برفک دهان کودک چیست ؟
برفک دهان کودگ و یا به طور کلی برفک دهان نوعی بیماری است که به واسطه تجمع قارچ کاندیدا آلبیکانس در پوشش داخلی دهان به وجود میآید. نام دیگر این بیماری، کاندیدیازیس دهانی است. کاندیدا نوعی ارگانیسم طبیعی در دهان است، اما اگر بیش از حد رشد کند و تعداد آن زیاد شود، علائم و مشکلاتی به وجود میآورد که نیاز به رسیدگی دارند. برفک دهان باعث میشود روی زبان و پوشش داخلی گونه، ضایعاتی به رنگ کرم و سفید ایجاد شود.
گاهیاوقات، برفک در سقف دهان، لثه، لوزهها و انتهای گلو هم پخش میشود. امکان وقوع این مشکل برای همه افراد وجود دارد، اما بچهها و افراد مسن به دلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر در معرض ابتلا هستند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا مشکلات جسمانی دیگر دارند و از داروهای خاصی استفاده میکنند هم در معرض ابتلا به برفک دهان هستند. به طور کلی، این مشکل حاد و پیچیده نیست اما احتمالا برای کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند به مشکلی جدی بدل میشود.
در چه مواردی احتمال وجود برفک دهان کودک است ؟
در صورت وجود هر یک از موارد زیر، احتمال ابتلا به برفک دهان کودک و یا حتی بزرگسالان بیشتر میشود:
۱. سیستم ایمنی ضعیف
برفک دهان بیشتر در کودکان و افراد مسنی رخ میدهد که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند. بعضی از مشکلات جسمی و مصرف برخی داروها باعث سرکوب سیستم ایمنی میشود. مثلا ابتلا به سرطان و درمانهای آن، پیوند عضو و مصرف داروهایی که روی سیستم ایمنی اثر منفی دارند یا ابتلا به ایدز هم ایمنی بدن را پایین میآورند.
۲. انواع دیابت
دیابت یکی از عللی است که میتواند باعث ایجاد برفک شود ، اگر به دیابت دچار هستید و درمان را به درستی پیگیری نکرده یا رها کردهاید، احتمالا بزاقتان حاوی مقادیر زیادی قند است که باعث افزایش رشد قارچ کاندیدا در دهان میشود.
۳. عفونت قارچی (مخمری) واژن
عفونت قارچی واژن دقیقا به خاطر وجود قارچ مشابه دهان در واژن ایجاد میشود و امکان انتقال آن به نوزاد هم وجود دارد.
۴. مصرف داروها
بعضی از داروها مانند کورتیکواستروئید استنشاقی و پردنیزون یا آنتی بیوتیک هایی که تعادل طبیعی میکروارگانیسمها را در بدن از بین میبرند هم باعث بروز برفک دهان میشوند. در صورتی که لازم است از هر کدام از این داروها استفاده کنید در مورد آن با پزشک خود مشورت داشته باشید
۵. مشکلات دهانی دیگر
استفاده از پروتزهای دندانی به ویژه در دندانهای بالا یا وضعیتهایی که موجب خشک شدن دهان میشود هم به بروز برفک در دهان میانجامد. اما فراموش نکنید در صورتی که برفک دهان کودک را مشاهده کردید با هماهنگی با دندانپزشک میتوانید آن را کنترل و از بین ببرید
حتما بخوانید : تورم سقف دهانی چیست ؟ |
چطور برفک دهان کودک ایجاد می شود ؟
کاندیدا آلبیکنس که منجر به عفونت می شود، به طور طبیعی در محیط یافت می شود. در طی زایمان، مادر ممکن است که این مخمر را از طریق مجرای زایمان به بدن نوزاد منتقل کند. حتی در غیر این صورت، پوست کودک می تواند در معرض قارچ در هوا قرار بگیرد. این قارچ در نهایت به بخش های مختلفی از بدن مانند دهان و دستگاه گوارش گسترش می یابد و به رشد باکتری های خوب یافت شده در بدن ادامه می دهد.
معمولاً، این مخمر هیچ آسیبی ایجاد نمی کند، اما در برخی شرایط زمانی که کودک در معرض مقادیر بیش از حد کاندیدا آلبیکنس (تماس با افراد مبتلا) قرار می گیرد، می تواند منجر به برفک شود. این هم چنین زمانی اتفاق می افتد که باکتری های خوب و سیستم ایمنی بدن قادر به تنظیم جمعیت کاندیدا موجود نباشند، که منجر به طغیان شوند. بدن ممکن است نتواند رشد این مخمر را به دلایل متعددی کنترل کند.
نشانه های برفک دهان نوزادان:
بلکه نوزادان نیز میتوانند دچار برفک دهان شوند ، مهم است که بدانید برفک دهان کودک و آنچه به این نام شناخته می شود میتواند عینا در نوزادان نیز ایجاد شود و نشانه های آن عبارت است از :
- لکه های سفید یا سفید متمایل به زرد بر روی زبان، لب ها، گونه های داخلی، کام برجسته دهان و احتمالاً حتی پشت دهان، نزدیک به دهانه گلو.
- لکه ها هنگام شستن با آب پاک نمی شوند، شل نمی شوند یا حرکت نمی کنند.
- باعث زخم دهان می شود, به این خاطر که نوزاد کمتر میک می زند.
- قرمزی اطراف لب ها. زبان ممکن است سرخ شود.
- درد مزمن ناشی از برفک و کولیک مزمن.
علائم برفک پوشک در نوزادان:
- جوش های سرخ عمیق و فلس دار اطراف چین های پوست کفل.
- جوش های چرکی سفید و زرد ممکن است دراطراف جوش ها رشد کنند.
- تاول های قرمز و صورتی در اطراف اندام های تناسلی ظاهر می شوند.
- جوش , بویژه در اطراف چین ها, دردناک هستند و نوزاد ممکن است وقتی که پوستش را می مالید, جیغ بکشد.
- جوش های مخمری پوشک که معمولاً با برفک دهان مشخص می شوند.
اگر نوزاد شما علائم خارش قارچی را نشان می دهد, او را چک کنید. برفک می تواند در عرض چند روز بدون درمان حل شود. اگر این کار انجام نشد, کودک را به یک پزشک برای تشخیص و درمان ببرید.
علائمی که مادر با وجود آن حتما باید به پزشک مراجعه کند
در صورت داشتن علائم برفک لازم است به پزشک مراجعه کنید. برخی از علائم رایج برفک در مادران شیرده عبارت است از:
- خارش نوک سینه
- صورتی یا قرمز شدن نوک سینه
- براق بودن یا سوزش در نوک سینه
- درد عمیق و تیر کشیدن در طول شیردهی یا پس از آن
- عفونت قارچی واژن
درمان برفک دهان چیست ؟
برای درمان برفک حتما باید طبق دستور و نظر پزشک خود عمل کنید و از مصرف خودسرانه داروهای جدا خودداری کنید معمولا برای درمان برفک دهان میتوان از :
1- قطره نیستاتین:
استفاده از قطره نیستاتین به مقدار یک قطره چکان هر 6 ساعت مدت 10 -14 روز منجر به رفع ضایعات برفک دهان میگردد. باید توجه کرد که این قطره بهتر است به صورت موضعی با پنبه روی ضایعات دهانی مالیده شود یا مستقیماً قطره قطره روی ضایعات چکاند شود، زیرا اثر آن به صورت موضعی بوده و پس از ورود به دستگاه گوارش، از راه مدفوع دفع میشود.
حتما بخوانید : شکاف لب چگونه ایجاد میشود ؟ |
2- کپسول فلوکونازول:
در موارد برفک مقاوم یا مکرر، استفاده از کپسول فلوکونازول (برای یک بار فقط)، با تجویز پزشک توصیه میشود. در مورادی که مادر شیرخوار را با شیر خودش تغذیه میکند به ویژه با توجه به ابتلای همزمان مادر و شیرخوار (سینه مادر و دهان شیرخوار) به عفونت قارچی، درمان همزمان مادر و نوزاد با قطره نیستاتین یا کپسول فلوکونازول توصیه میشود.
نکات مهم در جلوگیری از ایجاد برفک دهان کودک
اگر مادر باردار در انتهای دوران بارداری و در نزدیکی زایمان به قارچ واژن مبتلا شده است، باید حتماً برای درمان آن با پزشک مشورت کند. علائم این قارچ در واژن شامل، خارش، تورم، قرمزی، ترشحات دلمه دلمه و سفید رنگ می باشد. اگر این عارضه در مادر درمان نشود ممکن اس که در طی زایمان واژینال به نوزاد منتقل گردد و دهان و صورت نوزاد در مدت کوتاهی پس از تولد علائم آن را ظاهر سازد.
مادرانی که دارای علائم عفونت در نوک پستان های خود هستند و نوزادشان را با شیر خود تغذیه می کنند، حتما هرچه سریع تر برای درمان آن اقدام نمایند. این علائم شامل، التهاب و دردناک بودن نوک پستان و گاهاً خروج ترشحات عفونی می باشد. این عفونت به راحتی می تواند به دهان نوزاد منتقل شود و با توجه به ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن نوزاد، علائم بسیار شدیدتری را در او ایجاد کند.
درصورت استفاده از شیشه شیر، حتماً هر بار آن را به درستی بشویید و با آب جوش ضد عفونی کنید. هر چند وقت یکبار شیشه شیرها را به مدت چند دقیقه در آب جوش بجوشانید.