تبخال چیست ؟
تبخال دهان که به عنوان زخم سرد، تاول تب یا تبخال لبی نیز شناخته میشود یک عفونت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس است. این باعث ایجاد تاول‌های کوچک، دردناک و پر از مایع میشود.
تبخال دهان عفونتی است که باعث ایجاد تاول‌های دردناک، زخم در دهان، داخل گونه‌ها، لثه‌ها، سقف دهان، زبان و لب میشود.این وضعیت گاهی اوقات با درد عضلانی و تب همراه است. علایم تبخال معمولا در داخل و اطراف دهان ظاهر می‌شوند. زخم ممکن است در پشت گلو ایجاد شود و سبب گره‌های لنفاوی در گردن و متورم شدن آن شود.
7 علت که باعث تبخال میشود
1- تبخال در دهان به طور کلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع اول ایجاد میشود.
2- این ویروس بسیار مسری است و از طریق تماس با بزاق، مخاط یا تماس با پوست منتقل میشود.
3- حتی لمس کردن و یا به اشتراک‌گذاری چیزی که به ویروس هرپس آلوده است مانند، حوله، تیغ ریش‌تراشی، موم لب، رژ لب و … سبب ابتلا به تبخال دهان میشود.
4- این ویروس براحتی می‌تواند از طریق تماس فیزیکی با کسی که آلوده است منتقل شود.
5- تبخال دهانی همچنین می‌تواند از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شود. با‌این‌حال، این اتفاق به ندرت رخ می‌دهد چون تبخال تناسلی از طریق HSV-2 ایجاد میشود.
6- علل دیگر می‌تواند شامل، تابش بیش از حد نور خورشید بر لب‌ها، عادت ماهانه، تغییر در هورمون‌ها، استرس عاطفی، آسیب به دهان، خستگی، درمان‌های دندانپزشکی و … باشد.
7- به هرحال در برخی موارد، عوامل ایجاد تبخال ناشناخته هستند.
علائم تبخال کدامند ؟
علایم و نشانه‌هاى تبخال به این صورت است که در مرحله اول یک تاول کوچک و دردناک پر از مایع، روى یک نقطه سرخ و دردناک پوست بروز می‌کند که معمولا روى لب‌ها و نواحى داخلى دهان است. سپس درد شدید و احساس مورمور شدن به سراغ بیمار می‌آید که اغلب یکى دو روز قبل یا بعد از بروز تاول‌ها است که این علامت بسیار مهمی است. خصوصا احساس مورمور شدن و درد خفیف از علایم اولیه تبخال است که می‌تواند به عنوان یک زنگ خطر محسوب شود.
 |
حتما بخوانید : تورم سقف دهانی چیست ؟ |
اگر شخصى در این مرحله متوجه عفونت تبخال شود، با استفاده از اقدامات پیشگیرانه می‌تواند جلوى تبخال را بگیرد. معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول مى‌کشد تا تبخال برطرف شود. تبخال معمولاً روى لب‌ها ظاهر مى شود. اما گاهى روى سوراخ هاى بینى، چانه یا انگشتان دست هم دیده مى‌شود و گرچه غیرمعمول است اما ممکن است تبخال در داخل دهان هم بروز کند که در سقف قرار دارد.
علائم تبخال ممکن است تا حداکثر ۲۰ روز پس از قرارگرفتن در معرض ویروس ظاهر نشود و معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول مى‌کشد. تاول ها شکل مى‌گیرند، مى‌ترکند و ترشح مى‌کنند. سپس کبره زردرنگى تشکیل مى شود و نهایتاً با ریختن آن پوست صورتى رنگى در زیر ظاهر مى‌شود و تبخال بدون گذاشتن جا بهبود مى یابد.
8 نکته طلایی که برای بهبود باید رعایت کنید
1- از مواد غذایی شور و اسیدی پرهیز کنید.
2- غذایی بخورید که خنک شده و جویدن آن راحت است.
3- برای جلوگیری از چسبیدن لب‌ها به یکدیگر از موم لب استفاده کنید.
4- تا زمانی که زخم‌ها به طور کامل بهبود نیافته‌اند، از برخورد آن با سایر نقاط خودداری کنید .
5- همچنین از بوسیدن اشخاصی که به تبخال مبتلا هستند خودداری کنید.
6- مالیدن کرم ضدآفتاب بر روی لب‌ها از آنها در برابر خورشید حفاظت می‌کند.
7- از استفاده وسایل مربوط به افراد آلوده مانند رژ لب، موم لب، کرم‌ها، نی، کارد و چنگال و حتی لیوان آب خودداری کنید.
8- اگر چه انتقال تبخال از مادر به نوزاد بسیار نادر است اما اگر شما یک زن باردار هستید با پزشک خود در مورد تبخال مشورت کنید.
اگر زخمى روى بافت هاى نرم درون دهانتان ظاهر شود ممکن است آفت باشد ولى مطمئناً تبخال نیست.
تبخال‌هاى خطرناک
بعضى مواقع به دلیل بى‌اعتنایى بیمار، تبخال گسترش می‌یابد و عفونت شدید به آن اضافه میشود. در این موارد زخم‌هاى تبخالى علاوه بر اینکه تمام نواحى لب را می‌گیرند، به داخل دهان هم سرایت می‌کنند. در این موارد التهاب لثه‌ها از وخیم‌ترین وقایعى است که خود را نشان می‌دهد. تمام لثه‌ها خصوصا نواحى داخلى لثه‌ها ورم می‌کنند و حالت آبسه دهانى به خود می‌گیرند و بیمار قادر نیست که حتى لقمه‌اى غذا بخورد. شرایط بیمار روزبه‌روز وخیم‌تر میشود و باید سریعا اقدامات درمانى در مورد وى انجام شود.
تبخال و دندانپزشکی
انجام درمان های دندانپزشکی برای بیمارانی که دچار تبخال هستند ممنوع است و درمان باید تا زمان برطرف شدن زخم به تعویق بیفتد. علت این مسئله احتمال پخش شدن ویروس در هوا و آلوده کردن محیط و خود بیمار و کادر پزشکی است، بنابراین اگر تبخال می زنید وقتی به دندانپزشک مراجعه کردید این را ذکر کرده و به دندانپزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر دچار تبخال شدید و همان وقت قرار بود تحت درمان های دندانپزشکی قرار بگیرید حتماً به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
چگونه تبخال را درمان کنیم
1- برای درمان تبخال، مصرف لبنیات و سیب زمینی به دلیل دارا بودن لیزین باید افزایش یابد و از خوردن شکلات، کاکائو، غلات، بادام زمینی و ژله خودداری کنید.
2- کمپرس یخ می تواند به کاهش التهاب و ورم تبخال کمک کند، اما قرار گرفتن در معرض باد و آفتاب بهبودی تبخال را به تاخیر می اندازد.
3- استفاده از کرم ضد ویروس آسیکلوویر و قرار دادن لایه نازکی از آن با استفاده ازگوش پاک کن بر روی تبخال هر شش ساعت دوره تبخال را کوتاه نمی کند ، اما ریزش ویروس را از روی زخم افزایش می دهد، بنابراین در بهبود آن موثر است.
 |
حتما بخوانید : موکوسل دهانی چیست ؟ |
4- پزشکان اغلب برای خشک نمودن تبخال ژل “بنزوئیل پروکسید ” را نیز تجویز می کنند که می توان روزی سه بار از آن استفاده کرد.
5- در هر صورت استفاده مکرر از پماد آسیکلوویر در این مرحله می‌تواند سیر تبخال را کند نماید و ریزش ویروس را از سطح ضایعه به دیگر مناطق کاهش دهد.
6- در مدت عفونت از غذاهاى مایع و ولرم استفاده کنید تا لب‌ها و نواحى مبتلا تحریک نشوند و زخم انتشار پیدا نکند.
7- سطح لب‌ها را با کرم‌هاى مخصوص که معمولا کرم ویتامینه A است، مرطوب و نرم نگه دارید تا لب‌ها دچار خشکى نشوند و تبخال، عفونى نشود.
8- در صورت به کار بردن همه این اقدامات، اگر احساس کردید بهبودى حاصل نمی‌شود سریعا به یک پزشک متخصص دهان و دندان یا یک دندانپزشک برای معالجه خودتان مراجعه کنید.
عوارض تبخال کدام است ؟
1- تبخال مسرى است. ویروس تبخال مى‌تواند از طریق پوست با پوست از شخصى به شخص دیگر منتقل شود.
2- ویروس “هرپس سیمپلکس” مى تواند حتى زمانى که تاول‌ها ظاهر نشده‌اند مسرى باشد، اما بیشترین خطر عفونت در زمانى است که تاول ها ظاهر مى‌شوند تا زمانى که آنها کاملاً خشک مى‌شوند و کبره مى‌بندند.
3- اگر به تبخال مبتلا هستید، از تماس با نوزادان، افراد مبتلا به اگزما (التهاب پوستى ناشى از آلرژى) یا افراد دچار اختلال دستگاه ایمنى مثل مبتلایان به سرطان، ایدز یا گیرنده پیوند عضو خوددارى کنید.
4- عفونت تبخالى چشم که باعث ایجاد جوشگاه بر روى قرنیه مى شود یکى از علل مهم کورى است. این عارضه نیاز به مداخله فورى پزشکى دارد.
