آفت دهان کودکان
آفت دهان کودکان یا زخم دهانی نیز نامیده می‌شود در کودکان نادر است. در حقیقت، آفت در بچه‌های زیر ۱۰ سال نادر است اما اگر داخل دهان کودک زخمی وجود دارد که به نظر می‌رسد هنگام غذا خوردن او را ناراحت می‌کند، این امکان هم هست که آفت همان چیزی باشد که باعث ناراحتی کودکتان شده است ، در این صورت باید حتما به دندانپزشک مراجعه کرده تا این مشکل هر چه سریع تر برطرف شود .
آفت دهان چیست ؟
آفت دهانی یک زخم باز گرد و سفید یا زردی است که با هالهٔ قرمزی احاطه شده است. آفت معمولاً در داخل گونه‌ها یا لب‌ها و همچنین روی زبان، لثه‌ها و نرم‌کام یعنی بافت نرم اطراف و پشت قسمت سخت سقف دهان ظاهر می‌شود. آنها معمولاً به صورت تکی بروز می‌کنند اما می‌توانند به صورت خوشه‌های کوچک نیز ظاهر شوند.
آفتهای دهانی جدی نیستند اما ممکن است دردناک باشند، به ویژه هنگامی که کودک چیزی می‌خورد یا می‌نوشد یا زمانی که آفتها لمس می‌شوند. همچنین لازم است بدایند که آفت دهان با تبخال دهان فرق دارد و دو چیز متفاوت هستند. آفتها واگیردار نیستند و در بافت‌های نرم دهان ظاهر می‌شوند. تبخال‌ها ولی ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس هستند که مسری است و معمولاً روی قسمت بیرونی لب‌ها ظاهر می‌شوند.
چند نوع آفت دهان در کودکان و نوزادان وجود دارد ؟
سه نوع آفت اصلی مخصوص دهان کودکان وجود دارد :
1- آفتهای کوچک تکرار شونده : این نوع ۸۰% آفتهای دهانی را تشکیل می‌دهند . قطر آنها کمتر از ۵ میلی‌متر بوده و طی ۱-۲ هفته برطرف می‌شوند .
2- آفتهای بزرگ : که قطر بیش از ۱۰ میلی‌متر داشته و درمان آن هفته‌ها تا ماه‌ها زمان می‌برد و اغلب از خود جای زخم باقی می‌گذارند .
3- آفتهای تبخالی شکل : که شامل زخم‌های ریز متعددی هستند که طی یک ماه بر طرف می‌شوند و اغلب روی زبان کودک ظاهر می‌شوند .
علت آفت دهان کودکان چیست ؟
اگرچه آفتهای دهان مسری نیستند اما ممکن است به صورت ارثی به فرزندان انتقال یابد. هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند چه عاملی باعث ایجاد آفت می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد عوامل بسیاری کودک را در معرض خطر آفت دهان قرار می‌دهد. رژیم غذایی ممکن است در ایجاد آفت نقش داشته باشد. کودکانی که کمبود اسید فولیک و ویتامین B12 و آهن دارند و همچنین کودکانی که آلرژی غذایی دارند به نظر می‌رسد که بیشتر در معرض ابتلا به آفت دهان قرار می‌گیرند. آفت دهان کودکان همچنین میتواند باعث ایجاد مشکل در سیستم ایمنی بدن شود.
به نظر می‌رسد آسیب‌های دهانی مانند گزش داخل لب یا حتی مسواک زدن بیش‌ازحد شدید و آسیب رساندن به پوشش ظریف داخل دهان باعث آفت دهان می‌شود. لوریل سولفات سدیم که ماده تشکیل‌دهنده‌ی بسیاری از خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌ها است با آفت دهان ارتباط دارد و تصور می‌شود زمان بهبودی زخم‌ها را نیز افزایش دهد. حتی استرس عاطفی هم میتواند یک عامل باشد. پس حتما در صورت بروز این مشکل به دندانپزشک خود مراجعه کنید .
نشانه‌های آفت دهان کودکان چیست ؟
نشانه های آفت دهان در کودکان همانند این نشانه ها در آفت دهان نوزادان میباشد ، بهتر است به این علایم دقت کنید تا در زمان مشاهده تشخیص درستی داشته باشید :
- وسط این زخم‌های کوچک، سفید و دورشان قرمز است.
- اندازه آفت دهان معمولا کمتر از ۶ میلی‌متر است.
- درون لب و پشت گونه‌ها ایجاد می‌شوند.
- این زخم‌ها بسیار دردناک هستند؛ حتی گاهی بدون آنکه چیزی بخوریم.
- معمولا در هر نوبت یک آفت به وجود می‌آید؛ گاهی‌اوقات هم ۲ یا ۳ آفت.
- تب یا نشانه دیگری ندارد.
 |
حتما بخوانید : برفک دهان کودکان چه علتی دارد ؟ |
آفت دهان چه زمانی خطرناک است ؟
گاهی‌اوقات آفت دهان کودکان به وضعیت اورژانسی تبدیل می‌شود. اگر دیدید کودک حرکت نکرده یا آن‌قدر ضعیف است که نمی‌تواند بایستد، به اورژانس اطلاع دهید.
اگر این نشانه‌ها را دیدید، فورا با پزشک تماس بگیرید:
- مواد شیمیایی در دهان، ممکن است باعث زخم شوند.
- مشکوک بودن به کم‌آبی. اگر کودک بیش از ۸ ساعت است که ادرار نکرده، ادرارش سیاه است، یا دهانش خیلی خشک است و اشکی ندارد.
- اگر فرزندتان خیلی ضعیف و بیمار به نظر می‌رسد.
- اگر فکر می‌کنید فرزندتان باید معاینه شود و مشکل حاد است.
اگر این نشانه‌ها را دیدید، طی ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید:
- اگر ۴ زخم یا بیشتر وجود دارد.
- پوسته‌های خونی روی لب‌ها وجود دارد.
- لثه‌ها قرمز، متورم و حساس هستند.
- زخم و آفت روی قسمت بیرونی لب هم دیده می‌شود.
- روی لثه، کنار دندانی که درد می‌کند، زخم می‌بینید.
- کودک تب دارد یا صورتش متورم شده است.
- گره لنفاوی بزرگی زیر فک ایجاد شده است.
- آفت پس از مصرف دارو شروع شده است.
- فکر می‌کنید فرزندتان باید معاینه شود، اما مشکل حاد نیست.
- اگر فرزندتان مشکوک به آفت دهان است، آفت دهان او بیش از ۲ هفته طول کشیده یا پرسش دیگر در این مورد دارید هم به پزشک مراجعه کنید.
راه درمان آفت دهان کودک چیست ؟
درمان آفت دهان مناسب هر کودک ، بر اساس عوامل زیر تعیین می‌شود :
سن ، سلامت عمومی و سابقه دارویی کودک
شدت بیماری
قدرت تحمل کودک در مقابل داروها و درمان‌های خاص
طول دوره بیماری
نظر شخصی والدین
هدف از درمان آفت دهان ، کاهش شدت علائم آن است . از آنجایی افت دهان ، ویروسی یا میکروبی نیست ، هیچ آنتی‌بیوتیک و داروی ضد ویروسی روی ان اثر ندارد ، درمان‌های زیر را می‌توان برای کودکان در نظر گرفت :
1- شستشوی دهان با دهانشویه
استفاده از دهانشویه جهت کاهش سریع درد و التهاب اطراف این آفت دهانی ، میتواند مفید واقع شود .
2- یک تکه یخ روی آن قرار دهید
یک تکه یخ به کودک بدهید که آنرا بمکد ، این امر به کاهش درد و التهاب آفت دهان کمک می‌کند . سرمای یخ جریان خون را آهسته نموده و از رسیدن خون به این زخم‌ها درون دهان جلوگیری نموده ، در نتیجه، باعث کاهش درد و ورم آن می‌شود .
3- کورتیزون موضعی
کورتیزون موضعی بخش اصلی درمان آفت دهان کودکان را تشکیل می‌دهد و میتواند به‌طور موضعی روی سطح داخلی دهان مالیده شود و برای اغلب کودکان موثر است . کورتیزون در قالب دهانشویه ، اسپری و قرص‌های قابل انحلال کوچک در دسترس است . داروهای بی‌حسی موضعی مانند بنزوکائین و لیدوکائین نیز برای کاهش درد قابل استفاده هستند . البته حتما برای استفاده از داروها نظر پزشم را هم مطلع شوید .
4- دهانشویه‌های بی‌حس کننده و ضد درد
اگر دهان کودک آفت زده باشد ، می‌توانید از دهانشویه ، اسپری یا آبنبات‌های مکیدنی بدون قند مخصوص گلو برای بی‌حسی و کاهش درد کودک استفاده نمایید ، بخصوص اگر قبل از غذا مصرف شوند ، اثر آنها بیشتر خواهد بود .
5- ژل ، اسپری و دهانشویه‌های بی‌حسی فاقد الکل
در صورت سخت و دردناک بود فرآیند مسواک زدن برای کودک ، می‌توانید از ژل ، اسپری و دهانشویه‌های بی‌حسی فاقد الکل (مثل کلروهگزیدین گلوکونات) برای کاهش عفونت ثانویه و کنترل سطح جرم و پلاک روی دندان کودک استفاده نمایید . دهانشویه تتراسیکلین نیز برای برخی از انواع آفت دهان میتواند مفید باشد .
6- پماد پوششی محافظ
پماد محافظ روی آفت دهان کودک سدی تشکیل می‌دهند و از مجاورت زخم دهان با مواد تحریک کننده جلوگیری می‌کند . این پماد ، روی زخم یک مانع مکانیکی تشکیل داده و از آن در مقابل عفونت ثانویه و تحریک بیشتر محافظت می‌کند . این مواد در قالب پماد یا قرص‌های قابل انحلال موجود هستند .
 |
حتما بخوانید : گاز گرفتن زبان و ایجاد زخم زبان |
7- مکمل ویتامین B12
مکمل زیر زبانی ویتامین B12 حتی در افرادی که کمبود ویتامین B12 ندارند ، از بروز آفتهای دهانی تکرار شونده جلوگیری به عمل می‌آورد. (آفت دهان لب و زبان در کودکان علت علائم و درمان سریع آن )
8- مکمل آهن
میزان مکمل آهن مورد نیاز کودک یا اصولاً لزوم اضافه کردن آن به رژیم غذایی او ، باید زیر نظر پزشک معالج و در صورت تشخیص کمبود آهن در کودک انجام گیرد .
9- مواظب غذای مصرفی کودک باشید
از دادن غذاهایی که آفت دهان را تحریک و تشدید می‌کنند ، به‌خصوص غذاهای تند ، شور یا اسیدی که باعث تحریک بیشتر دهان می‌شوند به کودک خودداری نمایید .
10- رعایت بهداشت دهان و دندان توسط کودک
بهداشت مناسب دهان و دندان و استفاده از خمیردندان درمانی بدون سدیم سولفات میتواند از عفونت ثانویه و تشکیل جرم و پلاک روی دندان کودک جلوگیری به عمل آورد . (آفت دهان لب و زبان در کودکان علت علائم و درمان سریع آن )
11- درمان‌های خانگی
میزان مصرف آب آشامیدنی و مایعات را در کودک افزایش دهید ، برای درد و تب می‌توانید به او استامینوفن دهید ، با چوب پنبه آغشته به نیترات نقره سطح روی آفت را بسوزانید و به کودک خود در کاهش میزان استرسش کمک نمایید
چگونه آفت دهان نوزاد درمان می‌شود ؟
با رعایت نمودن نکات بهداشتی و عمومی به راحتی می‌توانید از بروز آفت دهان کودک جلوگیری کنید، چرا که پیشگیری بسیار راحت‌تر از درمان آن است. از طرفی عواملی که باعث تشدید آفت دهان کودک می‌گردد می‌توان به آلوده بودن سینه مادر، آلوده بودن پستانک نوزاد، سر شیشه شیر نوزاد و قاشق غذا خوری او اشاره نمود. اما اگر روز به روز آفت دهان کودک بیشتر گردد باعث کاهش وزن در نوزاد می‌گردد. در این مواقع متخصصان نوزاد، برای کودک داروهای ضد قارچی نظیر نیستاتین تجویز می‌کنند.
درصورت بروز آفت دهانی بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا پس از معاینه و تشخیص بیماری، برای شما و نوزاد شما داروی ضد قارچ تجویز کند. در صورتی که به نوزاد خود با شیشه شیر می‌دهید، پس از هر باری که نوزاد شیر می‌خورد، سر شیشه یا پستانک را به خوبی بشویید. یکی از مواردی که از رشد قارچ جلوگیری می‌کند، نگه داری شیر درون یخچال است.
فراموش نکنید
این نکات کلیدی را رعایت کنید تا آفت دهان نوزاد شما هرچه سریع تر بهبود پیدا کند :
- اجتناب از دادن غذای گرم به کودک
- غذا را بیش از حد تند نکنین زیرا میتواند زخم ها را تحریک کند.
- استفاده از برس های نرم برای دندان ها
- اگر زخم یک یا دو هفته یا حتی چند ماه ادامه پیدا کرد، با پزشک خود مشورت کنین.
- اگر زخم همراه با تب بالا باشد، نیاز به مراجعه به پزشک نیز هست.
- سعی کنید از استرس جلوگیری کنین.
- سعی کنید از مصرف غذاهای آلرژیک مانند شکلات، پرتقال، آجیل و گوجه فرنگی جلوگیری کنین.
ثبت ديدگاه