فلورایدتراپی یا وارنیش فلوراید چیست؟

فلورایدتراپی یا وارنیش فلوراید یکی از راههای پیشگیری از پوسیدگی دندانهای کودکان است. سالیان درازی است که در علم دندان‌پزشکی تاثیر فلوراید به‌عنوان یک ماده پیشگیری‌کننده از پوسیدگی دندان به اثبات رسیده است. شاید بزرگ‌ترین کمک به بهبود سلامت دندانی کودکان سرتاسر دنیا کشف و کاربرد فلوراید به‌عنوان یک اقدام پیشگیری از پوسیدگی باشد.

چرا دندان مهم است ؟

دندان یکی از اعضاء مهم بدن است که سلامتی آن نقش بسیار پر رنگی در سلامت عمومی بدن دارد، زیرا اولین مرحله از دریافت انواع غذاها را شامل می شود و اگر دندان بتواند به وظایف خود که خرد و له کردن مناسب مواد غذایی است عمل کند راه را برای هضم بهتر و البته دریافت انرژی مناسب برای بدن هموارتر می کند.از این جهت اصلاح طرح لبخند به منظور داشتن لبخند زیبا از جمله عوامل مهم در علم دندانپزشکی شناخته می شود.

دندان یک امکان شگفت انگیز و یک مکانیسم ویژه در دهان است که سلامت آن مساوی با سلامت بدن است و عفونت و پوسیدگی و خرابی هر کدام از این درهای ارزشمند موجبات ناراحتی و دردهای شدید را برای فرد ایجاد می کند. از این جهت خود دندان یک مکانیسم دفاعی دارد تا در برابر این پوسیدگی ها و عفونت ها مصون بماند و آن سیستم دفاعی مینای دندان نام دارد.و فلورایدتراپی میتواند از سیستم دفاعی دندان یا همان مینای دندان مراقبت کند .

افزایش استحکام مینای دندان با فلورایدتراپی

برای کمک به مینای دندان، راه های مختلفی وجود دارد که مهم ترین آن صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه است اما راه دیگری نیز وجود دارد و آن استفاده از فلوراید است.

فلوراید چیست ؟

فلوراید یک ماده معدنی است که در بسیاری از غذاها مانند چای، آب، غذاهای دریایی، انواع سبزی و… وجود دارد. این ماده در ساختار برخی بافت‌های بدن انسان مانند استخوان‌ها و دندان‌ها تجمع می‌یابد. ماده ای که کمابیش نام آن را در تبلیغات انواع خمیر دندان ها شنیده ایم و از آن به عنوان عاملی برای کمک به استحکام مینای دندان نام می برند و مانع از پوسیدگی دندان ها می شود.

مینای دندان یک پوشش سخت و نفوذ ناپذیر است که بر روی دندان قرار دارد و از پوسیدگی و خرابی دندان جلوگیری می کند. در این میان بزاق دهان هم به حفظ و میکروب زدایی از مینای دندان کمک می کند اما گاه فرد با رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و استفاده از مواد غذایی نامناسب همچون نوشابه و …… موجبات ازدیاد باکتری ها در دهان را فراهم می کند و به آرامی و به مرور زمان مینای دندان آسیب می بیند و این سیستم دفاعی از بین می رود.

فلوراید به صورت طبیعی در مواد غذایی وجود دارد اما از مسیر معده-روده‌ای داخل خون سپس در استخوان‌ها و دندان‌ها انباشته یا از طریق کلیه دفع می‌شود و شاید تاثیری که قابل انتظار است را نداشته باشد. اما در فلوراید تراپی، فلوراید صرفا به صورت موضعی برای دندان استفاده می شود و تاثیرات مستقیم و بیشتری دارد.

برفک دهان در بزرگسالان عموماً به شکل یک توده (یا نقاط) ریز، سفید یا کرم‏رنگ روی غشاء مخاطی دهان (قسمت‌های نمناک داخل دهان) ظاهر می‏شود. حتما بخوانید : برفک دهان کودک چه علتی دارد ؟

مراحل فلوراید تراپی چگونه است ؟

  1.  ابتدا سطح کلیه دندانها با برس مخصوص تمیز می شود ( چیزی شبیه مسواک برقی )
  2. سطح  تمام دندانها به ژل فلوراید آغشته می شود ( گاهی اوقات یکطرف هر دو فک در یک مرحله و نیم دیگر در مرحله بعد به ژل آغشته می شود)
  3. ژل فلوراید حدود 4 دقیقه در مجاورت دندان قرار می گیرد.
  4. در تمام مراحل پشت کودک حالت عمودی داشته سر کمی به سمت جلو خم می شود و ساکشن ( بزاق کِش ) در دهان کودک قرار میگیرد تا از بلع فلوراید ممانعت به عمل آید .
  5. پس از گذشت 4 دقیقه اضافات ژل با گاز استریل یا پنبه برداشته می شود. در این مرحله کودک آب دهان خود را بطور کامل خارج می کند.
  6. کودک نباید بعد از فلوراید تراپی دهانش را بشوید و تا نیم ساعت باید از خوردن و آشامیدن اجتناب کند. و  طی این مدت در صورت جمع شدن بزاق در دهان ، آنرا خارج کند.
  7. در صورت مشاهده علایمی نظیر دل درد و تهوع ، به کودک شیر بخورانید.این حالت به ندرت اتفاق می افتد و آن زمانیست که کودک مقدار زیادی از ژل را ببلعد.با استفاده از ساکشن قوی و خم کردن سر به جلو امکان مسمومیت به صفر می رسد .
  8. فلوراید تراپی کودکان زیر 3 سال یا کودکانی که مهارت خارج کردن بزاق (تف کردن ) ندارند ، انجام نمی شود.
  9. انجام فلوراید تراپی با صلاحدید دندانپزشک و انجام آن بصورت دوره ای (هر 6 ماه یکبار ) بین 30 تا60 درصد باعث کاهش  پوسیدگی می شود.
  10. فلوراید تراپی هم برای دندانهای شیری و هم برای دندانهای دایمی قابل انجام است ولی بیشتر در 6 سالگی همزمان با رویش اولین دندان دایمی انجام می شود.

فلوراید تراپی یا وارنیش فلوراید چیست

مزایای فلورایدتراپی ( وارنیش فلوراید ) چیست ؟

مهم‌ترین مزیتی که این درمان دارد، همان طور که به آن اشاره کردیم، استحکام دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها است. این ماده در مواردی حتی می‌تواند فرآیند فرسایش تدریجی دندان را نیز معکوس کند. این شیوه درمان در مواردی که فرد به مراقبت‌های خاص دهان و دندان نیاز دارد، اهمیت بیشتری می‌یابد. افرادی که تحت درمان ارتودنسی هستند، باید از فلورایدتراپی نیز استفاده کنند.

اگر دندان‌ها به دلیل ایجاد پلاک و جرم آسیب دیده‌اند، می‌توان روند فرسایش را کنترل کرد و آن را رو به بهبود برد. فلورایدتراپی یا وارنیش فلوراید برای کودکان مزایای زیادی دارد. با این که هنوز دندان‌های شیری در دهان دارند و دندان‌های دائمی رشد نکرده‌اند، این درمان از جمع شدن باکتری در ناحیه لثه و مبتلا شدن او به بیماری ژنژیویت پیشگیری می‌کند. همان طور که گفتیم فلوراید در مواد غذایی وجود دارد و والدین باید سعی کنند در رژیم غذایی فرزندشان فلوراید را بگنجانند.

عوارض استفاده از فلوراید چیست ؟

استفاده از میزان بالای فلوراید به شکل منظم، مشابه هر داروی دیگر عوارضی را در پی خواهد داشت، به ویژه در کودکان مصرف منظم فلوراید باید با احتیاط باشد. مصرف بالای فلوراید ممکن است منجر به مسمومیت شود. علائم مسمومیت با فلوراید، تهوع، استفراغ و درد شکم است.

مصرف بیش از حد فلوراید در زمان شکل‌گیری دندان ابتلا به فلوروسیس را به دنبال دارد که با سفید یا قهوه‌ای شدن دندان یا ایجاد لکه سفید روی دندان همراه است. شدت عارضه از تغییر رنگ جزیی تا ناهنجاری‌های سطح دندان متغیر است. فلوروسیس پس از روییدن دندان‌ها بروز نمی‌یابد.

فلوروسیس زیبایی دندان را مخدوش می‌کند، اما بیماری محسوب نمی‌شود و غالباً آن‌قدر ملایم است که فقط متخصصین دندانپزشکی می‌توانند آن را تشخیص دهند. اکثر موارد فلوروسیس در کودکانی مشاهده می‌شود که در مصرف مکمل فلوراید زیاده‌روی کرده‌اند یا در کنار نوشیدن آب دارای فلوراید خمیردندان فلورایددار را نیز هنگام مسواک زدن خورده‌اند.

تاخیر در رشد دندان شیری حتما بخوانید : رویش دندان و اهمیت مراقبت از دندان کودکان

آیا فلورایدتراپی ( وارنیش فلوراید) هزینه زیادی دارد ؟

بهتر است این را بدانید که هزینه فلوراید تراپی یا وارنیش فلوراید کمتر از اکثر درمان های دندان پزشکی مورد استفاده برای درمان پوسیدگی دندان مثل پر کردگی و سایر موارد مانند آن و همچنین هزینه ارتودنسی است. به همین منظور بهتر است به اهمیت آن توجه کنید و با مراجعات دوره ای و منظم به دندانپزشک کودک و همچنین دندانپزشک خود از وضعیت سلامت دندانهای خود اطمینان لازم را کسب نمایید .

قطعا هرچه دندان در مراحل اولیه پوسیدگی و یا شروع بیماری های دهان باشد هزینه و مخارج کمتری را برای شما دارد . در صورتی که عدم توجه به سلامت و بهداشت دهان و دندان میتواند برای شما متحمل هزینه های بسیار بالایی شود و همچنین باعث اذیت شدن و احساس درد در شما شود .

این نکات را به خاطر داشته باشید

– فلوراید تراپی در کودکان زیر 3 سال یا کودکانی که مهارت خارج کردن آب دهان (تف کردن) را ندارند ، انجام نمی شود.

– انجام فلورایدتراپی با صلاحدید دندانپزشک و انجام آن بصورت دوره ای (هر شش ماه یکبار ) بین 30 تا60 درصد باعث کاهش  پوسیدگی می شود.

– فلورایدتراپی هم برای دندان های شیری و هم برای  قابل انجام است.

– استفاده از فلوراید برای خود شما نیز با تجویز دندانپزشک مفید می باشد. در آزمایشات بعمل آمده روی چند نمونه از خمیردندان ها به این نتیجه رسیدند که برخی از آنها به میزان کافی فلوراید ندارند. لذا بهتر است ضمن استفاده از خمیر دندان هر شش ماه یکبار نیز به کمک دندانپزشک یا بهداشت‏کار خود فلوراید کافی به دندان برسانید.

– این نکته را به خاطر بسپارید که در کودکان زیر شش سال فقط دندانپزشک اجازه و صلاحیت تجویز فرآورده های دارای فلوراید و یا فلورایدتراپی ( وارنیش فلوراید ) را دارد و هرگز خودسرانه به کودکان زیر شش سال فلوراید نرسانید.

– به یاد داشته باشید که استفاده از فلوراید حتماً باید با تجویز دندانپزشک انجام بگیرد و فقط استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید بدون اجازه دندانپزشک مانعی ندارد.

متخصص بیماری های دهان و دندان