برای شما هم این مشکل پیش آمده است که با زخمهای سفید رنگی در دهانتان مواجه شوید. زخمهایی که بسیار دردناک هستند و چارهای جز کنار آمدن با آنها را ندارید. این زخمهای کوچک و کم عمق آفت دهان هستند علت آفت دهان ناشناخته است ولی ممکن است خودایمنی باشد. دوره آن حدود یک هفته است و اغلب پس از آن بدون درمان هم بهبود مییابد. درمان آن اغلب علامتی است و برای رفع آن بیشتر از دهانشویه یا قطره استفاده میشود.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان یک زخم دهانی در منطقه زبان، گونهها ویا لثهها میباشد. این عارضه در خانمها شایعتر است. در حدود یک پنجم زنان و مردان جامعه به آفت مبتلا میشوند. زخمهای آفتی زمانی ایجاد میشود که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام میدارد، حضور این مولکول سبب حمله لنفوسیت خواهد شد نتیجه این فرآیند پیدایش زخمهای آفتی خواهد بود. آفت در سه شکل عمده وجود دارد که شایعترین آنها آفتهای کوچک (مینور) با شیوع ۸۰٪ و آفتهای بزرگ (ماژور) با شیوع حدود ۱۰٪ و ۱۰٪ بقیه نیز به صورت تبخال شکل دیده میشود. علائم آفت محدود به دهان هستند و بیمار علائم عمومی (مانند تب) ندارد. علامت اصلی درد یا سوزش در محل آفت است. ممکن است درد با بعضی غذاها و آشامیدنیها (مانند اسیدها) تشدید شود. با بهبود زخم، درد نیز کاهش مییابد.
عامل ایجاد کننده آفت کوچک چیست؟
بدلیل شباهت این زخم ها به زخم های تبخالی و همچنین عود آنها سابقاً فکر می کردند که ممکن است ویروسی باشند. با نمونه برداری از این زخم ها و دیدن نوع ال فرم استرپتوکوک، احتمال میکروبی بودن، آن بالا گرفت ولی مشاهده گردید که این میکروبها در مخاط سالم و دیگر زخم های دهان نیز دیده می شوند. امروزه اعتقاد بر این است که آفت جزء بیماریهای سیستم ایمنی است. در بیماریهای سیستم ایمنی شناخت بافتهای آشنا از بیگانه مختل می گردد. درآفت سلولهای دفاعی بدن به قسمتی از مخاط دهان حمله ور شده و باعث زخمی شدن آن ناحیه می شوندکه گذرا بوده و خود بخود بهبود می یابد.
حتما بخوانید : موکوسل دهانی چیست ؟ |
علائم آفت دهان کدام است ؟
مهمترین نشانه آفت دهان ایجاد یک زخم سطحی روی زبان و یا در قسمت داخلی لب و گونهها میباشد. آنها میتوانند کوچک یا بزرگ باشند و دور آنها قرمز بوده و مرکزی زرد یا سفید داشته باشند. معمولاً فرد در آن واحد چار بیش از یک آفت دهانی میشود. غالباً آفتهای دهانی با حس سوزش یا خارش شروع میشوند.
برخی از آنها ممکن است متورم و دردناک باشند و بلعیدن و تکلم را مشکل کنند. آفتهای دهان 7 تا 10 روز باقی میمانند. اشکال خفیف آنها در طول 1 تا 3 هفته به طور کامل بهبود مییابند اما در مورد آفتهای دهانی شدید ممکن است تا 6 هفته زمان لازم باشد تا از بین بروند. برخی افراد بعد از اینکه آفت اول بهبود یافت دچار آفت بعدی میشوند. اکثر آفتهای دهانی بدون بر جا گذاشتن جای زخم (اسکار) به طور کامل از بین میروند.
1- آفت مینور وکوچک
80% موارد مبتلا را شامل می شود. زخم ها بین 4-2 میلی متر در لب ها، گونه ها، کف دهان و زیر زبان ایجاد می شوند. این زخم ها روی لثه ها، کام و روی زبان شایع نیست. تعداد زخم ها معمولا کم و بین 6-1 متغیر است. ضایعات طی 2-1 هفته بهبود می یابند ولی ممکن است با فواصل نامنظمی عود کند.
2- آفت ماژور یا بزرگ
10% کل موارد ابتلا را شامل می شود. زخم هایی بزرگ تا چند سانتی متر در سقف دهان (کام نرم) و بخشی از حلق که مجاور حفره دهان است (حلق دهانی) ایجاد می شوند. بسیار دردناک تر از آفت مینور است و بین 2 هفته تا 1 ماه جهت بهبود زمان نیاز دارند و غالبا جوشگاه (scar) به جا می گذارند.
3- آفت های تبخالی شکل
10% کل موارد مبتلا را شامل می شود. این فرم آفت در سنین بالاتر اتفاق می افتد و در خانم ها شایع تر است. آفت های تبخالی، دردناک با فواصل عود کم و تقریبا به طور مداوم وجود دارند. این فرم با ایجاد تاول های ریز شروع می شود که سریعا به زخم های کوچک (2 میلی متری) تبدیل خواهند شد. زخم ها بزرگتر می شوند و به یکدیگر می پیوندند و سپس 10 روز یا بیشتر طول می کشد تا بهبود یابند.
راه های درمان آفت دهان کدام است ؟
در بیشتر موارد نیاز به مراجعه به پزشک نمی باشد. آنها به خودی خود بهبود مییابند. برخی درمانهای خانگی میتوانند در تسکین درد ناشی از آفت دهانی موثر واقع شوند:
1- غذاهایی را انتخاب که نرم بوده و بلع راحتی داشته باشند مانند ماست و یا سوپ رقیق. غذاهای خود را به شکل تکهها و لقمههای کوچکی در آورده و یا آنها را پوره و له کنید.
2- مایعات خنک بنوشید. گاهی اوقات تماس مایعات با زخمهای آفت میتواند منجر به درد شود. از نی استفاده کنید تا مایعات دریافتی تماسی با آفت نداشته باشند. تکههای یخ را روی آفت نگه دارید تا زمانیکه بیحس شود.
3- با دقت مسواک بزنید طوریکه زخمها تماسی با برس مسواک نداشته باشند.
4- دهان خود را با آب نمک شستشو دهید. برای تهیه آب نمک، 1 قاشق چای خوری (5 گرم) نمک را را در یک لیوان (250 میلی لیتر) آب ولرم حل نمایید.
5- داروهای بدون نیاز به نسخه درمان کننده آفت را خریداری کرده، با استفاده از یک اسفنج نخی یا پنبه آن را 3 تا 4 بار در روز روی آفتهای دهان قرار دهید.
حتما بخوانید : انکیلوز شدن فک و دندان به چه معناست ؟ |
به دندان پزشک مراجعه کنید
دراکثر موارد مراجعه به دندان پزشک لازم نیست ولی در موارد زیر حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید:
1- اگر زخم دهانی شما بسیار وسیع است.
2- اگر زخم دهانی شما دردناک نیست.
3- اگرزخمهای دهانی شما همرا با علایم دیگری در نواحی دیگر بدن مثل زخم دستگاه تناسلی یا علایم روماتوییدی و در گیری مفاصل است حتما به پزشک یا دندانپزشک خود مراجعه کنید.