دندان درد در دوران بارداری

دندان درد امری است که تمام مادران در دوران بارداری نگران آن هستند . تاکنون ارتباطی بین پوسیدگی دندان و بارداری به طور قطعی مشخص نشده است. در واقع پوسیدگی دندان، در تمام دوران زندگی و از جمله طی بارداری به عملکرد باکتری‌ها در دهان، رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات و بهداشت ضعیف دهان باز می‌گردد. کنترل روند پوسیدگی طی بارداری بسیار مهم است؛ زیرا بزاق مادر، اولین وسیله انتقال باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان به نوزاد است.

این تصور که از دست رفتن حداقل یک دندان در هر بارداری امری اجتناب‌ناپذیر است، نادرست است . برخی افراد تصور می‌کنند که طی بارداری، کلسیم دندان‌های مادر به تأمین نیاز جنین اختصاص می‌یابد، در حالی‌که نیاز کلسیمی جنین از طریق ذخیره استخوانی مادر تامین می‌شود. به این علت مصرف کلسیم برای حفاظت از دندان‌ها مجاز نیست و فقط ممکن است پزشک برای تامین نیازهای تغذیه‌ای عمومی مادر و کودک، کلسیم تجویز کند.

علت دندان درد در دوران بارداری چیست ؟

مشابه همه زنان دیگر، زنان باردار نیز مستعد مواجه شدن با مشکلات دندان پزشکی همچون پوسیدگی دندان، بیماری لثه، در آمدن دندان عقل، عفونت، شکستگی دندان، دندان درد در بارداری یا سایر مشکلات احتمالی مربوط به آن هستند. علاوه بر این، عوامل خاص بر افزایش احتمال ابتلا به مشکلات دندان که در نتیجه آنها امکان ایجاد دندان درد شدید در طول دوره بارداری وجود دارد، می توانند تاثیر داشته باشند. مهمترین دلایل احتمالی دندان درد در دوره بارداری به شرح زیر است:

1- التهاب لثه بارداری:

بارداری باعث ایجاد تغییرات هورمونی در بدن زنان می شود که این تغییرات می تواند باعث التهاب و ورم لثه ها شود. به این شرایط در اصطلاح التهاب لثه بارداری گفته می شود و در صورت درمان نشدن، همواره امکان پیشرفت و تبدیل شدن آن به بیماری پریودنتال که یک عفونت جدی و آبسه لثه است، وجود خواهد داشت. این عفونت می تواند باعث دندان درد در بارداری باشد. بیش از 50% زنان باردار با علائم التهاب لثه در دوران بارداری مواجه می شوند.

تغذیه مادر و کودک در دوران بارداری حتما بخوانید :سلامت دندان ها در دوران بارداری

2- تغییر در رژیم غذایی:

عوامل هورمونی و روانی می توانند باعث ایجاد تغییر در الگوی رژیم غذایی فرد در طول دوره بارداری شوند. در این دوره بسیاری از زنان باردار سطح استفاده خود از شکر را افزایش می دهند و به همین خاطر با ریسک بالای دندان درد در دوران بارداری به خاطر ایجاد پوسیدگی در دندان های خود مواجه می شوند.

3- فقر کلسیم:

زنان باردار نیاز به افزایش مصرف کلسیم در رژیم غذایی خود دارند. این ماده برای شکل گیری استخوان های کودک لازم و ضروری است. سطح پایین کلسیم در بدن مادر می تواند باعث ضعیف شدن چرخه باز تولید طبیعی املاح مورد نیاز برای نگهداری از مینای دندان شود و این موضوع می تواند ریسک ایجاد پوسیدگی و دندان درد در بارداری را افزایش دهد.

دندان درد امری است که تمام مادران در دوران بارداری نگران آن هستند . تاکنون ارتباطی بین پوسیدگی دندان و بارداری به طور قطعی مشخص نشده است.

4- بیماری صبحگاهی یا ویار:

افزایش حالت تهوع در دوره بارداری می تواند باعث ایجاد آسیب به لثه ها به خاطر اسیدهای معده و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان شود و این موضوع در نهایت باعث ابتلا به بیماری لثه و پوسیدگی دندان می شود.

5- عدم رعایت مناسب بهداشت دهان:

زنان باردار گاهی اوقات به بو یا مزه خمیر دندان حساس می شوند و به همین خاطر دندان های خود را مسواک نمی زنند. مشخص است که رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان می تواند منجر به ریسک بالای دندان درد در بارداری شود.

عوارض عدم رعایت و مراجعه به دندان پزشک دردوران بارداری

اعتقاد به این موضوع که درمان مشکلات دندان در طول دوره بارداری می تواند تاثیرات منفی بر سلامتی جنین داشته باشد، دقیقاً چیزی است که شما و فرزندتان را در معرض خطرات جدی قرار می دهد. سعی کردن برای نادیده گرفتن درد دندان در بارداری با استفاده از مسکن های درد موجود در داروخانه ها جهت خلاص شدن از درد دندان و اجتناب از درمان موثر برای حفاظت از جنین، می تواند عوارض جدی سلامتی برای هر دوی مادر و فرزند به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض به شرح زیر هستند:

1-التهاب لثه

نادیده گرفتن التهاب لثه در دوران بارداری، می تواند باعث فراهم شدن شرایط برای عفونت جدی لثه و ابتلا به پریودنتیت شود. یک عفونت فعال احتمالاً می تواند شرایط سلامتی را برای مادر و جنین به خطر بیندازد و در هیچ شرایطی نباید درمان آن به بعد از دوره بارداری یا فارغ شدن واگذار شود.

2- درد دندان و سلامتی دندان

دندان درد در بارداری یک علامت از وجود مشکل سلامتی برای دندان های مادر است که نیازمند درمان توسط یک دندان پزشک است. به هر حال مشکلات دندان در صورت درمان نشدن می تواند آسیب دائمی برای دندان ها و لثه ها ایجاد کند و باعث از بین رفتن دندان، عقب رفتن لثه و از بین رفتن استخوان فک شود.

3- جدی نگرفتن روند درمان

اجتناب از درمان در زمانی که درد دندان وجود دارد می تواند باعث ایجاد مشکلات احتمالی در زمان تولد فرزند شود. مطالعات پزشکی متعدد انجام شده در این حوزه نشان می دهد زنان باردار مبتلا به بیماری پریودنتال چهار تا هفت برابر با افزایش خطر تولد زودتر از موعد و کم وزن بودن نوزاد خود در هنگام تولد مواجه هستند.

4- افزایش استری

دندان درد در بارداری به صورت مداوم اگر درمان نشود می تواند سطح استرس مادر را افزایش دهد. به همین خاطر رفع و درمان دندان درد در دوران بارداری از اهمیت بسیار زیاد برای کنترل استرس مادر برخوردار است. بسیاری از دکترها سطوح بالاتر استرس را برای جنین از واکنش های احتمالی به درمان های دندان پزشکی انجام شده برای درمان دندان درد دوره بارداری خطرناک تر می دانند.

علائمی که نشان می دهد کشیدن دندان در دوران بارداری ضروری است:

آیا به عنوان یک زن باردار می دانید که چه زمانی باید دندان خود را بکشید؟ برخی علائم هستند که به زنان باردار کمک میکنند تا مطمئن شوند که چه زمان باید دندان فاسد خود را بکشند . مهم ترین این موارد عبارتند از:

  • بروز درد حاد در لثه و دندان های مادر باردار
  • متورم شدن لثه های زن باردار
  •  پوسیده شدن شدید دندان های مادر و آلوده شدن دهان او
  •  خونریزی از لثه ها
  •  به وجود آمدن مشکل در خوردن راحت مواد غذایی
  •  دشوار شدن صحبت برای مادر باردار
ایمپلنت در دوران بارداری حتما بخوانید : ایمپلنت در دوران بارداری امکان پذیر است

زمان مراجعه به پزشک

اگر شما برای بارداری برنامه ریزی می کنید یا مشکوک به بارداری هستید، باید بلافاصله با دندان پزشک خود ملاقات کنید. در این صورت، شما باید یک برنامه معاینه را در طول دوره سه ماهه اول با دندان پزشک خود تنظیم کنید تا نیاز دندان های شما به تمیز کردن در این جلسه درمانی مشخص شود. در این جلسه دندان پزشک شرایط سلامتی دهان شما را بررسی کرده و یک برنامه مراقبتی برای دوره باقیمانده از بارداری شما مشخص می کند.

علاوه بر این ملاقات با دندان پزشک در طول دوره سه ماهه دوم بارداری برای تمیز کردن دندان ها، بررسی تغییرات ایجاد شده و نیز ارزیابی اثربخشی مراقبت های بهداشتی دهان لازم و ضروری است و در کاهش ریسک ابتلا به دندان درد در بارداری موثر است. در این حالت با توجه به وضعیت بیمار، ممکن است یک جلسه دیگر در اوایل دوره سه ماهه سوم بارداری گذاشته شود، اما این جلسات باید تا حد ممکن مختصر و کوتاه باشند.

فراموش نکنید

اگر شما متوجه هر گونه تغییر در وضعیت دهان خود در دوره بارداری شدید، لازم است با دندان پزشک خود ملاقات نمایید. در این حالت متخصص دندان درباره اهمیت موضوع برای سلامت کلی شما اظهار نظر می کند. همواره به خاطر داشته باشید که مراقبت موثر از بهداشت دهان نه تنها از ایجاد مشکلات احتمالی بطور مثال التهاب لثه و دندان درد در بارداری جلوگیری می کند، بلکه علاوه بر این تاثیر مثبت بر سلامت جنین شما نیز دارد. یادتان باشد در هنگام مراجعه به دندان پزشک برای ترمیم و درمان دندان درد در بارداری، پزشک را از بارداری خود مطلع کنید و در صورت نیاز به درمان حتما با پزشک زنان و زایمان مشورت کنید.

دندانپزشک کودکان و اطفال در مطب دکتر پیام حیاتی