آبسه دندان چیست؟

آسیب دیدگی دندان، وجود حفره پرچرکی که در داخل یا اطراف ریشه دندان تشکیل می شود و یا بیماری لثه می توانند منجر به آبسه دندان شوند.آبسه معمولا بدنبال پوسیدگی دندان ایجاد می شود که بتدریج مینا و عاج را تخریب کرده و به میکروب ها اجازه تهاجم به مغز دندان (پالپ) را می دهد و گاها ممکن است آبسه دندان تشکیل شود.

اگر یک حفره در دندان درمان نشود، بخش داخلی دندان (پالپ دندان) می تواند ملتهب و عفونی شود. در این حالت باکتری ها می توانند در بافت های اطراف دندان گسترش یافته و منجر به آبسه دندان شوند.

بیماری لثه باعث می شود که لثه از دندان جدا شده و از آن فاصله بگیرد. چنانچه غذا در این فاصله های بین لثه و دندان نفوذ کند و در آنجا بماند، باکتری ها فرصت رشد پیدا کرده و موجب آبسه دندان می شوند. آبسه دندان به مرور زمان می تواند منجر به تحلیل رفتن استخوان اطراف دندان شود.

علائم آبسه دندان چیست؟

دندان دردِ ضربان‌دار، علامت شایع دندان آبسه کرده است. دیگر علائم عبارتند از درد به هنگام جویدن غذا، افزایش حساسیت به غذا و نوشیدنی سرد یا گرم، تغییر در حس چشایی، بوی بد دهان، تورم گونه، لثه قرمز و دردناک، مشکل در باز نمودن دهان، مشکل در بلع غذا، غدد لنفاوی متورم زیر فک، تب و ناراحتی عمومی.

اگر برای درمان آبسه دندان اقدامی صورت نگیرد، عفونت ممکن است به استخوان پشتیبان دندان رسیده و عوارض شدید تهدید کننده زندگی را منجر شود. حتی اگر آبسه پاره شده و درد کاهش بیابد، هنوز هم نیاز به دندانپزشک دارید.

عوارض آبسه دندان

  • آبسه دندان بدون درمان دندانپزشکی، بهبود نمی یابد.
  • اگر آبسه دندان پاره شود، درد دندان خیلی کم می شود، ولی همچنان نیاز به درمان دندانپزشکی دارد.
  • اگر چرک آبسه دندان خالی نشود، عفونت به سمت فک و سایر قسمت های سر و گردن میرود. حتی ممکن است فرد دچار عفونت خون شود که عفونتی کشنده است و در تمام بدن پخش می شود.
  • اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد و آبسه دندان خود را با مراجعه به دندانپزشک درمان نکنید، خطر ابتلای شما به عفونت گسترده بدن بیشتر از بقیه است.
تبخال چیست حتما بخوانید : علل تبخال و راه های پیشگیری از آن

تفاوت کیست و آبسه چیست؟

بسیاری از بیماران تفاوت کیست و آبسه را نمی دانند و آنها را با هم اشتباه می گیرند. از طرف دیگر، بسیاری از دندانپزشکان هم از توضیح واضح تفاوت طبقه بندی کیست و آبسه و ارتباط این دو با هم خودداری می کنند. بیماران همیشه این سوال را دارند که آیا کیست و آبسه یکی هستند و اگر نه، آیا آبسه می تواند منجر به کیست شود یا نه؟

کیست و آبسه هر دو توده ای از بافت خوش خیم هستند که با مایع یا چرک پر شده اند اما کیست و آبسه ۲ مقوله کاملا جدا از هم هستند.

آبسه یک تعریف کلینیکی دارد که به تورم، وجود چرک و علت عفونی وابسته است اما کیست تعریف کلینیکی مشخص ندارد و یک یافته میکروسکوپی محسوب می شود. یعنی دندانپزشک با معاینه، مشاهده و حتی عکس های رادیوگرافی معمول، قطعیتی در مورد وجود کیست مطرح نمی کند بلکه پاتولوژیست بعد از خارج کردن و زیر میکروسکوپ قرار دادن آن در موردش اظهارنظر می کند.

هدف از درمان آبسه دندان، برطرف کردن عفونت و چرک دندان است.

اقدامات درمانی برای آبسه دندان چیست؟

اگر تا مراجعه به دندانپزشک تاخیر وجود دارد مصرف مسکن ها از قبیل استامینوفن، ایبوپروفن ممکن است کمک کننده باشد. شستشوی دهان با آب نمک ولرم نیز به تسکین درد و ترکیدن ابسه دندان کمک می کند. اگر آبسه دندان بترکد بایستی برای خارج کردن چرک، دهان را با آب نمک ولرم زیاد بشویید.

درمان آبسه دندان

هدف از درمان آبسه دندان، برطرف کردن عفونت و چرک دندان است. آبسه بر اثر عفونت یک (یا چند) دندان ایجاد می شود. با درمان کانال های ریشه دندان یا خارج کردن دندان، عفونت دندان درمان خواهد شد.به همین منظور، دندانپزشک از روش های زیر برای درمان آبسه استفاده می کند:

  • دندانپزشک یک برش کوچک روی آبسه دندان ایجاد می کند تا چرک آن خالی شود. سپس با محلول سرم فیزیولوژی آن را شستشو می دهد.
  • یکی دیگر از راههای درمان آبسه دندان عصب کشی است. این کار باعث رفع عفونت دندان می شود و دندان را حفظ می کند. برای این کار، دندانپزشک دندان شما را می تراشد و بافت داخل دندان (پالپ) را بر می دارد و چرک آبسه دندان را خارج می کند. سپس دندان را پُر می کند و برای استحکام دندان به خصوص برای دندان آسیاب، روی دندان را با یک تاج می پوشاند. اگر به طور مناسب و صحیح از این دندان ترمیم شده مراقبت کنید، می توانید برای تمام عمر آن را داشته باشید.
  • اگر دندانپزشک نتواند آبسه دندان را درمان کند و دندان دچار آبسه را نگه دارد، آن را می کشد و چرک آبسه را خارج می کند تا عفونت برطرف شود و در بدن پخش نگردد.
  • تجویز آنتی بیوتیک برای درمان آبسه دندان: اگر عفونت و چرک آبسه دندان به سایر قسمت ها مثل فک صورت رسیده باشد، دندانپزشک داروی آنتی بیوتیک برای فرد تجویز می کند تا از انتشار بیشتر عفونت جلوگیری کند.
بیماری پریودنتال حتما بخوانید : پریودنتال و بیماری های لثه را بشناسید

جلوگیری از آبسه دندان

جلوگیری از پوسیدگی دندان برای پیشگیری از آبسه دندان ضروری است. از دندان های خود به نحو احسن مراقبت کنید تا از پوسیدگی آن ها و ابتلا به آبسه دندان جلوگیری شود:

  • برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و ابتلا به آبسه دندان حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید.
  • برای جلوگیری از پوسیدگی و آبسه دندان، بعد از خوردن غذا و هر نوع خوراکی، نخ دندان بکشید.
  • هر سه تا چهار ماه یک بار و یا هر وقت که پرزهای مسواک شما خراب شدند، مسواک خود را عوض کنید.
  • برای پیشگیری از پوسیدگی و آبسه دندان تغذیه سالم داشته باشید و مصرف مواد غذایی شیرین و تنقلات را کاهش دهید.
  • برای بررسی سلامت دندان های خود و تمیز کردن تخصصی آن ها، هر چند مدت یک بار برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
  • برای جلوگیری از ابتلا به پوسیدگی، آبسه دندان و افزایش مقاومت دندان ها، از دهانشویه های ضدعفونی کننده یا فلوراید دار استفاده کنی

آیا تورم و درد بعد از عصب کشی آبسه عفونی است؟

بعد از عصب کشی ممکن است تورم و درد شدیدی داشته باشید. حالتی مانند آبسه های عفونی که بیماران را نگران می کند که نکند دچار عفونت خطرناکی شده اند. این تورم ها در بیشتر موارد علت التهابی دارند و نه عفونی. نگرانی در مورد آنها بی مورد است چون علت عفوت (دندان) درمان شده است. اگر بعد از درمان عصب کشی با تورم و درد غیر منتشر بدون تب، بی حالی و علائمی مانند سرماخوردگی مواجه شدید، آبسه عفونی وجود ندارد و نباید در مورد خطرات آبسه نگران باشید.

 

متخصص بیماری های دهان و دندان