استرس و ترس از دندانپزشکی در بین عموم امر شایعی است . بسیاری از افراد از مراجعه به دندانپزشکی به دلایل مختلف واهمه دارند. استرس باعث می‌شود که همه ساله عده زیادی از مراجعه به دندانپزشک اجتناب کنند. همین عدم مراجعه تبعات منفی زیادی برای سلامت دهان و دندان آن‌ها در بردارد و مشکلات سلامتی آن‌ها را بیشتر می‌کند.

استرس دندانپزشکی را پشت سر بگذارید

ترس از دندانپزشکی و اضطراب به دلایل بسیار مختلفی در افراد ایجاد می شود. بر اساس بررسی های محققین چندین دلیل متداول برای این امر ذکر شده است:

1- درد

در یک بررسی در افرادی که 12 ماه است به دندانپزشک مراجعه نکرده اند، 6% آنها دلیل اصلی عدم مراجعه خود را ترس عنوان کرده اند. ترس از درد بیشتر در بزرگسالان 24 ساله و بالاتر متداول است. این بدین علت است که نخستین مراجعات آنها به دندانپزشکی بدلیل عدم پیشرفت در درمانهای بدون درد در گذشته با درد همراه بوده است.

2- احساس درماندگی و فقدان کنترل

بسیاری از افراد در شرایطی احساس ترس می کنند که کنترلی بر آن شرایط ندارند . زمانیکه این دسته افراد روی یونیت دندانپزشکی نشسته اند،  ممکن است چنین احساس کنند که نمی توانند ببینند چه چیزی در حال رخ دادن است یا نمی توانند پیش بینی کنند چه آسیبی به آنها می رسد. این امر در مورد افرادی معمول است که در زمان اضطراب احساس درماندگی می کنند.

3- خجالت

دهان بخش جدا ناپذیری از بدن است. افراد ممکن است از اینکه فردی بیگانه داخل دهان آنها را نگاه کند احساس خجالت کنند. درمانهای دندانپزشکی نیز نیاز به نزدیکی فیزیکی به دهان فرد دارد. طی یک درمان دندانپزشکی، صورت دندانپزشک ممکن است تنها چند اینچ دورتر از شما باشد. این امر ممکن است در فرد ایجاد احساس اضطراب و یا ناراحتی نماید.

4- تجربه منفی در گذشته

هر فردی که در درمان قبلی خود درد یا ناراحتی داشته باشد احتمال اینکه در ویزیت بعدی مضطرب باشد بیشتر است.

5- خشکی دهان و استرس:

استرس باعث ایجاد خشکی دهان می‌شود خشکی دهان و نبود بزاق با میزان کافی و قوام مناسب می‌تواند منجر به پوسیدگی و ایجاد مشکلات دهانی و دندانی شود. چون بزاق در ترکیبات خود حاوی مواد ضد میکروبی و ضد پوسیدگی است و با عمل شست‌وشوی خود هم می‌تواند شیوع پوسیدگی را کاهش دهد به علاوه در شرایط پر استرس ممکن است نیاز به مصرف برخی داروهای کاهش‌دهنده تپش قلب یا داروهای آرامبخش باشد. خود این داروها می‌توانند روی ترشح بزاق تأثیر کاهشی داشته باشند و پوسیدگی را افزایش دهند.

چرا دندان ها را بی حس میکنند حتما بخوانید : چرا دندان ها را بی حس میکنیم ؟

6- استرس و سایش دندان‌ها:

انواع سایش دندان (براکسیزم و کلینچینگ) اغلب در اثر عامل استرس اتفاق می‌افتد. البته عوامل متعدد دیگر (مانند انگل‌های گوارشی) هم می‌توانند عامل شیوع این موارد باشند. سایش دندانی اغلب در خواب می‌افتد و بیشتر افراد مبتلا در مورد دلیل سایش دندان‌های خود آگاهی ندارند و حتی گاهی علیرغم بروز سردردها، درد مفصل فک و به دنبال همه این موارد درد احتمالی دندان‌ها، متوجه دلیل ساییده شدن دندان‌های خود نمی‌شوند درحالی‌که تنش های روحی مهم‌ترین علت سایش دندان‌ها چه در طول روز و چه در جریان خواب افراد است.

تا چه حد استرس دارید

محدوده مشخصی برای مجزا کردن اضطراب نرمال از فوبیا وجود ندارد. هر فردی ترسها و دغدغه های خود را به روشهای متفاوتی نشان می دهد. هرچند، دندانپزشکی ترس ندارد اما اگر از دندانپزشکی میترسید، ممکن است برای غلبه بر ترسهایتان به کمک نیاز داشته باشید.

برخی از علائم ترس از دندانپزشکی عبارتند از:

1- ممکن است شب قبل از ویزیت نتوانید راحت بخوابید
2- زمانیکه در اتاق ویزیت هستید احساس کنید عصبی تر می شوید
3- زمانیکه به دندانپزشکی فکر می کنید گریه تان می گیرد. تصاویر دندانپزشکی و یا روپوش سفید دندانپزشکان در شما ایجاد اضطراب می کند
4- فکر کردن به دندانپزشکی باعث می شود از نظر فیزیکی احساس بیماری کنید
5-در طول پروسه دندانپزشکی زمانیکه در دهانتان ابزار دندانپزشکی قرار داده می شود احساس می کنید به سختی نفس می کشید

اگر مسائل شرح داده شده را تجربه کرده اید، بهتر است در مورد احساسات خود با دندانپزشکتان صحبت نمایید. او به شما کمک خواهد نمود بر این ترسها غلبه کنید. همچنین ممکن است نیاز باشد شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد.

با استرس خود خداحافظی کنید :

با پیشرفت های شگرفی که در حوزه علم دندانپزشکی انجام شده، پروسه تشخیص و درمان دندانپزشکی دستخوش تغییراتی شده است. امروزه با تکنیک های نوین و دانش روز دندانپزشکی، تشخیص دقیقتری صورت می گیرد و پروسه درمان نیز نسبت به گذشته برای بیماران راحتی بیشتری به همراه دارد. برای آنکه از اضطراب خود نسبت به مراجعه به دندانپزشکی بکاهید به نکات و توصیه های زیر توجه کنید:

۱) با ترستان مقابله کنید:

احتمالا موثرترین راهکار برای غلبه بر ترس از دندان‌پزشکی این است که با آن مقابله کنیم. پیشرفت تکنولوژی و روزآمد شدن علم دندان‌پزشکی باعث شده تا مراحل درمان یک دندان بسیار راحت‌تر از سال‌های گذشته باشد. پس خاطرات گذشته و ذهنیات قبلی خود را دور بریزید و با ترس خودتان مقابله کنید.

 استرس باعث می‌شود که همه ساله عده زیادی از مراجعه به دندانپزشک اجتناب کنند.

بدون شک دندان‌پزشکی به آن اندازه که می‌پندارید، مهیب و وحشت‌آور نیست.

۲) به علاج واقعه پیش از وقوع بیندیشید:

به طور منظم برای چکاپ به دندان‌پزشک مراجعه کنید. این کار به شما کمک می‌کند رابطه خوبی با دندان‌پزشک برقرار ‌کنید، با مواد و تجهیزات دندان‌پزشکی و اقدامات معمول در مطب آشنا ‌شوید، امکان تشخیص زودرس مشکلات دندانی برای شما فراهم و نیاز به اعمال دندانی گسترده‌تر برطرف ‌شود.

۳) دندان‌پزشک خودتان را انتخاب کنید:

انتخاب یک محیط درمانی آرام و دور از هیاهو و دندان‌پزشکی که با آرامش و بدون شتاب کار درمانی را انجام می‌دهد، به شما برای غلبه بر ترستان کمک می‌کند. رفتار گرم و دوستانه‌ کادر درمانی آرامش را در وجودتان تقویت خواهد کرد.

گاز گرفتن لب چه مشکلاتی ایجاد میکند حتما بخوانید : گاز گرفتن لب چه مشکلاتی ایجاد میکند ؟

۴) به دندان‌پزشکتان بگویید می‌ترسید:

در مورد ترس‌هایتان با دندان‌پزشک صحبت کنید. راهکارهای زیادی برای کاستن از استرس در دندان‌پزشکی وجود دارد که دندان‌پزشک می‌تواند آنها را به کار ببندد یا شما را برای انجام آنها راهنمایی کند. انتخاب نوع ماده بی‌حسی، دارودرمانی پیش از شروع کار، توضیح مراحل درمان و معرفی وسایل دندان‌پزشکی نمونه‌هایی از این موارد هستند.

۵) زمان مناسبی برای درمان انتخاب کنید:

اگر امکان دارد، ساعت و روز مناسبی را برای کار دندان‌پزشکی خود در نظر بگیرید تا تحت فشار نباشید. مثلا صبح‌ها یا روزهای پنجشنبه. در صورت امکان قرار دندان‌پزشکی را در اول روز بگذارید و شب قبل به اندازه کافی بخوابید.

۶) از کارهای ساده شروع کنید:

اگر در شرایط اورژانس و همراه با درد به دندان‌پزشک مراجعه نکرده‌اید، می‌توانید درمان دندان‌هایتان را از کارهای ساده‌تر و کم‌استرس‌تر شروع کنید تا تحمل شما برای پذیرش درمان‌ها به تدریج افزایش یابد.

۷) حواستان را از محیط پرت کنید:

شما می‌توانید با تصور کردن صحنه‌های خوشایند و آرام‌بخش ذهنتان را از آنچه در دهانتان رخ می‌دهد، جدا کنید. به مکانی فکر کنید که خاطراتی خوش از آن دارید و خودتان را تصور کنید که به آنجا رفته‌اید، بر جزییات حسی تمرکز کنید. برای مثال گرمای شن، صدای ملایم آبی که به ساحل برخورد می‌کند، آبی درخشان آسمان، یا نوازش باد روی صورتتان. خودتان را رها کنید تا تصوراتی که خلق کرده‌اید شما را با خود ببرد. هنگامی که آن مکان خوشایند را به خیال درمی‌آورید آهسته و عمیق نفس بکشید. شنیدن صدای موسیقی آرامش‌بخش می‌تواند به شما در جدا شدن از محیط کمک کند. می‌توانید از پیش تدارک یک هدفون و یک پخش‌کننده موسیقی را برای خودتان ببینید تا هنگام کار دندان‌پزشک صدای مته دندان‌پزشکی شما را آزار ندهد.

۸) بخواهید کسی شما را همراهی کند:

گاهی حضور یک نفر از اعضای خانواده یا دوستان در مطب دندان‌پزشکی می‌تواند به آرامش بیشتر شما کمک کند. به‌خصوص اگر برای کارهای سنگین و پیچیده مانند جراحی دندان‌ عقل یا عصب‌کشی به دندان‌پزشکی می‌روید.

۹) خواب و خوراکتان را تنظیم کنید:

سعی کنید شب پیش از مراجعه به دندان‌پزشکی خواب خوب و راحتی داشته باشید. خوردن غذای سبک با پروتئین بالا اثر آرام‌کننده‌ای بر شما خواهد داشت. پیش از کار دندان‌پزشکی از خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین بپرهیزید زیرا ممکن است باعث تحریک‌پذیری و عصبی شدن شما شوند. هرگز با شکم خالی به دندان‌پزشکی نروید تا کاهش قند خون باعث غش کردن شما پس از تزریق آمپول بی‌حسی نشود.

۱۰) با نظارت دندان‌پزشک دارودرمانی کنید:

اگر استرس زیادی دارید، از دندان‌پزشکتان بخواهید برای شما داروی آرام‌بخش تجویز کند.

تماس با دکتر

دکتر پیام حیاتی دندان پزشک و متخصص کاشت ایمپلنت و جراحی لثه