی مثل چای، نوشابه، میوهها و….) مولکولهای آنها در این نسج نرم نفوذ میکنند و باعث تغییر رنگ دندان میشوند. در موارد نادر، به خصوص در سنین کودکی و نوجوانی، گاهی سرعت پیشرفت پوسیدگی به حدی است که زمان کافی برای رسوب مواد رنگی وجود ندارد و رنگ پوسیدگی با دندان تفاوتی نخواهد داشت بنابراین بهترین روش تشخیص پوسیدگی، تشخیص تغییر قوام دندان با معاینه کلینیکی و رادیوگرافی بهوسیله دندانپزشک است.
علل تغییر رنگ دندان چیست ؟
هر تغییر رنگی در دندان نشاندهنده وجود پوسیدگی نیست و عوامل مختلفی میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند. بسیاری از این عوامل که باعث رسوب رنگ روی دندان میشوند، با سایش و تمیز کردن سطحی کنده خواهند شد. به این تغییر رنگها، «تغییر رنگهای خارجی» میگویند. عوامل دیگر که در نسج دندان نفوذ میکنند و با سایش و تمیز کردن سطحی برطرف نمیشوند، «تغییر رنگهای داخلی» نامیده میشوند.
1- عوامل تغییر رنگهای خارجی
• مواد غذایی و نوشیدنیهایی مانند چای، قهوه، کاکائو و نوشابههای رنگی که میتوانند تغییر رنگهای منتشر زرد، قهوهای و حتی نارنجی ایجاد کنند.
• مواد غذایی با رنگهای سنگین مانند میوههای پررنگ مانند آلبالو،شاتوت، انار و… یا مصرف زیاد سس سویا.
• دخانیات و تنباکو و بهداشت ضعیف تغییر رنگهای قهوهای روشن تا سیاه ایجاد میکند و هرچه بهداشت ضعیفتر باشد، رسوب مواد رنگی بیشتر است.
• تغییر رنگ در اثر بهداشت ضعیف بهدلیل فعالیت میکروبهای رنگزا و رسوب مواد رنگی موجود در غذاها روی پلاک دندانی
• مصرف قطره آهن در بچهها و دهانشویه کلرهگزیدین
حتما بخوانید : جویدن آدامس و تاثیر آن در درد دندان |
2- عوامل تغییر رنگهای داخلی
• فلوراید: این عنصر اگر در دوران تشکیل دندانها به حد کافی مصرف شود، میتواند بسیار مفید باشد و باعث افزایش مقاومت دندانها به پوسیدگی شود، ولی اگر میزان مصرف آن بیش از حد شود (مانند مناطقی که فلوراید آب آنها از حد مجاز بالاتر است)، اصطلاحا در دندان ایجاد فلوروزیس میکند که به شکل تغییر رنگهای سفید گچی تا قهوهای دیده میشود.
• داروهایی مانند تتراسیکلین و همخانوادههای آن: در دوران کودکی باعث تغییر رنگهای نارنجی تا خاکستری در دندانهای دایم خواهد شد.
• برخی بیماریهای ژنتیک
• افزایش سن: یکی دیگر از عوامل تغییر رنگ دندانهاست یکی بهدلیل افزایش ضخامت عاج و دوم بهدلیل بهوجود آمدن ترکهای ریز در سطح دندان و نفوذ رنگهای خوراکی به داخل این ترکها
• ضربه به دندان: اگر منجر به مرگ پالپ آن شود، به مرور باعث تغییر رنگ از زرد به قهوهای خواهد شد.
• ترمیمهای قدیمی: به خصوص انواع فلزی بهدلیل نفوذ املاح فلزی به داخل نسج دندان میتوانند تغییر رنگهایی در بافت دندان در مجاور ترمیم قدیمی ایجاد کنند که گاهی با پوسیدگی اشتباه میشود.
رنگ ها و نشانه ها
کمی حوصله کنید و در آینه به طور دقیق دندان های خود را نگاه کنید. دندان های هر فرد می تواند نشانگر سلامت کلی بدن باشد. اگر دندان های شما سفید نیست، نگران نباشید. رنگ های مختلف دندان ها و علت ایجاد هر کدام را با هم بررسی میکنیم البته این نکته را فراموش نکنید که این دسته بندی ها کلی است و بهترین راه برای شما مراجعه به دندانپزشک و پیدا کردن علت واقعی تغییر رنگ دندان و درمان آن است .:
1- قهوه ای
این رنگ نشانگر مصرف نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای و نوشابه گازدار است. استعمال دخانیات نیز لکه های قهوه ای روی دندان ایجاد می کند. اگر سطح دندان قهوه ای باشد، نشان می دهد دندان ها هنگام رشد در معرض فلوراید بیش از حد قرار گرفته اند، یا این که نشانگر نوعی بیماری ارثی و حساسیت غذایی است که التهاب روده ای، اسهال، سوء تغذیه و کاهش وزن ایجاد می کند.
2- سبز
افرادی که دچار بیماری کم خونی داسی (کم خونی ناشی از وجود گلبول های قرمز داسی شکل) هستند، بعضی اوقات دندان هایی به رنگ زرد و سبز دارند. رنگ سبز می تواند نشانگر وجود باکتری نیز باشد.
3- خاکستری
دندان های خاکستری نشانگر عفونت و آسیب قبلی دندان است. مصرف برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین قبل از رشد کامل دندان و یا قرار گرفتن در معرض تماس فلزاتی مانند آهن و یا منگنز می تواند عامل ایجاد این رنگ نیز باشد.
4- زرد
این نوع رنگ دندان نشانه بیماری کم خونی داسی است و گاهی نیز نتیجه مصرف مواد لکه زا مانند چای، قهوه، نوشابه، غذاهای اسیدی و استعمال دخانیات می باشد. دندان های آسیب دیده و کمبود برخی از مواد مغذی نیز باعث تغییر رنگ دندان می شود. تماس با اسید معده در اثر بالاآوردن بیش از حد هم باعث زردشدن دندان می شود.
حتما بخوانید : آب نمک برای دندان مفید است ؟ |
روند درمانی سفید کردن دندانها چگونه است؟
در صورتیکه شما تمایل به سفید کردن دندانهایتان داشته باشید در جلسه اول سلامتی لثه ها و دندانهایتان توسط دندانپزشک بررسی خواهد شد. در صورت وجود هرگونه پوسیدگی و یا مشکلاتی از قبیل تحلیل لثه که می تواند با روند درمان سفید کردن تداخل داشته باشد و باعث ایجاد عوارض جانبی از قبیل درد و یا حساسیت حین درمان شود ابتدا بایستی این مشکلات برطرف شوند. پس از حصول اطمینان از سلامت دندانها و بافتهای لثه ای، در اولین قدم که بسیار حایز اهمیت می باشد علت تغییررنگ دندانهای شما بررسی خواهد شد. تشخیص صحیح باعث تضمین موفقیت نتیجه درمان و دوام و ماندگاری طولانی مدت آن می باشد. لذا انتخاب دندانپزشک مناسب و ترجیحاً متخصص ترمیمی و زیبایی بسیار کمک کننده خواهد بود. پس از تعیین علت، روند درمانی مناسب برای دندانهای شما انتخاب و اجرا خواهد شد.
چه روش هایی برای سفید کردن دندان ها وجود دارد؟
روش سفید کردن دندان ها، بسته به علت تغییر رنگ آنها مختلف هستند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
1- یادگیری روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از یک دندانپزشک
2- پرهیز از مصرف موادغذایی و نوشیدنی هایی که باعث تغییر رنگ و لکه دار شدن دندان ها می شوند.
3- باندینگ دندان (پیوند دندان)
4- روکش کردن دندان
5- استفاده از مواد سفیدکننده دندان با تجویز دندانپزشک
6- استفاده از روش های سفیدکردن دندان در دندانپزشکی
7- استفاده از مواد سفیدکننده دندان که نیاز به نسخه دندانپزشک ندارند.
چطور از تغییر رنگ دندان ها جلوگیری کنیم؟
با ایجاد چند تغییر ساده در شیوه زندگی تان می توانید از بدرنگی دندان ها جلوگیری کنید به عنوان مثال اگر خیلی قهوه می نوشید یا سیگار می کشید، مقدار آن را خیلی کم و یا حتی قطع کنید. همچنین به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا دندان هایتان تمیز بماند و هر شش ماه یکبار به بهداشت کار دهان و دندان مراجعه کنید تا دندان هایتان را تمیز کند.
اگر دندان های شما بدون هیچ دلیل مشخصی تغییر رنگ داده اند و همچنین علائم دیگری نیز ظاهر شده اند به یک دندانپزشک مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص دهد و درمان مناسب را توصیه کند.
دوام درمانهای سفید کردن چقدر است؟
میزان پاسخ به درمان و نیز میزان سفیدتر شدن دندانها از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به جنس و ساختار دندان، علت تغییر رنگ و پاسخ دندان موردنظر به داروهای سفیدکننده مورد استفاده دارد. در صورتکه بیماران دستورات دندانپزشک مبنی بر رعایت برخی نکات را رعایت کنند، برای همیشه دندانهایی سفیدتر از زمان قبل از شروع درمان خواهند داشت. نتایج درمان در بیمارانی که دخانیات استعمال نمی کنند، قهوه، چای، مشروبات بیش از حد اعتدال مصرف نمی کنند و بهداشت دهان و دندان را بطور مرتب و ایده آل رعایت می کنند برای حدود سه تا پنج سال حفظ می شود.
همچنین لازم است جهت حفظ بهتر نتایج به صورت دوره ای هر شش ماه تا یکسال جهت ویزیت مجدد و در صورت نیاز پاکیزه سازی سطحی مراجعه نمایید. یک دندانپزشک متبحر میتواند با تلفیق استراتژی مختلف سفید کردن نتایجی ایده آل را تا حد 10 سال یا بیشتر حفظ کند.