گاز گرفتن لب
بسیاری از افراد هنگامی که مضطرب هستند به طور تصادفی لب های خود را گاز میگیرند. اما برای برخی از افراد گاز گرفتن لبها تبدیل به عادت شده و زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. افرادی که به این عادت بد مبتلا هستند، دچار زخمهای دردناک و قرمزی لب ها میشود. این در حالی است که ترک این عادت بد دشوار است. زیرا گاز گرفتن لبها به یک رفتار غیر ارادی تبدیل میشود که ممکن است فرد از آن آگاه نباشد. اما راههای موثری برای غلبه بر این عادت وجود دارد. بنابراین لازم است دلایل گاز گرفتن لب ها، عادتهای اضطرابی مشابه و راههای درمان آنها را یاد بگیریم.
در برخی موارد شرایط فیزیکی افراد نظیر زمانی که فرد از دهان خود برای سخن گفتن و یا جویدن استفاده میکند، ممکن است آنها را وادار به گاز گرفتن لبها کند. در موارد دیگر ممکن است علت گاز گرفتن لبها یک دلیل روانشناسی باشد که افراد برای پاسخگویی فیزیکی به یک وضعیت احساسی مانند استرس، ترس و یا اضطراب از آن استفاده میکنند.
همچنین از دلایل فیزیکی گاز گرفتن لبها میتوان به موارد مربوط به ترمیم دندان ها شامل “مال اکلوژن” (وضعیت جفت شدن غیر طبیعی دندانها و فکها) اشاره کرد. اختلالات “تمپورومندیبولار” (اختلالات عضلات و مفصل فکی گیجگاهی) از دیگر مواردی است که در شکل گیری این عادت موثر است. مبتلایان به این دو اختلال اغلب لبها و یا زبان خود را گاز میگیرند. در چنین مواردی یک متخصص دندانپزشکی گزینه های درمانی را پیشنهاد میدهد که شامل کشیدن یک یا چند دندان است.
علاوه بر این گاز گرفتن مزمن لب ها نمونهی یک رفتار تکراری متمرکز بر بدن (BFRB) است. این اصطلاح به هر رفتار خودگردان تکراری اشاره دارد که به پوست، مو یا ناخن آسیب می رساند. در واقع این رفتار به عنوان مکانیسم مقابله ای در شرایطی که فرد احساس ناراحتی یا اضطراب می کند، رخ می دهد و مبتلایان به BFRB، بروز یک رفتار تکراری را راه رهایی از احساسات دردناک خود تصور میکنند.
این در حالی است که شیوه درمان عادت گاز گرفتن لب ها با توجه به علت ایجاد آن متفاوت است. در واقع دلایل فیزیکی مانند مشکلات دندان را با از میان برداشتن موارد اساسی می توان درمان کرد. اما زمانی که این عادت دلیل روانشناسی داشته باشد، افراد می توانند از مشاوره یا درمان های رفتاری بهره مند شوند.
بی حسی موضعی و گاز گرفتن لب و گونه
تروما (آسیب) به لب و زبان و گونه در بیماری که بی حسی موضعی در ناحیه فک را تجربه کرده در اثر جویدن این اعضاء در مطب دندان پزشکی امری است شایع و نیازمند بررسی دقیق جهت جلوگیری از انتشار عفونت ، می باشد. اکثر اوقات با کودکانی مواجه می شویم که پس از ترک مطب به علت بی حس بودن دهان دچار گاز گرفتگی لب و گونه و زبان شده اند.
این حالت در کودکان ، نوجوانان و حتی بزرگسالانی که دچار درصدی از عقب ماندگی ذهنی هستند شایع تر می باشد. به عنوان یک اصل کلی این نوع از تروما را در بیماران بزرگسال هم می توان مشاهده نمود. با توجه به اینکه بی حسی بافت نرم مدت زمان بیشتری از بی حسی حفره عصب باقی خواهد ماند جای تعجب نیست که درصد زیادی از بیماران مراجعه کننده به مطب درگیر چنین وضعیتی شوند.
ترومای گازگرفتگی بافت نرم با درد مشخص و تورم در ناحیه گاز گرفتگی ، خود را به نمایش می گذارد، و اگر این حالت تحت کنترل درمانی قرار نگیرد ،عفونت هم به عنوان یک معضل به این وضعیت اضافه خواهد شد. جهت جلوگیری از این موضوع در وحلهٔ اول باید از نوع خاصی از بی حسی استفاده نمود که با زمان بی حسی مورد نیاز تطابق داشته باشد. در هنگام خروج از مطب در صورت پایداری بی حسی می توان از یک رول پنبه مرطوب در ناحیه مابین لب و دندان ها جهت جلوگیری از اصطکاک استفاده نمود.
باید خاطر نشان گردد این رول پنبه حدالامکان باید با کمک نخ دندان به دندانهای مجاور با ثبات و بدون حرکت گردد چرا که در غیر این صورت نخ دندان توسط بیمار ممکن است آسپیره گردد.( وارد نای شود و منجر به خفگی گردد ). باید به بیمار و همراه بیمار در مورد اجتناب از غذا خوردن ، نوشیدن مایعات داغ و گاز گرفتن لب و زبان جهت بررسی بی حسی باقی مانده ، جدأ گوشزد کرد.
حتما بخوانید : چرا دندان ها را بی حس میکنیم |
گاز گرفتن داخل دهان یا فیبروم تروماتیک دهانی
برای شما هم پیش آمده که ناگهان در جایی بین غذا خوردن یک تکه از داخل گونه شما بین دندان هایتان می رود و اشک شما را در می آورد. در پی گاز گرفتن داخل دهان شاید چند روزی در حین غذا خوردن دچار درد شوید اما کم کم به خودی خود مشکل برطرف می شود. با این حال بعد از مدتی متوجه می شوید که این قسمت از گونه هر روز بیشتر و بیشتر بین دندان هایتان گیر می کند و بدتر زخم می شود.
آنچه به احتمال زیاد برای شما اتفاق افتاده است ایجاد فیبروم تروماتیک دهانی است. هنگامی که بافت نرم درون گونه، لب ها یا زبان پس از زخمی شدن بهبود می یابد، کمی از بافت فیبری متشکل از کلاژن پروتئین روی جای زخم شکل می گیرد تا از آن محافظت کند.
با این حال، چنانچه این روند بهبودی با یک گاز گرفتگی دیگر قطع شود، بافت فیبری روی آن مجددا شکل می گیرد و در نتیجه ضخیم تر می شود. ضخیم تر شدن بافت فیبری باعث می شود که سطح پوست افزایش یابد. افزایش سطح پوست نیز خود باعث افزایش گاز گرفتن داخل دهان و بدتر شدن شرایط می شود.
درمان فیبروم تروماتیک
اگر گاز گرفتن داخل دهان ادامه یابد و فیبروم همچنان مشکل آن باشد، می توان مسئله را با یک روش ساده جراحی حل کرد. یک متخصص دندانپزشک یا جراح دهان، معمولا با استفاده از بی حسی موضعی بخش هایی از فیبروم را برمی دارد، پوست را صاف می کند و سپس در صورت عدم استفاده از لیزر در درمان، زخم های حاصل را با چند بخیه می بندند.
هر گونه ناراحتی بعد از این روش معمولا با داروهای ضد التهابی مانند آسپیرین یا ایبوپروفن درمان می شود و محل گاز گرفتن داخل دهان ظرف چند روز تا یک هفته بهبود می یابد.
درمان فیبروم های تروماتیک دهان
اگرچه اکثریت فیبروم های تروماتیک دهان غالبا خطرناک نیستند، با این حال بهتر است که بافت بریده شده برای نمونه برداری به آزمایشگاه ارسال شود. بسیار احتمال دارد که بافت فیبروم طبیعی باشد؛ اما با برداشتن فیبروم و آزمایش آن، خیالتان از سلامت دهان و دندان خود راحت می شود. در عین حال در این فرایند، یک مشکل مبهم و دردناک را از بین می برید.
هر چند گاز گرفتن داخل دهان اتفاق رایجی است که در طول عمر برای همه رخ می دهد، اما در صورت تکرار متناوب این امر، مسئله می تواند جدی تر شود. ابتلا به زخم های دهانی و عفونت از جمله این خطرات است. بنابراین در صورت تکرار مشکل حتما با دندان پزشک خود مشورت کنید.
حتما بخوانید : درای ساکت یا حفره خشک دهان |
مراقبت از کودکان ناتوان ذهنی
پس از انجام درمان دندانپزشکی در کودکان یا افراد دچار عقب ماندگی ذهنی به علت بی حس بودن لبها، کودک ممکن است ناخودآگاه لب خود را گاز بگیرد که این حالت باعث زخم وخیمی مانند شکل بالا میشود. بنابراین پس از درمان باید کودک را تحت نظر داشته باشید تا لب خود را گاز نگیرد و بهتر است حداقل تا ۳۰ دقیقه کودک چیزی نخورد تا ناخواسته این اتفاق رخ ندهد.
نکاتی که والدین باید در مورد پیشگیری و درمان عارضه گاز گرفتی لب بدانند:
– والدین باید بعد از انجام تزریق بیحسی برای دندان کودکشان، هم در داخل مطب قبل از شروع کار و هم تا چند ساعت بعد از پایان کار و مراجعه به منزل، کاملا مراقب باشند و به کودک یادآوری کنند که لبش را گاز نگیرد.
– تا زمان بر طرف شدن بیحسی لب و گونه (معمولا حدود دو ساعت بعد از پایان کار) کودک نباید چیزی بخورد.
– بروز زخم ناشی از جویدن، ارتباطی به آلوده بودن وسایل دندانپزشکی ندارد.
– در صورت بروز زخم یا تورم لب و گونه، بهتر است کودک را نزد دندانپزشک ببرید. ممکن است دندانپزشک برای پیشگیری از عفونت ثانویه محل زخم، یک دوره آنتی بیوتیک تجویز کند.
– در منزل باید ناحیه زخم را با کاربرد آب نمک گرم، تمیز نگه داشت.
– برای پیشگیری از ایجاد تورم بیشتر، میتوان در ۲۴ ساعت اول، چند قطعه یخ را داخل کیسه فریزر قرار داد و بصورت متناوب چند بار در روز، روی گونه یا لب کودک قرار داد.
– بهبودی کامل زخم و تورم ناشی از جویدن لب و گونه، حدود یک هفته تا ده روز زمان لازم دارد
آیا گاز گرفتن لب باعث سرطان میشود ؟
جویدن لبها اغلب باعث زخم شدنشان میشود که اگر آن زخمها، آلوده شوند میتواند خطرناک باشد. اکثر اوقات، بیشترین آسیب، همان دردی است که باید تحمل کنید. این ناراحتی شبیه زمانی است که ناخنهایتان را بسیار نزدیک به پوستتان کوتاه میکنید. لازم به یاداوری نیست که این زخم در مواقعی که غذاهای اسیدی، شور و یا تند میخورید، میسوزد و در نتیجه غذا خوردن روزانه را به یک تجربهی دردناک تبدیل میکند. هرچند شنیدهها حاکی از آنند که زخمهای دهان یکی از علل سرطان دهان هستند، اما هیچ مطالعهای ثابت نکرده کسانی که لبهایشان را میجوند، بیشتر مستعد ابتلا به سرطان باشند.
هر ضایعه مزمن دهان میتواند در دراز مدت باعث سرطان شود، اما تحقیقات و نتایجی که از آنها حاصل شده، آنچنان روشن نیستند. رفع این عادت، شامل تکنیکهایی مشابه آنهایی است که برای درمان جویدن ناخن استفاده میشوند. این راه حل ممکن است نوعی جایگزین یا تمرین باشد که این عادت را برطرف میکند.
سعی کنید برای مشغول نگهداشتن دهانتان، آدامسهای بدون قند بجوید یا اگر لبتان را میجوید، یک برق لب یا نرم کنندهی لب طعمدار انتخاب کنید. این مزه، هر باری که لبتان را میجوید، شما را آگاه میکند. به محض اینکه جویدن لبها را متوقف کنید، دهان شما خود بخود التیام مییابد.