موکوسل چیست ؟
موکوسل یک اصطلاح بالینی و به معنی تورم ناشی از تجمع بزاق در یک ناحیه صدمه دیده و یا انسداد یافته مجاری غدد بزاقی فرعی میباشد. آسیب وارد به مجرای غده بزاقی مثلا به دنبال گاز گرفتن سبب پارگی مجرا و تجمع بزاق و در نتیجه تورم و درد در ناحیه درگیر میشود.
لب تحتانی شایعترین مکان درگیری توسط این ضایعه است اگر چه در هر نقطه دهان که احتمال آسیب وجود داشته باشد و غدد بزاقی فرعی نیز وجود داشته باشند (کف دهان یا کام) ریسک آسیب وجود دارد. ضایعات به صورت یک ناحیه متورم و بدون درد و با سطح صاف میباشند که دارای ته رنگ آبی یا شفاف بوده و در طول روز ممکن است پر و خالی شوند. به دلیل نازک بودن جدار آن احتمال آسیب و خروج بزاق شفاف از آن نیز وجود دارد. اگر چه که با تخلیه باز هم احتمال عود مجدد ضایعه وجود خواهد داشت.این ضایعه خطرناک نبوده و درمان اصلی آن حذف ضایعه با روش جراحی است که توسط دندانپزشک انجام میشود.
موکوسل چه شکلی دارد ؟
- قابل حرکت و بدون درد
- نرم، گرد و گنبدی شکل
- سطح مرواریدی یا نیمه روشن یا آبی رنگ
- قطری معادل ۲ تا ۱۰ میلیمتر
چرا موکوسل ایجاد می شود؟
موکوسل معمولا در قسمت های داخلی لب پایین، در سقف دهان، در لثه و زیر زبان شما ظاهر می شوند. آنهایی که در سقف دهان ایجاد می شوند را ranula می نامند. این نوع از موکوسل ها بسیار نادرند اما چون باعث اثرگذاستن در حرف زدن و یا جویدن غذا می شود و همچنین زیاد تورم هم می کتتد حائز اهمیت شدهاند. بیشتر موکوسل ها از آسیب به مجاری بزاق ایجاد می شوند. این می تواند به علت عوامل زیر باشد:
- تروما (صدمه به وسیله یک جسم و یا ضربه)
- عادت به گاز زدن لب خود
- گاهی اوقات ، ما به طور تصادفی از داخل ، گونه های خود را گاز می گیریم! موکوسل به راحتی می تواند در چنین شرایطی ایجاد شود.
- وجود التهاب در دهان
- عفونت دهان
- بیماری لیکن پلان دهانی
- در اثر عوارض جانبی بعضی از داروها
5 راه پیشگیری از موکوسل
با رعایت این 5 راه پیشگیری از موکوسل احتمال ابتلا را به صفر نزدیک کنید :
1- لبهای خود را رها کنید !
بعضی از افراد به دلیل استرس یا عادت، دائما در حالت گزیدن یا مکیدن لبهای خود هستند. برای پیشگیری از موکوسل این کار را ترک کنید. گزیدن لب شایعترین علت موکوسل است که باید ترک شود.
2- رعایت بهداشت فردی :
حفظ بهداشت فردی مخصوصا دهان و دندان، میتواند از ابتلا به بیماریهای مخاطی همچون موکوسل جلوگیری کند. سعی کنید پس از هر وعده غذایی دهانشویه و مسواک را انجام دهید و در صورت امکان از نخ دندان استفاده کنید.
3- در خرید خمیر دندان دقت کنید :
استفاده از خمیر دندان نامناسب نه تنها بهداشت را حفظ نمیکند بلکه باعث ایجاد موکوسل میشود. همیشه در خرید خمیردندان مقداری بیشتر خرج کنید و به آرم استاندارد و تایدیههای لازم دقت و توجه کنید.
4- به بیماریها توجه کنید :
به طور کلی توجه به هر بیماری میتواند از سایر بیماریها پیشگیری کند. در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا مشکل خارجی در دهان یا لب، زبان و فک، دندان یا… باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایشهای گوناگون انجام دهید. مراجعه به پزشک این کمک را به شما میکند تا از بیماریهای زمینهای بدن خود اطلاع حاصل کنید و هرچه زودتر درمانشان کنید.
5- غذا را آرام بخورید :
شاید در بعضی از موارد اتفاق افتاده باشد که در حال خوردن غذا، لب را گزیده باشید. در واقع برای پیشگیری از این مشکل، غذا را به آرامی بخورید و اصلا عجله نکنید. غذاخوردن آرام به آرامش و لدت غذا نیز کمک زیادی میکند.
راه های درمان ساده موکوسل
بهترین درمان مراجعه به دندانپزشک است ولی در برخی موارد از این عارضه که سطحی تر و کوچک هستند بکارگیری یکی از دو روش زیر میتواند به شما در بهبودی کمک کند :
1- دهانشویه آب و نمک دریایی
در راهکار درمانی اول یک لیوان آب ولرم را با نصف قاشق چای خوری نمک دریایی مخلوط کنید ، خاصیت قلیایی این دهانشویه خانگی می تواند هر گونه تورم لب و دهان را نرم کرده و پس از چند روز شما را از شر آن خلاص کند . البته باید در طول روز 2 الی 3 بار از دهانشویه آب و نمک استفاده کنی .
2- دهانشویه آب و سرکه سیب
در راهکار درمانی دوم یک لیوان آب ولرم را با یک قاشق چای خوری سرکه سیب مخلوط کنید و از این دهانشویه به مدت چند روز مرتبا استفاده کنید . سرکه سیب با خواص ضدعفونی کننده و متعادل کردن پی اچ دهان و تنظیم بزاق باعث از بین رفتن کیست لب می شود . در طول روز 2 الی 3 بار استفاد
به پزشک مراجعه کنید
این وظیفه شماست تا هر مشکل یا کیستی در دهان خود مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. اینکار به شما اطمینان میدهد که یک تشخیص علمی و پزشکی از آن کیست انجام داده اید. همچنین پزشک شما میتواند بیماریهای بزرگتر و جدیتری که دنبال این کیست ممکن است به وجود آید را تشخیص و درمان کند.
اگر زخمهایی به قطر بیش از 3 سانتیمتر در دهان خود دارید نیز به پزشک مراجعه کنید. اگرچه بیشتر این زخمها کمتر از 1 سانتیمتر هستند و نادرترین حالت آن 3 سانتیمتر است اما ممکن است شما جزو نوادر باشید!
در بعضی از موارد مشاهده شده که افراد گرچه کیستهای کوچک و بیدرد دارند اما به پزشک مراجعه نکردهاند. تا هنگامی که به دندانپزشک خود مراجعه کنند. دندانپزشک نیز آنها را به آزمایش بیوپسی و… میفرستد! پس فراموش نکنید که حتما در مورد این مشکلات با پزشک خود مشورت کنید .