لثه سالم

لثه سالم و چگونگی حفظ و نگهداری لثه از جمله اقداماتی است که تمام دندانپزشکان به آن تاکید دارند . لثه حکم نگهدارنده و محافظ دندانها را دارد و جلوگیری از تحلیل رفتن آن باعث حفظ و سلامت ریشه دندانها میشود .لثه‌های سالم دارای خصوصیات و رنگ منحصر بفردی هستند، بطوری که برخی از بیماری‌ها را می‌توان با بررسی لثه‌ها تشخیص داد.

لثه را بشناسید ؟

لثه (Gums) بافتی است که در غشاء مخاطی و بالای آرواره درون دهان قرار گرفته است . رنگ لثه سالم باید حتما صورتی باشد و اگر  لثه‌ای رنگ صورتی به سمت قرمز پررنگ یا بنفش داشته باشد، نشان‌دهنده این است که لثه دچار مشکل شده است. حتی اگر لثه از رنگ طبیعی‌اش کم‌رنگ‌تر شود بازهم نشان‌دهنده مشکل است که در اغلب موارد نشانه کم‌خونی در افراد است.

لثه سالم چه ویژگی هایی دارد ؟

با چند نشانه ساده میتوان به طور حدودی مشخص کرد که آیا لثه سالم است یا حیر . ولی فراموش نکنید برای مشخص شدن آن بطور دقیق لازم است که حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا وضعیت لثه شما را بررسی و وضعیت آن ار مشخص کند . نشانه هایی که گفتیم عبارتند از :

1- رنگ لثه :

رنگ لثه سالم ، صورتی روشن می‌باشد. البته رنگ لثه وابسته به‌ نژاد و رنگ پوست نیز می‌باشد بطوری که در پوست‌های تیره‌تر ممکن است رگه‌هایی از رنگ قهوه‌ای در لثه دیده شود. رنگ صورتی روشن بیانگر جریان خون مناسب می‌باشد در صورتیکه جریان خون از اندازه طبیعی زیاد‌تر شود رنگ صورتی به سمت قرمز تغییر رنگ می‌یابد.

2- قوام لثه :

قوام لثه سالم در حالت طبیعی محکم می‌باشد و در عین حال خاصیت ارتجاعی دارد بطوریکه با فشار ملایم نوک انگشت بر روی لثه فرورفتگی مختصری در آن ایجاد می‌شود که با برداشتن انگشت، فرورفتگی ایجاد شده از بین رفته ولثه به حالت طبیعی برمی گردد بدون اینکه خونریزی ایجاد شده باشد.

3- نمای لثه :

نمای طبیعی لثه حالت دانه دانه یا پوست پرتقالی است . در آغاز بیماری‌های لثه با تغییر میزان مایع میان بافتی، نمای پوست پرتقالی بتدریج از بین رفته وحالت صاف و نازک ایجاد می‌شود. در این حالت حتما باید به دندانپزشک مراجعه و قبل از پیشرفت این بیماری اقدام به درمانهای لازم آن کنید .

4- شکل لثه :

شکل لثه به خصوص یک لثه سالم از برجستگی‌های ریشه و ناحیه گردنی دندان طبعیت می‌کند، بطوری که درنواحی که ریشه برجسته تر شده، لثه نیز برجسته‌تر می‌گردد. درحاشیه دندان، لثه حالت کنگره دارد. لبه کنگره‌ای لثه حالت نازک و لبه چاقویی داشته و به ملایمت برروی دندان قرار می گیرد.

5- سایرخصوصیات

علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد که هر کدام نشانه ای از سلامت لثه ها بودند ، یک لثه سالم نباید هیچ ناحیه قرمز داشته باشد، همچنین یک لثه سالم هیچگونه تورم و التهابی ندارد، و در نهایت یک لثه سالم هیچ درد و ناراحتی ندارد.

علل و عواملی که باعث خارش لثه میشود حتما بخوانید : خارش لثه چه علتهایی دارد ؟

چرا لثه سالم بیمار میشود ؟

وقتی پلاک میکروبی در کنار لثه باقی بماند با ترشح مواد سمی به لثه آسیب می رساند. هرچه پلاک مدت طولانی تری بر روی دندانها بماند،‌ مواد سمی بیشتری ترشح شده و آسیب به لثه بیشتر خواهد شد. بتدریج با رسوب مواد معدنی در پلاک، جنس پلاک سخت تر شده و به صورت لایه آهکی سختی به دندان می چسبد. به این لایه آهکی که به رنگ سفید، زرد یا قهوه ای رنگ می باشد جرم گویند. جرم پس از تشکیل به دلیل سطح خشن و ناصافی که دارد باعث تجمع بیشتر پلاک بر روی دندانها شده و بیماری لثه را شدید تر می کند.

علائم لثه‌های ناسالم

از علائم لثه‌های ناسالم که نباید نادیده گرفته شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان دچار خونریزی می‌شوند.
  • آن‌ها به رنگ قرمز و متورم هستند.
  • ارتفاع آن‌ها کاهش یافته و بخش بیشتری از دندان‌ها نمایان شده اند.
  • هنگام مسواک زدن، استفاده از نخ دندان یا مصرف هر چیز گرم یا سرد دچار درد و ناراحتی می‌شوند.

خبر خوب این است که ورم لثه، اولین مرحله بیماری لثه، یکی از معدود مواردی است که شما می‌توانید شرایط آن را تغییر دهید و همچنان یک وضعیت قابل بازگشت محسوب می‌شود. اما هنگامی که ورم لثه به پریودنتیت تبدیل می‌شود، باکتری‌ها زیر خط لثه گسترش می‌یابند و می‌توانند حتی استخوان را تحت تاثیر قرار دهند، که ممکن است در نهایت به از دست دادن دندان منجر شود.

برای داشتن یک لثه سالم چه کاری باید انجام داد

با توجه به این که چه میزان استخوان از دست رفته است، پریودنتیت می‌تواند خفیف، متوسط، یا شدید باشد.

سرعت گسترش عفونت لثه

التهاب لثه در مراحل اولیه قابل دید نیست. خیلی از افراد ممکن است بهداشت دهان و دندان‏شان را به‌ درستی رعایت نکنند و معتقد باشند این عملکرد تا به حال آسیبی به دندان یا لثه‌شان وارد نکرده است. این مشکل در مراحل اولیه بدون علامت است و زمان می‌برد تا خودش را نشان دهد، اما زمانی که نمایان می‌شود وضعیت جالبی به‌همراه ندارد. در این وضعیت، جرم از بافت لثه عبور می‌کند و به استخوان لثه می‌رسد.

در این حالت خیلی از افراد فکر می‌کنند که باید درد داشته باشند یا با علامتی همراه باشد که فرد را متوجه خود کند، درصورتی که در این شرایط خبری از درد و علامت نیست و تنها اتفاقی که در این مرحله می‌افتد خورده شدن استخوان براثر عفونت است.استخوان به مرور زمان بر اثر عفونت درمان نشده، تحلیل می‌رود تا جایی که بعد از مدتی دندان‌ها لق می‌شوند.

شاید این جمله را از افراد مسن شنیده باشید که می‌گویند «دندان‌هایم سالم بودند، اما به‌طور ناگهانی لق و کنده شدند.» همیشه این نکته را به‌یاد داشته باشید که دندان‌ها بی‌دلیل و بدون هیچ اتفاقی لق نمی‌شوند، مگر اینکه پای یک مشکل مثل ضربه خوردن یا عفونت پیشرفته لثه در میان باشد. همچنین یکی دیگر از علائم التهاب لثه در مرحله پیشرفته، فاصله افتادن بین دندان‌هاست. درمان این عفونت‌های شدید بسیار مشکل، وقت‌گیر و هزینه‌بردار است.

پلاک دندان چیست ؟ حتما بخوانید : پلاک دندان چه مشکلاتی ایجاد میکند

پیشگیری و درمان بیماری لثه

یک اصل مهم در دندانپزشکی که همیشه باید آن را رعایت کرد این است که پیشگیری بهتر از درمان است . به همین منظور برای حفظ سلامت لثه لازم است نکات بهداشتی را به دقت رعایت کنید .

1- مسواک زدن

مسواک کردن مرتب و به روش صحیح،‌ همانگونه که باعث سلامت دندانها می شود ،‌ سلامت لثه ها را نیز تأمین می کند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خون ریزی از آن در هنگام مسواک کردن،‌ استفاده از مسواک را ترک می کنند،‌باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی بادقت و توجه بیشتری انجام داد.  حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را ببیشتر کرد.

2- نخ دندان

 استفاده از نخ دندان در سلامت لثه ها بسیار مفید است زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان،‌به سالم ماندن لثه ها کمک می کند.

3- دهانشویه

استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثه ها نیز مؤثر می باشد.

4- جرم گیری

اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندانها جرم گیری شوند. برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر می دانند . ولی برخلاف تصور آنها،‌جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه با برداشتن مواد خشن و پلک میکروبی از سطح دندان ، به سلامت لثه ها نیز کمک می کند.

فراموش نکنید

برای داشتن دندان های سالم و همچنین داشتن یک لثه سالم لازم است ، حداقل هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کند. چرا که بسیاری از بیماری‌های لثه فقط توسط دندانپزشک قابل تشخیص بوده و مورد درمان قرار می‌گیرند. همچنین مراجعه به دندانپزشک باعث جلوگیری از بروز مشکلاتی از جمله بیماری‌های لثه، التهاب و پوسیدگی می‌شود. باز هم تکرار میکنم که پیشگیری بهتر از درمان است . پیگشیری و رعایت بهداشت دهان و دندان باعث خواهد شد تا از عفونت های لثه و بیماری های دیگر دهان و دندان جوگیری شود .

تماس با مطب دکتر پیام حیاتی