نوروز و بهداشت دهان و دندان

نوروز و شروع سال جدید در کنار خانواده و دوستان همیشه برای ما خاطره انگیز و زیبا بوده است اما در کنار آن مشکلاتی را نیز به همراه دارد پیدا کردن دندانپزشک در ایام عید کار دشواری است ممکن است شما هم در دید و بازدیدهای عید و مسافرت های نوروزی، فرو رفتن پوست تخمه در لثه و دندان درد و شکستن دندان را شاید تجربه کنید.

اینها را می توان اورژانس های دندانپزشکی در ایام نوروز دانست. مشکلاتی که با رعایت بهداشت و دقت در خوردن مواد قندی و آجیل شب عید میتوان در بسیاری از موارد از آن جلوگیری کرد . به همین دلیل در اینجا در تلاش هستیم تا نکاتی مراقبتی از دندان را برای ایام نوروز با هم بررسی کنیم ، با ما همراه باشید

تنقلات مضر برای دندان

مطمئنا بسیاری از ما هرگز نخواهیم توانست تغذیه 100٪ سالم داشته  باشیم و تمام مواد غذایی و نوشیدنی های خطرناک را از رژیم غذایی حذف کنیم، مخصوصا در تعطیلات نوروز  اما مهم است که بدانیم به چه چیزی توجه کنیم و چگونه خطرات احتمالی را بسنجیم. بدترین غذا ها و نوشیدنی ها برای دندان ها که لازم است آنها را بشناسید عبارتند از :

1- مضرات نوشابه

هیچ چیز به اندازه نوشابه سزاوار جایگاه اول در این فهرست نیست. همه ما می دانیم که نوشابه برای بسیاری از جنبه های سلامت و بهداشت دهان مضر بوده و استثنا نیست. تعداد زیادی از مطالعات ارتباط بین مصرف نوشابه و حفره سازی را نشان داده اند. اما هنوز هم این نوشیدنی در سفره ما حضور پر رنگ دارد .

آسیب های جدی نوشابه به سلامت دندان ها بر کسی پوشیده نیست . این نوشیدنی یک از نوشیدنی های جدا نشدنی در سفره ما است به خصوص در مهمانی ها و علی الخصوص در دورهمی های نوروز سر اکثر سفره ها میتوانید نوشابه را مشاهده کنید . بسیاری نمیدانند که لازم است بعد از نوشیدن نوشابه و برای سلامت دندان های خود حتما دهان خود را بشویند و حالت اسیدی آن باعث آسیب های جدی به دندان ها می شود

2- عوارض قهوه برای دندان

اینکه چقدر بیرحمانه قهوه دندان هایتان را لکه دار می کند، بر شما روشن شده است و لکه های قهوه یکی از بدترین ها برای دندان های شما هستند ،زیرا بسیار مقاوم هستند. علاوه بر این، قهوه هم دهان شما را خشک و دندان ها را چسبنده می کند.

اگر به قهوه شکر اضافه نمایید بدتر می شود، زیرا دندان های شما از قهوه بدون شکر کمی کمتر آسیب میبینند.اگر تمام اینها که گفتیم کافی نیست، باید خاطر نشان کنیم قهوه نیز نوشیدنی اسیدی است، که ما می دانیم مینای دندان را می پوشاند. البته ما انتظار نداریم که شما نوشیدن نوشیدنی مورد علاقه خود را متوقف کنید، اما برای به حداقل رساندن آسیب لطفا بعد از آن مقدار زیادی آب بنوشید و از مواد افزودنی مانند شکر اجتناب کنید.

3- تاثیر آب میوه روی دندان:

اگرچه آب میوه به اندازه قهوه ، چای و نوشابه مضر نیست ،اما بد نیست بدانید که بسیاری از آب میوه ها بسیار اسیدی هستند و با افزایش خطر حفره سازی دندانی ارتباط دارند. البته، آبمیوه های 100٪ طبیعی دارای خواصی نیز هستند، پس فقط از طبیعت اسیدی آنها آگاه باشید و حداقل بعد از نوشیدن با آب دهان خود را بشورید.

رعایت همین نکته ساده میتواند از پوسیدگی های شدید دندانی و دردسر نیود دندانپزشک در ایام نوروز شما را رهایی دد ، پس به همه این موارد با دقت توجه داشته باشید و بدانید هر یک از آنها میتواند برای بهداشت و سلامت دهان و دندان های شما بسیار مهم و کاربردی باشد.

دیابت و تاثیر آن در دندان پزشکی حتما بخوانید : دیابت و تاثیر آن در سلامت دندان

4- مضرات آبنبات روی دندان در نوروز :

شانس دیدن دندانپزشکی که با آبنبات موافق است تقریبا برابر با شانس دیدن دایناسور است. البته، دندانپزشکان می دانند که آب نبات چسبنده چقدر برای دندان ها مضر است. محتوای قند بالای آنها همراه با طبیعت چسبنده، آنها را کابوسی برای دندان های شما و میان وعده های مورد علاقه باکتری های دهان می سازد.

تنها چیزی که در مورد آب نباتها وجود دارد،این است که لای دندان ها گیر میکند، همان تکه کوچک قطعه ای از دندان را خراب می کند. اگر شما آب نبات های سخت بخورید، همیشه خطر مینای دندان را تهدید میکند و در موارد شدید، دندان را از بین می برید.

بنابراین هنگام جویدن مواد شیرین و سخت بسیار مراقب باشید.اگر آبنبات سخت نجوید، اما آنها را در دهان خود آب کنید، ممکن است حتی بدتر شود. مشکل سختی آب نبات حل شده نیست، بلکه به مدت طولانی دهان خود را با شکر اشباع می کنید و زمان زیادی برای تولید اسید مضر باکتری های بد فراهم می کند.

آب نبات ترش حاوی انواع و اقسام مختلف اسید نسبت به سایر آنها است. چیزی که باعث بدتر شدن این می شود که شما نمی توانید با مسواک زدن بلافاصله پس از خوردن آنها را از بین ببرید، زیرا بعد از خوردن غذاهای بسیار اسیدی و نوشیدنی ها ممکن است به مینای دندان خود آسیب بزنید.

5- تاثیر میوه خشک بر دندان:

بسیاری از مردم میوه های خشک را که یک انتخاب میان وعده سالم هستند، انتخاب می کنند و قطعا برخی از مزایا در این انتخاب وجود دارد.با این حال، هنگامی که به سلامت دندان می رسیم، میوه های خشک شده مشکلاتی عجیب و غریب ایجاد می کنند.

مشکل اصلی این است که بیشتر میوه های خشک بسیار چسبناک و با قند بالا هستند.آنها با دوزهای زیاد، قندهای طبیعی و فیبرهای سلولزی غیر محلول همراهند که باعث می شود به عنوان آب نبات های گیاهی مشکل ساز شوند ،بهترین جایگزین این است که به جای میوه خشک، از میوه های تازه میل کنید.

6- تاثیر مرکبات روی دندان ها:

مرکبات غنی از ویتامین C هستند و با مجموعه ای از خواص شناخته میشوند، اما همچنین سرشار از اسید هستند که میتوانند مینای دندان را از بین ببرند و نابود کنند. لیمو و گریپ فروت بیشتر اسیدی هستند، در حالی که پرتقال کم اسید ترین میوه این گروه است بنابراین اگر شما لیمو ترش را در آب فشرده و در طول روز از آن لذت میبرید و از آن استفاده میکنید، ممکن است لازم باشد دوباره بازبینی کنید، زیرا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اسید برای دندان ها واقعا مضر است.

با دندان درد های نوروز چه کنیم ؟

مرور نکات زیر به شما کمک میکند در مواجه با این مشکلات در نوروز و در دسترس نبودن دندانپزشکتان چه کاری انجام دهید :

1- اگر دندان تان شکست

بازار شکستن تخمه، پسته هایی که خندان نیستند و فندق با دندان، در ایام نوروز داغ است. در درجه اول، توصیه ما به شما این است که این کار را انجام ندهید.شکستن این دانه ها به ویژه با دندان های جلویی خطرناک است و می تواند سبب ترک برداشتن، لب پر شدن و یا حتی شکستن دندان های شما شود. اگر شما دندان هایتان را با مواد هم رنگ دندان ترمیم کرده باشید، این مواد ترمیمی از سطح دندان هایتان ممکن است جدا شوند.

نشانه برخی از ترک های دندانی این است که وقتی دندان های تان را روی هم فشار می دهید و رها می کنید، آن دندان در لحظه جدا شدن درد می گیرد. اگر شما به توصیه های ایمنی دندان پزشک خود عمل نکردید و قطعه ای از دندان تان شکست، باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.

از نوروز و بهداشت دهان و دندان چه میدانید ؟

گاهی می توان ترک های ایجاد شده روی دندان ها را به خوبی ترمیم کرد. اگر قطعه ای از دندان تان هم شکست و جدا شد، آن را به حال خود تا پایان تعطیلات رها نکنید. بهتر است پیش از اینکه پوسیدگی در محل شکستگی آغاز شود، آن را ترمیم کنید ولی اگر دوست دارید دندانپزشک خودتان پس از تعطیلات عید دندان تان را ترمیم کند، حتما با مراجعه به یک کلینیک دندانپزشکی دندانتان را به صورت موقت پانسمان کنید.

2- اگر دندان شما ضربه دید

سیزده به در و سایر روزهای تعطیلی عید، زمان مناسبی است که کودکان را به پارک و طبیعت ببرید تا کمی بازی کنند و انرژی خود را مصرف کنند ولی در این بازی ها و دویدن ها گاهی کودکان زمین می خورند و به دندان های شان ضربه وارد می شود. این هم یکی از شرایط اورژانسی است که شما باید آن را جدی بگیرید.

اگر کودک شما دندان های خرگوشی جلو آمده ای دارد ، احتمال ضربه به دندان هایش بیشتر است.در صورت ضربه دیدن و شکستن و یا ورود گرد و خاک به دهان و خونریزی حتما دهان را با گاز استریل تمیز کنید .

3- اگر دندان درد گرفتید…

قطعا ناراحت کننده است اگر در دید و بازدید عید، یک شیرینی در دهان تان بگذارید و بلافاصله دندان تان درد بگیرد ولی زیاد نگران نباشید. اگر فقط با خوردن یک عدد شیرینی دندان تان درد می گیرد و درد دیگری ندارید، احتمالا دندان تان پوسیدگی دارد و باید برای برداشتن پوسیدگی و ترمیم دندانتان به دندانپزشک مراجعه کنید.

اگر می توانید با مراجعه به یک کلینیک، دندان تان را پانسمان کنید؛ و گرنه می توانید ترمیم دندان تان را تا بعد از تعطیلات به تاخیر بیندازید ولی دردی در ایام نوروز اورژانسی به حساب می آید که اجازه ندهد شب بخوابید و از حوالی غروب شروع شود و شبانه این درد همراه تان باشد. اگر دندان تان در طول روز هم خود به خود و بدون هیچ تحریکی درد می گیرد، این هم یکی از اورژانس های دندانپزشکی است که باید در همین تعطیلات عید به فکر چاره اش باشید.

درد چه زمانی جدی است ؟

این دردهای شبانه و خودبه خودی دندان ها نشانه این است که عصب دندان تان درگیر شده و دندان تان نیاز به عصب کشی دارد. اگر در مسافرت و یا مهمانی هستید، می توانید با مسکن های رایج مانند استامینوفن، بروفن و مفنامیک اسید درد را به طور موقت کاهش دهید ولی در اولین فرصت باید به یک کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید و دندان تان را عصب کشی کنید.

اگر فرصت این کار را ندارید، دندانپزشک فقط یک درمان اورژانسی ریشه دندان برای تان انجام دهد که «پالپوتومی» و یا «پالپکتومی» نامیده می شود و به طور موقت درد دندان تان را درمان می کند تا پس از تعطیلات بتوانید درمان ریشه دندان را کامل کنید. فراموش نکنید که شستن دهان با آب ولرم و بیرون آوردن خرده های غذا از بین دندان ها با استفاده از نخ دندان (و نه خلال دندان) بعضی از دندان دردها را کاهش می دهد.

4- اگر زبان تان را گاز گرفتید…

گاهی در تعطیلات پیش می آید که شما لب یا گونه یا زبان تان را ناخودآگاه گاز می گیرید. در این شرایط، بهترین کار این است که ناحیه صدمه دیده را با یک گاز استریل تمیز کنید و ناحیه متورم شده را کمپرس سرد کنید. کمپرس سرد تورم آن ناحیه را کاهش خواهد داد اما اگر خون ریزی لب، گونه و یا زبان شدید و غیرقابل کنترل است سریع به یک کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. در این موارد برای کنترل خون ریزی نیاز به بخیه است.

5-  اگر پوست تخمه در لثه تان فرو رفت…

خیلی ها تجربه کرده اند که فرو رفتن تکه ای از پوست تخمه آجیل های شب عید در لثه بین دندانی چه درد و ناراحتی ایجاد می کند. اگر این پوست تخمه در لثه باقی بماند می تواند موجب آبسه لثه شما شود. بنابراین سعی کنید آن را با استفاده از نخ دندان از میان دندان ها و داخل لثه خارج کنید. فراموش نکنید که بهترین وسیله برای خارج کردن آن قطعه، نخ دندان است. از خلال دندان و اجسام تیز و برنده دیگر استفاده نکنید. در صورتی که نتوانستید جسم خارجی را به این روش خارج کنید، به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.

دندان مصنوعی یا طبیعی حتما بخوانید : دندان مصنوعی یا طبیعی

6-  اگر دندان مصنوعی تان شکست…

گاهی پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها هم دچار اورژانس های نوروز می شوند و آن وقتی است که دست دندان شان از وسط می شکند و یا حتی از دست شان می افتد و یکی از دندان هایش و یا یک تکه از لبه اش جدا می شود. در این شرایط با چسب مایع به جان دست دندان تان نیفتید چون نه تنها این چسب می تواند موجب التهاب مخاط شما شود، خودتان نمی توانید به درستی قطعه شکسته شده را در سر جایش قرار دهید.  در این شرایط دست دندان را همراه قطعه شکسته شده اش به یک کلینیک دندانپزشکی ببرید تا آن را مانند روز اولش تعمیر کنند تا تطابق مناسبی با بافت دهانتان داشته باشد.

یک پیشنهاد برای نوروز 

وقتی برای دید و بازدید نوروز از این خانه به آن می روید، در مصرف شیرینی، شکلات و آجیل زیاده روی نکنید. به این علت که که باقی مانده آن بین دندان های تان می ماند. در این میان حتما دور از ادب است که در پایان مهمانی، دست شویی بروید و مسواک بزنید. درصورتیکه امکان مسواک زدن ندارید، از میوه هایی مانند سیب استفاده کنید؛

این کار به پاک کردن نسبی مواد چسبنده از روی دندان ها کمک می کند. برای اینکه دهان تان تمیز شود، یک آدامس کوچک در دهان تان بگذارید و بجوید. بزاق دهان و جویدن آدامس، دندان ها ی تان را موقتا تمیز می کنند و اسید دهان تان را پایین نگه می دارند تا به خانه برسید و مسواک بزنید.

و نهایتا فراموش نکنید شکلات شیری بدلیل دارا بودن شکر و شیر، بیشتر از شکلات تلخ منجر به پوسیدگی دندان می شود. کاکائو خالص حاوی پلی فنول است که میزان باکتری های دهان را محدود می کند؛ با این حال، شکلات های تلخ نیز باید در حد اعتدال مصرف شوند. از شکستن آجیل های سخت از جمله پسته، بادام و فندق با دندان جدا خودداری کنید؛ این کار باعث لق شدن یا شکستن دندان می شود.

در نهایت برای شما سالی پر از خیر و برکت و نوروز شاد را در کنار خانواده تان آرزومند هستیم

 

تماس با مطب دکتر پیام حیاتی