شاید کمتر کسی را بتوان یافت که در طول شبانه روز مسواک نمی زند ولی روش صحیح مسواک زدن را اکثر مردم نمی دانند. مسواک زدن صحیح شامل برادشتن کامل رسوبات مواد غذایی از روی دندانها و زبان می باشد به نحوی که از ایجاد و گسترش میکرو ارگانیسم ها جلوگیری کند. همچنین مسواک زدن صحیح پروتئین های موجود در بزاق دهان و میکروب های دهان را از بین می برد.
بهداشت و نگهداری صحیح مسواک نیز از اهمین بالایی برخوردار است چرا که میکروب ها می توانند به راحتی از مسواک به دهان راه پیدا کنند و عدم نگه داری صحیح مسواک می تواند این وسیله ی ضروری را به سوپر مارکتی از بیماری ها تبدیل کند.
چرا مسواک بزنیم ؟
دهان، محیطی است که به طور طبیعی تعداد بی شماری باکتری در آن وجود دارد اگر دندان ها تمیز نشود یک لایه ی چسبناک و بدون رنگ از باکتری ها که به صورت یک رسوب نرم می باشد بر روی سطح دندان ها تجمع می کنند که به آن پلاک میکروبی گویند و فقط توسط شست و شوی مکانیکی و به کمک مسواک به راحتی کنده می شود .
اگر این پلاک حذف نشود با تبدیل کردن قند ها به اسید باعث پوسیدگی دندان ها میشود و با معدنی شدن پلاک میکروبی در اثر رسوب مواد معدنی موجود در بزاق در آن سخت شده و جرم ایجاد می کند و محکم به سطح دندان می چسبد که با مسواک هم پاک نمی شود که این جرم مشکلات لثه را به وجود می آوردبه این نکته توجه داشته باشید یک گرم پلاک خشک دارای 200 میلیارد باکتری است. فراموش نکنید بر خلاف عقیده بعضی که تصور می کنند قرقره با آب و نمک و یا خوردن مواد غذایی سفت نظیر سیب میتواند پلاک را از بین ببرد چنین مسئله ای صحیح نیست.
چگونه مسواک بزنیم ؟
برای صحیح مسواک زدن باید از نظم خاصی پیروی کنیم و هیچ منطقه ای از دهان را جا نگذاریم. یک روش ساده و در عین حال موثر این است که ابتدا مسواک را خیس نموده و به اندازه یک نخود، خمیر دندان را روی آن قرار دهیم. دسته مسواک را در کف دست قرار داده و با دهان باز همیشه از یک سمت (بطور قراردادی از سطح بیرونی سمت راست فک بالا) مسواک زدن را شروع نماییم.
به این ترتیب که موهای مسواک را افقی با زاویه ۴۵ درجه مایل روی سطح دندان و لثه آخرین دندان آسیای بزرگ راست بالا قرار داده، بطوریکه موهای وسط مسواک در قسمت طوق دندان قرار گرفته و یک حرکت لرزش آرام و کم دامنه به دستمان می دهیم تا موهای وسط مسواک درون شیار لثه قرار گیرد و بعد با حرکت به سمت سطح جونده دندان و چرخش به سمت آن، مسواک می نماییم.
این حرکت را ۷ تا ۸ بار تکرار کرده و بعد دو دندان جلوتر را مسواک می نماییم و تا سمت مقابل (سمت چپ بالا) سطح بیرونی دندان ها مسواک می گردد و از همان سمت (چپ بالا) مسواک زدن سطح داخلی دندان ها را به روش فوق شروع می نماییم و تا انتهای سمت راست مسواک می زنیم. بعد سطح جونده روی دندان ها را با حرکت جلو و عقب مسواک می کنیم و سپس این عمل را برای دندان های فک پایین تکرار می نماییم.
برای مسواک زدن سطح داخلی دندان های جلویی چون نمی توان مسواک را بطور افقی قرار داد، باید مسواک را به شکل قلم در دست گرفته و بطور عمودی عمل مسواک زدن را انجام دهیم. در آخر سطح زبان هم باید مسواک شود.
 |
حتما بخوانید : نگهداری صحیح از مسواک چگونه است ؟ |
چه مسواکی را انتخاب کنیم ؟
از یک مسواک با موی نایلونی نرم استفاده کنید. این مسواک می بایست قادر باشد به خوبی جرم های روی و بین دندان را از بین ببرید و این در حالی باشد که به لثه های شما آسیبی وارد نکند و همچنین مینای دندان شما را هم با موی خشن وزبر از بین نبرد. مسواک استاندارد همچنین می بایست در دستان شما به راحتی قرار بگیرند و ارگونومی خوبی داشته باشند.
در قسمت سر مسواک هم سایز و اندازه می بایست به گونه ای باشد که به راحتی بتوان آن را در قسمت های مختلف دهان قرار داد مخصوصا برای تمیز کردن دندان های آسیاب عقب. اگر مسواک به راحتی در دست قرار نمی گیرد یا لثه شما را اذیت می کند و یا به راحتی در فضای انتهای دهان جا نمی شود پس از مسواک استاندارد استفاده نمی کنید.
مسواک های برقی هم گزینه مناسبی به شمار می روند که شاید مخصوصا در مورد تنبل ها مشوقی باشد برای مسواک زدن همه روزه. پس در مجموع تفاوت آنچنانی در رابطه با مسواک های برقی و دستی وجود ندارد.
مسواک برقی چیست ؟
نوعی از مسواک است که با حرکات نوسانی جلو-عقب و یا نوسانات چرخشی ( در جهت عقربه های ساعت و خلاف جهت عقربه های ساعت) دندانها را تمیز میکند. دو نوع مسواک برقی وجود دارد : سونیک (sonic) و اولتراسونیک( ultrasonic).
در مسواک برقی های سونیک برای حرکت موهای مسواک یک موتور تعبیه شده و در نوع اولتراسونیک با کمک یک کریستال پیزوالکتریک حرکت موهای مسواک اتفاق میفتد.
از لحاظ نوع حرکت سر مسواک برقی، دو نوع ویبراتور و چرخشی نوسانی وجود دارد که تکنیک مسواک زدن با نوع ویبراتور همانند مسواک دستی است اما در نوع نوسانی چرخشی فقط کافی است مسواک برقی را از دندانی به دندان دیگر ببرید.
چگونه از مسواک برقی استفاده کنیم ؟
برای مسواک زدن با مسواک برقی نیز مثل مسواک دستی باید 2 دقیقه وقت صرف کرد. نحوه عملکرد مسواک برقی با مسواک دستی معمولی متفاوت است ولیهنگام استفاده از مسواک برقی نکات زیر را به خاطر بسپارید
1-از رسیدن برس مسواک برقی به تمام دندان ها مطمئن شوید تا دندانهایتان به طور ایده آل تمیز شوند.
2- هنگام مسواک زدن برس مسواک را از دندانی به دندان دیگر هدایت نمائید.
3- برای چند ثانیه برس مسواک را روی دندان نگه دارید ، بعد به سمت دندان دیگر ببرید.
4- از حرکت رفت و برگشت مسواک و فشار آوردن آن روی دندان ها خودداری نمائید.
5- مسواک زدن را از سطوح خارجی دندان ها شروع کرده ،سپس سطوح داخلی و در آخر سطوح جونده را تمیز کنید. پشت دندان های عقبی را فراموش نکنید.
6- هنگامی که بریستلها از حالت اولیه خود خواست خارج شود سر مسواک را تعویض کنید بعضی مسواکها شاخصی برای زمان تعویض دارند که یک زنگ خبر است زمانی که رنگ قسمت ایندیکاتور تا نیمه کمرنگ شد سر مسواک باید تعویض شود.
انواع مسواک برقی
1- مسواک برقی سونیک
در این انواع مسواک برقی معمولا حرکت بصورت ویبره است . بیشتر مسواک برقی های مدرن از برندهای معروف مثل مسواک برقی اورال بی ( oral b) یا مسواک برقی سونیکار (sonicare) در این دسته اند.این دسته از مسواک های برقی تاکید بر تمیز کردن دندان از طریق جارو کردن سطح دندان دارند. دامنه حرکت سر این دست مسواک برقی ها وسیع است.
2- مسواک برقی اولتراسونیک
این دست مسواک برقی ها از امواج اولتراسونیک جهت تمیز کردن دندانها استفاده میکنند. این مسواکهای برقی نیز از ویبره و لرزش سر اما با دامنه حرکت کوتاه استفاده می کنند. این نوع حرکت در سر مسواک برقی باعث شکستن زنجیره های باکتریایی پلاک دندانی و از بین بردن پلاکهای دندانی تا ۵ میلیمتر زیر خط لثه میشوند. بعضی مسواکهای برقی مثل emmi-dent تنها از حرکتهای اولتراسونیک بهره می گیرند اما بقیه مسواکهای برقی مثل ultero و megasonex از هر دو نوع حرکت سونیک و اولتراسونیک بهره میبرند.
در خرید مسواک برقی باید دقت کنید که اکثر برندها مدعی هستند اولتراسونیک هستند اما دامنه امواج مسواک برقی های اولتراسونیک ماورای صوت است یعنی ۱.۶ مگاهرتز. در حالی که مسواکهای سونیک در طول موجی در محدوده امواج صوتی ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز حرکت می کنند.
 |
حتما بخوانید : عکس CBCT چیست ؟ |
برای مسواک زدن خود وقت بگذارید
برای مسواک زدن بایستی زمانی در حدود ۲ دقیقه را در نظر بگیرید. دهانتان را به چهار قسمت تقسیم کنید و به هر قسمت ۳۰ ثانیه زمان اختصاص دهید. اگر دو دقیقه زیاد به نظر می‌رسد، ام‌پی‌تری پلیر را با موزیک دوست‌داشتنی‌تان روشن کنید تا زمان زودتر برای‌تان بگذرد.
بیشتر از ۳ بار در روز مسواک نزنید که نتیجه‌ی عکس خواهید گرفت و به مینای دندان صدمه خواهید زد. بهتر است یک بار در طول روز و یک بار درست قبل از خوابیدن مسواک بزنید.
بهداشت مسواک هم مهم است
آخرین کاری که شما باید انجام دهید، ایجاد ژینژیویت با باکتریها و ذرات غذایی است که بر روی مسواکتان باقی مانده است. همواره مسواک خود را با آب دقیق آبکشی نماییدو انگشت خود را بر روی موهای مسواک گذاشته و به بالا و پایین حرکت دهید تا هرگونه ذرات غذایی که از آخرین بار مسواک زدن به جا مانده است، پاک شود. مسواک خود را به صورت مستقیم در جایی قرار دهید که موهای آن امکان خشک شدن داشته باشند. مسواک را در دهانشویه کلرهگزیدین شناور کنید تا جرم ها از بین بروند.
مسواک خود را هر ۳ ماه یا بیشتر در مواقعی که موهای مسواک ساییده شدند، عوض کنید. هنگامی که موهای مسواک ساییده شوند، مسواک نمی‌تواند به خوبی دندانها را تمیز کند. اگر شما مسواک بین دندانی دارید، شما میتوانید سر مسواک را عوض کنید.
نکات طلایی در مورد مسواک زدن
1- بعضی از مسواک ها پرزهای هوشمندی دارند زمانی ک تا نیمه کم رنگ شوند زمان تعویض مسواک را نشان می دهد که باید مسواک عوض شود.
2- پس از سرما خوردگی و گلو درد و یا سینوزیت مسواک خود را دور انداخته از مسواک جدید استفاده کنید. تجمع میکروب ها بر روی موهای مسواک می تواند موجب بازگشت بیماری شود.
3- در بیماران مبتلا به مشکلات خاص پزشکی هر یک تا سه هفته مسواک را عوض کنید.
4- در تعویض مسواک خود وسواس به خرج دهید. براساس تحقیقات مسواک نو در مقایسه با مسواکی که سه ماه مصرف شده سی درصد بیشتر پلاک میکروبی و لایه های رسوبی باقی مانده از مواد غذایی را از روی دندان ها پاک میکند.
5- حداقل زمان مسواک زدن یک دقیقه است ولی زمان موثر و معمول که محققین پیشنهاد می کنند 2 دقیقه است. تحقیقات نشان داده آنها که 3 دقیقه مسواک میزنند 26 درصد بیشتر پلاک دندانی نسبت به افرادی که 2 دقیقه مسواک می زنند حذف می کنند.
6- زمان مسواک زدن 2 تا 3 دقیقه کفایت می کند زیاد مسواک زدن باعث تحلیل لثه می شود.
7- بیش از 4 بار مسواک زدن در روز ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد مسواک زدن بیش از حد میتواند لثه و ریشه های دندان را تحریک کند.
8- مسواک زدن شدید نیز به مینای دندان آسیب می زند پس فراموش نکنید به آرامی برای 2 تا 3 دقیقه مسواک کنید.
9- پس از نوشیدن نوشابه یا آب میوه های اسیدی مانند آب پرتقال، ۴۵ دقیقه صبر کنید و پس از آن مسواک بزنید. نوشابه و آب میوه ها اسیدی را بر روی دندان ها باقی می گذارند، بنابراین مسواک زدن بلافاصله پس از خوردن آن ها واقعا به مینای دندان صدمه می زند.
10- اگر لثه ها براحتی خونریزی می کنند، این مسئله می تواند نشانه التهاب لثه باشد. به دندانپزشک مراجعه کنید. التهاب لثه یک مسئله جدی است که نه تنها منجر به از دست دادن دندان ها و بوی بد دهان می شود بلکه باعث عفونت دریچه های قلب می شود. اگر لثه ها خونریزی می کنند، مسواک زدن را ترک نکنید بلکه از یک مسواک نرم تر استفاده کنید.
